Σε μια επικίνδυνη τροχιά σύγκρουσης βρίσκονται η Κίνα και η Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της εντεινόμενα επιθετικής κι αυταρχικής διακυβέρνησης του Σι Ζινπίνγκ, αλλά και του απρόβλεπτου και ευμετάβλητου χαρακτήρα του Ντόναλντ Τραμπ, εκτιμούν σε νέα έκθεσή τους αμερικανοί ειδικοί σε θέματα που αφορούν στη μεγάλη ασιατική χώρα.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η ομάδα των ειδικών αυτών, (Asia Society Organisation) η οποία έχει ασχοληθεί επί μακρόν με το Πεκίνο (και συναπαρτίζεται από πρώην στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης, ακαδημαϊκούς και ερευνητές δεξαμενών σκέψης, αρκετοί εκ των οποίων υπηρέτησαν κυβερνήσεις και των δύο κομμάτων και όλους τους αμερικανούς προέδρους από την εποχή του Νίξον) διατυπώνει μια σειρά συστάσεων προς το νέο κυβερνητικό σχήμα, ως προς το πώς θα πρέπει να προχωρήσει στις διμερείς σχέσεις με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
Η έκθεση της ομάδας, η οποία παραδόθηκε προχθές στον Λευκό Οίκο και δημοσιεύεται σήμερα στην Ουάσιγκτον, επισημαίνει ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων μπορούν πολύ γρήγορα να χειροτερέψουν και να εξελιχθούν σε μια οικονομική ή ακόμη και στρατιωτική αντιπαράθεση, εφόσον δεν επιτευχθεί συμβιβασμός σε θέματα όπως η Ταϊβάν, η Νότια Σινική Θάλασσα και το εμπόριο.
O Όρβιλ Σελ, εκ των ηγετικών στελεχών της ομάδας των ειδικών, δηλώνει ανήσυχος με την εμφανή διάθεση του Τραμπ να ανατρέψει άρδην την πολιτική που ακολουθούσε τις τελευταίες δεκαετίες η Ουάσιγκτον έναντι της Κίνας.
«Αντιμετωπίζουμε μια αλλόκοτη κατάσταση και ταυτόχρονα εξαιρετικά επικίνδυνη, επειδή ο Τραμπ είναι τόσο απρόβλεπτος. Πρόκειται για την Πολιτισμική Επανάσταση της Αμερικής. Όπως ο Μάο ανέτρεψε το κομματικό κατεστημένο και ξαμόλησε τους κόκκινους φρουρούς του, έτσι κι ο Τραμπ κυνηγά την ελίτ της καθεστηκυίας εξωτερικής πολιτικής και ξαμολάει τον λαϊκισμό του.»
Ο Γουίνστον Λορντ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Κίνα και εκ των συντακτών της έκθεσης δεν ανησυχεί τόσο πολύ: «πιστεύω ότι μπορούμε να το ξεπεράσουμε. Αλλά αυτή τη στιγμή λόγω της πολιτικής της Κίνας και των αβεβαιοτήτων με τον Τραμπ θεωρώ ότι βρισκόμαστα στην πλέον επισφαλή θέση απ’ την εποχή του μακελειού στην πλατεία Τιεν-αν-μέν.»
Ο Τραμπ είχε δώσει δείγματα γραφής από την προεκλογική του καμπάνια ακόμη ως προς τη σκληρή γραμμή που θα υιοθετήσει έναντι της «κακιάς Κίνας».
«Υπάρχουν κάποιοι που θα ήθελαν να μην αναφέρομαι στην Κίνα ως εχθρό μας. Αλλά αυτό ακριβώς είναι», έγραψε στο προεκλογικό του μανιφέστο.
Προς απογοήτευση του Πεκίνου ο Τραμπ -ο οποίος από τη μέρα που ορκίστηκε πρόεδρος δεν έχει ακόμη συνομιλήσει με τον Σι Ζινπίνγκ – δεν έχει κατεβάσει τους τόνους αφότου επικράτησε στις εκλογές. Από τηλεοράσεως, αλλά και μέσω του προσφιλούς του Twitter, κατηγορεί την Κίνα ότι στρατιωτικοποιεί τη Νότια Σινική Θάλασσα, ότι χειραγωγεί το νόμισμά της κι ότι υπονομεύει τις προσπάθειες χαλιναγώγησης του Βορειοκορεάτη δικτάτορα Κιμ Γιονγκ Ουν. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά εξόργισε και το Πεκίνο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να προσφέρει μεγαλύτερη πολιτική αναγνώριση στην Ταϊβάν, την οποία η Κίνα θεωρεί αποσχισθείσα επαρχία της.
