Χαμηλές… πτήσεις κατέγραψαν οι αιχμές του ελεγκτικού δόρατος του υπουργείου Οικονομικών, δίνοντας έτσι ασφαλές… πάτημα στους ξένους τεχνοκράτες, οι οποίοι εξακολουθούν να αμφισβητούν τη δυνατότητα κάλυψης μελλοντικών δημοσιονομικών «κενών» με εισπράξεις από το μέτωπο της φοροδιαφυγής.
Αν και επιμέρους δείκτες εμφανίζουν σημάδια βελτίωσης π.χ. η αποτελεσματικότητα των μερικών φορολογικών ελέγχων, η γενική εικόνα προκαλεί προβληματισμό και επιβεβαιώνει όσους είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου από τις αθρόες αποχωρήσεις έμπειρων ελεγκτών, από τις ελλείψεις έμψυχου δυναμικού με τριβή στις σύγχρονες ελεγκτικές μεθόδους, καθώς κι από την καθυστέρηση ή την αδυναμία λειτουργίας ηλεκτρονικών «εργαλείων» ελέγχου που θα επέτρεπαν την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ολοκλήρωση υποθέσεων μεγάλου ενδιαφέροντος. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του περιβόητου «Μεγάλου Αδελφού» στις τραπεζικές καταθέσεις, που υποτίθεται ότι θα επέτρεπε στους ελεγκτές να παίρνουν μέσα σε λίγα λεπτά αναλυτικά στοιχεία κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών των ελεγχόμενων. Στην πράξη το εν λόγω «εργαλείο» αποδείχθηκε δυσλειτουργικό και επί της ουσίας τέθηκε σε αχρησία, ενώ ο αντικαταστάτης του παρ’ όλο που λειτούργησε πιλοτικά και επέτρεψε την αισιοδοξία για άμεσο «ξετίναγμα» της λίστας των μεγαλοκαταθετών, εξακολουθεί να βρίσκεται σε… πιλοτικό στάδιο.
Τα αποτελέσματα του 2016 δείχνουν δύο πράγματα: αφενός ότι οι ελεγκτικές μονάδες πρώτης γραμμής ασχολήθηκαν κυρίως με παλαιότερες υποθέσεις αφετέρου ότι οι εισπράξεις υπολείπονται σημαντικά έναντι των μνημονιακών στόχων. Συγκεκριμένα, το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων κατάφερε να ολοκληρώσει 185 πλήρεις ελέγχους, εκ των οποίων μόλις 5 αφορούν σε φρέσκες υποθέσεις, όπως επίσης άλλους 121 μερικούς ελέγχους, εκ των οποίων οι 98 ήταν νέες υποθέσεις. Ανάλογα είναι τα στοιχεία κι από το Κέντρο Φορολογούμενων Μεγάλου Πλούτου, που κατάφερε να ολοκληρώσει 252 ελέγχους, εκ των οποίων μόλις 5 ήταν νέες υποθέσεις. Ποιος ήταν ο μνημονιακός στόχος; Το 50% του συνόλου των ολοκληρωμένων ελέγχων να αφορά σε νέες υποθέσεις.
Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι, όμως, η εισπραξιμότητα ήτοι το πόσα μπήκαν τελικά στα ταμεία από το σύνολο των βεβαιωθέντων φόρων. Από τους πλήρεις ελέγχους του ΚΕΜΕΕΠ βεβαιώθηκαν περίπου 475 εκατ. ευρώ αλλά εισπράχθηκαν κάτι λιγότερο από 119 εκατ. Ευρώ ήτοι το 24,98%. Καλύτερη είναι η εικόνα από τους μερικούς ελέγχους, καθώς η εισπραξιμότητα άγγιξε το 100% (115,98 εκατ. ευρώ επί βεβαιωθέντων 116,30 εκατ. ευρώ).
Ωστόσο, συνολικά η εισπραξιμότητα διαμορφώθηκε στο 39,68%, έναντι μνημονιακού στόχου 45%! Τα ανάλογα ισχύουν και για το ΚΕΦΟΜΕΠ, που κατάφερε, μεν, να βεβαιώσει πολλαπλάσιους φόρους σε σχέση με τα προηγούμενα έτη- 473 εκατ. ευρώ- αλλά οι εισπράξεις κινήθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα: μόλις 59,81 εκατ. ευρώ ήτοι στο 12,66% των βεβαιωθέντων, όταν ο μνημονιακός στόχος ήταν 22,5%!
Σύμφωνα με τους Θεσμούς, η γενικότερη εικόνα καθιστά επιτακτική την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης μέσω «εργαλείων» όπως οι ηλεκτρονικές πληρωμές- οι οποίες σημειωτέον μπορεί να ψηφίστηκαν αλλά ακόμα στο υπουργείο Οικονομικών «ψάχνονται» για την εφαρμογή τους- και της ενίσχυσης της επιβολής των ισχυουσών διατάξεων (ήτοι μέσω αποτελεσματικότερων ελέγχων). Το ΔΝΤ στην Έκθεση του για την ελληνική οικονομία αναμένεται, μάλιστα, να αναδείξει την αναγκαιότητα της τάχιστης λειτουργίας της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ως αντιστάθμισμα της «αναποτελεσματικής και πολιτικοποιημένης Φορολογικής Διοίκησης», που σύμφωνα με το Ταμείο επέτρεψε την προκλητική φοροδιαφυγή των φορολογούμενων μεγάλου πλούτου και των αυταπασχολούμενων.