Η έκθεση που συντάχθηκε από την ομάδα της Ντέλια Βελκουλέσκου για την Ελλάδα θα συζητηθεί στη σημερινή συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ.
Η συγκεκριμένη έκθεση περιλαμβάνει και την επικαιροποιημένη ανάλυση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, που διαπιστώνει ότι το χρέος παραμένει εξαιρετικά μη βιώσιμο, παρά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που αποφασίσθηκαν τον Δεκέμβριο. Σημειώνεται ότι θα παραμείνει μη βιώσιμο ακόμη κι αν η Ελλάδα εφαρμόσει όλα όσα έχει συμφωνήσει στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM.
Στη σημερινή συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ «θα φανεί ποιος θα είναι ο ρόλος του Ταμείου στο εγγύς μέλλον» σημειώνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αλέξης Χαρίτσης, στην εφημερίδα «Εποχή». Ενδεχομένως να ξεκαθαρίσει αν το Ταμείο μένει ή φεύγει από το ελληνικό πρόγραμμα. Πάντως οι πληροφορίες αναφέρουν πως στη συνεδρίαση δεν πρόκειται να ληφθεί καμία απόφαση για τη χρηματοδοτική συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, διότι απαιτούνται εντελώς άλλες διαδικασίες.
Εξάλλου, πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και στη συνέχεια να κάνει τις επόμενες κινήσεις του το Ταμείο. Πάντως, σύμφωνα με αξιωματούχους από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, περισσότερο έδαφος κερδίζει η ιδέα της διατήρησης του σημερινού καθεστώτος του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, ως τεχνικού συμβούλου.
Η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει το «να μπούμε σε μια διαδικασία μακράς διαπραγμάτευσης». «Βρισκόμαστε σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο, όπου πρέπει τα πράγματα να ξεκαθαρίσουν», τόνισε ο κ. Χαρίτσης.
Δεν αναμένονται εκπλήξεις
Η συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου αναμένεται να αρχίσει στις 21.00 (ώρα Ελλάδος). Οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ θα παρουσιάσουν την έκθεση και στη συνέχεια θα μιλήσει, ως είθισται, ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας Μιχάλης Ψαλιδόπουλος.
Θα καταθέσουν τις απόψεις τους και όλοι οι άλλοι αντιπρόσωποι, ενώ μεγάλη σημασία θα έχει η τοποθέτηση του Αμερικανού αντιπροσώπου, καθώς για πρώτη φορά θα γίνει γνωστή τη θέση της νέας κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ για το ελληνικό ζήτημα. Ο κ. Ψαλιδόπουλος είχε επαφές με όλους τους συναδέλφους του και, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αναμένονται εκπλήξεις ή δυσάρεστες καταστάσεις.
Ξεκάθαρη η θέση του ΔΝΤ για χρέος, μεταρρυθμίσεις, πλεονάσματα
Το ελληνικό χρέος είναι «εξαιρετικά μη βιώσιμο». Άρα δεν μπορεί να μετάσχει δανειοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα παρά μόνον υπό όρους: μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους δανειστές ή/και πρόσθετα μέτρα λιτότητας από τη χώρα μας. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά «μεταρρυθμίσεις»: ανατροπές σε συντάξεις, δημόσιο, φορολογία.
Οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% από το 2018 και μετά, όπως προβλέπει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, «δεν υπάρχουν». Προβλέπει 1%-1,5% μεσο-μακροπρόθεσμα το πολύ.
Τονίζει πως η ελάφρυνση χρέους που πρόσφερα οι Ευρωπαίοι δεν αρκεί και ζητά μεγαλύτερη. Το «τερματίζει» όμως ζητώντας επέκταση των αποπληρωμών ακόμα και έως το 2070.
Αν η Ελλάδα τελικώς αναλάβει δέσμευση για υψηλά πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα (πάνω από 1,5% του ΑΕΠ), τότε θα απαιτούνταν «σκληρές αποφάσεις» (credible reforms) που θα έκλειναν την «τρύπα», επειδή δεν θα καταστεί εφικτή η ανάκαμψη.
Η έκθεση του Ταμείου
Τα βασικά σημεία της έκθεσης του ΔΝΤ για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας που αναμένεται να συζητηθεί σήμερα στο εκτελεστικό συμβούλιο του Ταμείου, παρουσιάσε το protothema.
Μείγμα υπερφορολόγησης
Η δημοσιονομική πολιτική που στηρίζεται σε υψηλούς φόρους, σε περιορισμένη φορολογική βάση και σε περιορισμό δαπανών που είναι συγκυριακός και επιλεκτικός κι η οποία (σσ η δημοσιονομική πολιτική) δεν στηρίζεται σε μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη.
Επιπλέον πρόκειται για πολιτική αντιαναπτυξιακή και γι' αυτό το λόγο θέτει θέματα αξιοπιστίας.
