Ο πρόεδρος της Γαλλίας αποσύρθηκε από την κούρσα, ηγετικές φιγούρες όπως ο Αλέν Ζιπέ και ο Μανουέλ Βαλς σαρώθηκαν στις προκριματικές, ο Φρανσουά Φιγιόν από φαβορί έγινε βαρίδι. Αυτή η προεκλογική εκστρατεία στη Γαλλία είναι τόσο απρόβλεπτη που προκαλεί φόβο.
Οι γάλλοι αναλυτές συμφωνούν ότι σε όλες τις προεκλογικές εκστρατείες της Vης δημοκρατίας από το 1958 δεν έλλειψαν οι εκπλήξεις και οι ανατροπές. Αλλά αυτό που συμβαίνει στην παρούσα προεκλογική εκστρατεία για την εκλογή προέδρου Δημοκρατίας τον προσεχή Απρίλιο ξεπερνάει όλα τα δεδομένα και προγνωστικά.
Τα γεγονότα που συνοδεύουν αυτή την προεκλογική εκστρατεία του 2017 είναι πιο χαοτικά απ'ό,τι γνωρίζαμε ως σήμερα. Τίποτα δεν συμβαίνει όπως είχε προβλεφθεί. Η αποχώρηση του Φρανσουά Ολάντ ανέτρεψε πολλά δεδομένα και επιτάχυνε την κατάρρευση του σοσιαλιστικού κόμματος στις δημοσκοπήσεις. «Ο Ολάντ είναι σαν την οροφή σε έναν καθεδρικό ναό. Δεν είναι το πιο όμορφο κομμάτι αλλά αν το αφαιρέσεις όλο το κτίριο καταρρέει», σχολιάζει ένας στενός συνεργάτης του.
Στην ίδια δεινή κατάσταση βρίσκεται και το δεξιό συντηρητικό κόμμα. «Το κλίμα είναι ενδεικτικό μιας φοβερής κατάρρευσης για τα παραδοσιακά κόμματα και για ολόκληρη την γαλλική κοινωνία», σχολιάζει ο Brice Teinturier, επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Ipsos.
Απομένουν λιγότερες από 60 ημέρες για την προεδρική εκλογή και παραμένει άγνωστο το τελικό πλαίσιο. Πολλοί φοβούνται, μάλιστα, ότι όλα είναι πιθανά. Ολοι διαβλέπουν μια κατάρρευση του «συστήματος» αλλά ποιός θα επωφεληθεί; Η Μαρίν Λεπέν, ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο Μπενουά Αμόν ή ο Φρανσουά Φιγιόν;
(Από το καρναβάλι στη Νίκαια, 2017):
Η αποχώρηση του Ολάντ ήταν το πρώτο μεγάλο γεγονός αυτών των προεδρικών εκλογών και δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της Vης γαλλικής δημοκρατίας. Ο προκάτοχός του Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος αφού προσπάθησε μάταια να επανέλθει στο πολιτικό σκηνικό, στη συνέχεια κατηγορήθηκε για παράνομη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας και εξαφανίστηκε. Κι αυτό δεν έχει προηγούμενο στη γαλλική δημοκρατία.
Σοκαριστικό ήταν και το γεγονός ότι το φαβορί της Δεξιάς, Φρανσουά Φιγιόν, τσαλακώθηκε από το σκάνδαλο της αργομισθίας της συζύγου του. Η υπόθεση θυμίζει την κατάρρευση του Ντομινίκ Στρος Καν, το μεγάλο φαβορί των προεδρικών εκλογών το 2012, ο οποίος σαρώθηκε από ένα σεξουαλικό σκάνδαλο.
Ο ρόλος του ίντερνετ
Για πρώτη φορά, επίσης, η Γαλλία γνωρίζει κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας τα βρώμικα χτυπήματα μέσω ίντερνετ. Πρώτα ξεκίνησαν οι φήμες για την ομοφυλοφιλία του Εμμανουέλ Μακρόν, μέσω ανώνυμων μηνυμάτων. Το εκπληκτικό είναι ότι αναπαρήγαγε τη φήμη βουλευτής του συντηρητικού κόμματος, ο Nicolas Dhuicq, ο οποίος ανέβαζε συνεχώς σχετικά tweets, τα οποία αναπαρήγαγαν το φιλορωσικό πρακτορείο ειδήσεων Sputnik και το κανάλι Russia Today. Το όργιο φημών ανάγκασε τον υποψήφιο να διαψεύσει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο.
Μέσα σε αυτό το αφόρητο κλίμα, «η μόνη που ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις είναι η Μαρίν Λεπέν, η οποία κέρδισε 2 μονάδες σε μια εβδομάδα», δηλώνει, ανήσυχος, ο σοσιαλιστικής γερουσιαστής Luc Carvounas.