Στις 74 σελίδες της έκθεσης περιγράφονται ως «εξαιρετικά επικίνδυνες» οι συνέπειες από την ανατροπή της πολιτικής της «μιας Κίνας», που ακολουθεί η Ουάσιγκτον εδώ και δεκαετίες έναντι της Ταϊβάν, και υπογραμμίζεται ότι μια τέτοια ανατροπή συνιστά τον πιο άμεσο κίνδυνο για τις σινο-αμερικανικές σχέσεις και την περιφερειακή σταθερότητα.
Η έκθεση προειδοποιεί ακόμη ότι συγκεντρώνονται μαύρα σύννεφα μιας επικείμενης καταιγίδας στη Νότια Σινική Θάλασσα, όπου ο Τραμπ κατηγορεί το Πεκίνο ότι χτίζει «φρούρια» για να διασφαλίσει τον έλεγχο του στρατηγικής σημασίας θαλάσσιου διαύλου, μέσω του οποίου διακινούνται ετησίως αγαθά αξίας 4.5 τρισ δολαρίων.
Παράλληλα επισημαίνει ότι οι επιθετικές ενέργειας της Κίνας στην περιοχή -όπως η ανάπτυξη εξελιγμένων οπλικών συστημάτων σε τεχνητά νησιά- σε συνδυασμό με τον εντεινόμενο κινεζικό εθνικισμό απειλούν να φέρουν τις δύο χώρες, ΗΠΑ και Κϊνα, σε μια «επικίνδυνη τροχιά σύγκρουσης».
Την περασμένη εβδομάδα αποκαλύφθηκε ότι ήδη απ’ το 2016 ο ακροδεξιός σύμβουλος του Τραμπ και μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Στιβ Μπάνον, είχε κάνει λόγο για έναν αναπόφευκτο σινο-αμερικανικό πόλεμο στη Νότια Σινική Θάλασσα μέσα σε 5-10 χρόνια.
Συνεργάτες του Τραμπ κατηγορούσαν την «αδύναμη» πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα στην περιοχή της ανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού και ζητούσαν ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που αποβλέπει στην «ειρήνη διά της ισχύος» έναντι της Κίνας.
Ωστόσο, η έκθεση προειδοποιεί τον Λευκό Οίκο ότι μια «κοντόφθαλμη» ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή θα ρίξει νέο λάδι στη φωτιά.
«Αν η Κίνα θεωρήσει ότι οι ΗΠΑ τείνουν να την περιορίσουν στρατιωτικά, τότε το Πεκίνο θα απωλέσει κάθε κίνητρο αυτοσυγκράτησης και ενδεχομένως θα διπλασιάσει τις προετοιμασίες για μια σύγκρουση και νίκη στην αντιπαράθεση», γράφει.
Ο Ίβαν Μεντέιρος, κορυφαίος σύμβουλος του Ομπάμα σε θέματα Ασίας και εκ των συντακτών της έκθεσης, λέει ότι νιώθει «κάτι ανάμεσα σε αβέβαιος και πολύ ανήσυχος» αναφορικά με τα σχέδια του Τραμπ για τις σινο-αμερικανικές σχέσεις. Και προειδοποιεί τον νέο πρόεδρο να μην προκαλεί το Πεκίνο σε τόσα μέτωπα.
«Δεν μπορείς να τα κάνεις όλα ταυτόχρονα. Δεν μπορείς να έρθεις σε αντιπαράθεση με την Κίνα για την Ταϊβάν, το εμπόριο, τη Βόρειο Κορέα και τη Νότια Σινική Θάλασσα ταυτόχρονα. Δεν πρόκειται να πετύχει αυτό. Θα καταλήξεις απλώς σε μια μεγάλη κόντρα με την Κίνα, που δεν θα αποφέρει τίποτε στις Ηνωμένες Πολιτείες.»