Ταυτόχρονα, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και οι μεταρρυθμίσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα δεν είναι επαρκείς για να μειώσουν τα χρέη προς τις τράπεζες και τα χρέη των ιδιωτών προς τις φορολογικές αρχές του δημοσίου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πιέσεις στην ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα.
Συντάξεις, φορολογία και τράπεζες
Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ που αναμένεται να παρουσιαστεί είναι ότι: Το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής εναι μη βιώσιμο διότι βασίζεται σε συντάξεις που δεν μπορούμε να αντέξουμε κι αυτό διότι στηρίζονται σε υψηλή φορολογία μιας περιορισμένης φορολογικής βάσης.
Σύμφωνα με το Ταμείο, περισσότερα από τα μισά μέτρα που νομοθετήθηκαν τα τελευταία έξι χρόνια αφορούντις δαπάνες. Αλλά από τα μέτρα που νομοθετήθηκαν μόνο το 1/4 αφορούσαν μειώσεις μισθών εργαζομένων στο δημόσιο τομέα και στις συντάξεις. Κατά το ΔΝΤ,η μείωση των μισθών του δημοσίου και των συντάξεων ήταν περιορισμένη σε σχέση με άλλες δημοσιονομικές προσαρμογές.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση που συνέταξε η ομάδα της Ντέλια Βελκουλέσκου «οι μειώσεις στις συντάξεις ήταν 1% του ΑΕΠ όταν το συνταξιοδοτικό σύστημα έχει έλλειμμα περίπου 11% του ΑΕΠ».
Η φορολογική δοίηκηση είναι αναποτελεσματική, τα φορολογικά χρέη είναι διαρκώς αυξανόμενα ενώ η φορολογική συμπεριφορά των πολιτών θεωρείται προβληματική.
Επισημαίνεται ότι περίπου το 50% του πληθυσμού είναι σε καθυστέρηση εις ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις του έναντι του δημοσίου.
Συνολικά, τα χρέη των ιδιωτών προς το δημόσιο φτάνουν το 70% του ΑΕΠ της Ελλάδας!
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο επίπεδοκόκκινων δανείων στην Ευρώπη και τονίζεται ότι παρά τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, η ποιότητα των κεφαλαίων είναι χαμηλή και γι' αυτό συνεχίζουν να τίθενται ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι τράπεζες θα χρειαστούν περίπου 10 δισ.ευρώ (περίπου το 5,5% του ΑΕΠ της χώρας το έτος 2016) για πιθανή πρόσθετη ανακεφαλαιοποίηση από το 2018. Κι αυτό, όπως γράφει η ομάδα Βελκουλέσκου, παρά το γεγονός ότι από το 2010 έχουν διατεθεί άλλα 43 δισ.ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Πρωτογενή πλεονάσματα
Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 1% του ΑΕΠ το 2016 και θα φτάσει το 1,5% του ΑΕΠ το 2018.
Στην έκθεση για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το Ταμείο αξιολογεί και τοποθετείται επί των απόψεων των Ευρωπαίων για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Όπως σημειώνεται, βασική υπόθεση των Ευρωπαίων είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διατηρηθεί στο 3,5% για μια δεκαετία, μειούμενο σε ποσοστό3,2% το2030 και σταδιακά στο 1,5% το 2040.
Αυτά είναι πρωτοφανή πρωτογενή πλεονάσματα στην παγκόσμια δημοσιονομική πρακτική και προφανώς το Ταμείο τα θεωρεί μη βιώσιμα. Μάλιστα, στην έκθεση αναφέρεται ότι ακόμη και η εκτίμηση του ΔΝΤ για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 1% για πολλές δεκαετίες είαι αισιόδοξες με βάση τιςμετρήσεις.
Το ΔΝΤ θεωρεί ότι θα πρέπει να μειωθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας πριν βγει στις αγορές και συμπληρώνει ότι οι χρηματοδοτικές αυτές ανάγκες θα πρέπει να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα και σίγουρα σε ποσοστό 15-20% του ΑΕΠ.
Το Ταμείο προτείνει για το χρέος
- Να παραταθεί η περίοδος χάριτος μέχρι το 2040
- Να αποφασιστεί επέκταση της ωρίμανσης μέχρι το 2070
- Να γίνει μεταφορά των πληρωμών τόκων που πρέπει να γίνουν μέχρι το 2040,οι οποίοι προτείνεται να κεφαλαιοποιηθούν και η αποπληρωμή τους να επιμηκυνθεί μέχρι το 2070
- Να σταθεροποιηθούν τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα για 30 χρόνια και να μην ξεπερνούν το 1,5%.
Οι δύο βασικοί κίνδυνοι για την Ελλάδα
Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, οι βασικοί κίνδυνοι που δύναται να υποσκάψουν το πρόγραμμα και την ανάκαμψη της χώρας είναι δύο:
- Η μεταρρυθμιστική κόπωση και
- Η αναιμική ανάκαμψη της εσωτερικής ζήτησης λόγω των υπερβολικών φόρων και της υπερφορολόγησης.