Αυτή η προεδρική εκλογή αποτελεί, επίσης, ξεχωριστή περίπτωση, γιατί εξελίσσεται υπό την διπλή απειλή του Ντόναλντ Τραμπ και της επιθετικότητας του Βλαντιμίρ Πούτιν. Δύο πολιτικών που επιθυμούν, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, να κερδίσει την προεδρική εκλογή η Μαρίν Λεπέν.
Ψηφιακός πόλεμος
Τον περασμένο Νοέμβριο στις ΗΠΑ η προεδρική εκλογή βρέθηκε στην καρδιά ενός ψηφιακού πολέμου: ρομπότ εγκατεστημένα μακριά από το έδαφος των ΗΠΑ επιφορτίστηκαν με το έργο να αναμεταδίδουν συνεχώς το μήνυμα του Τραμπ και να καταρρακώνουν το μήνυμα της Χίλαρι Κλίντον. Μετά τις αμερικανικές εκλογές, ο ψηφιακός τρόμος πέρασε από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Οι γαλλικές αρχές ανησυχούν ότι ίσως υπάρξουν και στη Γαλλία επιθέσεις χάκερς για να αλλοιώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Το άλλο νέο στοιχείο της προεκλογικής εκστρατείας 2017 είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κινούνται στον ρυθμό της «φασιστόσφαιρας», όπως την αποκαλούν οι Γάλλοι. Η ακροδεξιά υποψήφια του Εθνικού Μετώπου στηρίζεται σε τεράστιες ομάδες χρηστών στο ίντερνετ που αναμεταδίδουν, ασταμάτητα, ρατσιστικά και ξενοφοβικά συνθήματα, ενώ καταρρακώνουν την εικόνα όλων των πιθανών αντιπάλων της Λεπέν.
Η φασιστόσφαιρα
Αυτή η «φασιστόσφαιρα» είχε εξαπολύσει λυσσώδη αγώνα εναντίον του Αλέν Ζιπέ, τον οποίο αποκαλούσε «Αλί Ζιπέ», αλλά και του Φιγιόν και του Μακρόν και του Μπενουά Αμόν, τον οποίο αποκαλεί «Μπιλάλ Αμόν», για υποτιθέμενες σχέσεις με μουσουλμάνους σαλαφιστές, τρομοκράτες.
«Μετά την πτώση του Ολάντ και του Βαλς αριστερά, μετά την πτώση του Σαρκοζί και του Φιγιόν δεξιά, μόνο η Μαρίν Λεπέν στέκεται όρθια», δηλώνει, ανήσυχος, ένας συνεργάτης του Φρανσουά Ολάν.
Ολοι εναντίον του «συστήματος»
Η Μαρίν Λεπέν κατόρθωσε το ακατόρθωτο: ήταν η πρώτη που κατήγγειλε το «σύστημα» και την ακολούθησαν όλοι οι γάλλοι πολιτικοί. Πρώτος ξεκίνησε ο Νικολά Σαρκοζί το 2012, ο οποίος κατήγγειλε το «σύστημα», χωρίς να λέει συγκεκριμένα τι εννοεί, και κατηγορούσε για όλα τους δημοσιογράφους. Οι άλλοι ακολούθησαν: από τον νεο-κομμουνιστή Ζαν Λικ Μελανσόν ως τον Μανουέλ Βαλς και τον Φρανσουά Φιγιόν, όλοι σήμερα κατηγορούν το «σύστημα». «Εσείς είστε το σύστημα και οι Γάλλοι δεν σας θέλουν πια» είχε δηλώσει ο Μανουέλ Βαλς σε δημοσιογράφους, λίγες ημέρες πριν σαρωθεί από τις προκριματικές εκλογές.
Αυτό το ρεφρέν έγινε της μόδας στη Γαλλία, με όλους τους πολιτικούς κινδύνους που κρύβει. Η γαλλική πολιτική ακολουθεί κατά πόδας την μέθοδο Τραμπ: κατηγορούμε το «σύστημα» και τους δημοσιογράφους και ο καθένας καταλαβαίνει ό,τι θέλει.
Η προεδρική εκλογή 2017 στη Γαλλία οδηγεί σε πλήρη αναδιάρθωση του πολιτικού τοπίου. Κανείς δεν αποκλείει σήμερα το Σοσιαλιστικό κόμμα, το οποίο αποτελούσε κεντρική πολιτική δύναμη επί σαράντα χρόνια, να πάψει να υπάρχει προς όφελος άλλων αριστερών σχημάτων που ανεβαίνουν δημοσκοπικά.
Σήμερα η Μαρίν Λεπέν βρίσκεται πρώτη στις δημοσκοπήσεις με ένα 25% που δεν πέφτει με τίποτα, για τον πρώτο γύρο. Οσο η ακροδεξιά ηγέτης γίνεται επιθετική, τόσο οι ανταγωνιστές της προσπαθούν να την μιμηθούν, ελπίζοντας ότι θα αναμετρηθούν μαζί της στον τελικό γύρο. Αυτό είναι και το πιο ανησυχητικό φαινόμενο μιας προεδρικής εκλογής που είναι η πιο αβέβαιη της Vης δημοκρατίας.