Η Ευρωζώνη έστειλε σαφέστατο μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία έως τις 20 Φεβρουαρίου (επόμενο Eurogroup) με τη συμμετοχή και του ΔΝΤ τότε χάνεται η ευκαιρία για ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Το αποτέλεσμα θα είναι η Ελλάδα να μπει και πάλι σε περιπέτειες όπως το 2015. Την ίδια ώρα από τις Βρυξέλλες έγινε σαφές πως η πλήρης συμμετοχή του ΔΝΤ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιολόγηση. Ωστόσο υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο είναι αυτό που ζητάει να ψηφιστούν από τώρα τα απαιτούμενα μέτρα για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων μετά το 2018.
Στο σημερινό Eurogroup
Στο σημερινό Εurogroup αναμένεται να καθοριστούν οι προϋποθέσεις επιστροφής της τρόικας στην Αθήνα. Σε κάθε περίπτωση, η επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ δεν θα επιστρέψει πριν από τις 6 Φεβρουαρίου, οπότε θα συζητηθούν στο Δ.Σ. του Ταμείου η έκθεση για την ελληνική οικονομία και η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους.
Τι ζητούν οι Θεσμοί και τι ανταλλάγματα δίνουν
Σύμφωνα με Τα Νέα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιέζει για τη μείωση του αφορολόγητου ορίου αλλά και την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις. Σε αντάλλαγμα, οι θεσμοί φέρονται να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που θα ισχύσουν μετά το 2018. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει στο ΔΝΤ να επιστρέψει χρηματοδοτικά στο πρόγραμμα, αφού θα μπορέσει να κηρύξει το χρέος βιώσιμο, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Επιπλέον, επιχειρώντας να διευκολύνουν την κυβέρνηση να φέρει τώρα στη Βουλή προς ψήφιση μέτρα, οι θεσμοί φέρονται να συζητούν έναν «αντίστροφο κόφτη», δηλαδή να δώσουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να αναιρέσει τα επώδυνα μέτρα, εφόσον επιτευχθεί ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ χωρίς αυτά.
Τι θα κληθεί να ψηφίσει η ελληνική πλευρά
Η κυβέρνηση θα πρέπει να ψηφίσει προκαταβολικά μέτρα ύψους περίπου 4,2 δισ ευρώ και μάλιστα από τον σκληρό πυρήνα του Προϋπολογισμού ήτοι από το αφορολόγητο κι από τις συντάξεις, που ως γνωστόν έχουν στοχοποιηθεί από το ΔΝΤ από την αρχή της διαπραγμάτευσης. Σύμφωνα με υπολογισμούς από τους ξένους τεχνοκράτες, για κάθε 300 ευρώ μείωσης της έκπτωσης φόρου (σήμερα είναι 1.900 ευρώ για τους άτεκνους), εξασφαλίζονται έσοδα 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 900 εκατ. Ευρώ, άρα αν η έκπτωση φόρου μειωθεί στα 1.000 ευρώ, μπορούν να εξασφαλιστούν περίπου 3 δισ ευρώ. Αυτό σημαίνει όμως ότι το αφορολόγητο θα πέσει από τις 8.636 ευρώ στις 4.545 ευρώ, άρα θα φορολογηθούν ακόμα και οι εργαζόμενοι των 400 ευρώ! Όσον αφορά στο υπόλοιπο “κενό”, οι τεχνοκράτες ζητάνε να καλυφθεί από τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, με “ψαλίδισμα” ή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.
Τι ζητεί η ελληνική πλευρά
Πάντως η ελληνική πλευρά θα προσπαθήσει να αποφύγει κάποια από τα μέτρα και ειδικά την «εδώ και τώρα» νομοθέτηση τους. Μάλιστα μόλις χθες ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην
Με νωπές τις δημόσιες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα -στη χθεσινή συνέντευξη στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ξεκαθάριζε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να νομοθετήσει νέα μέτρα και ειδικά μέτρα που να αφορούν σε περίοδο μετά τη λήξη του 3ου μνημονίου. Ετσι η ελληνική πλευρά θα ζητήσει να ψηφίσει μόνο την παράταση του εξειδικευμένου δημοσιονομικού κόφτη, ο οποίος θα περιγράφει τα μέτρα που θέλει το ΔΝΤ, χωρίς όμως να τα ενεργοποιεί από τώρα. Οι δανειστές αναμένεται να αντιπροτείνουν το αντίθετο: νομοθέτηση των μέτρων και ακύρωσή τους σε περίπτωση που επαληθευτούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Παράλληλα η ελληνική πλευρά θέλει παράταση του κόφτη να γίνει μόνο για ένα έτος, τη στιγμή που οι δανειστές θέλουν τα πρωτογενή πλεονάσματα να διατηρηθούν για τρία, πέντε ή και 10 χρόνια. Επιπλέον η ελληνική αποστολή αναμένεται να ζητήσει (κάτι που είναι σχεδόν αδύνατον να γίνει αποδεκτό) μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος (μία μονάδα από τις 3,5) να κατευθυνθεί για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών.
Τα τρία σενάρια για το κλείσιμο των διαπραγματεύσεων
Μπορεί στο σημερινό Eurogroup να μην ληφθούν αποφάσεις για την Ελλάδα, ωστόσο η κυβέρνηση και οι δανειστές θα πρέπει έως τις 20 Φεβρουαρίου να έχουν καταλήξει σε συμφωνία, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η χώρα θα μπει σε περιπέτειες. Τα σενάρια πάντως που προκύπτουν για το πως μπορεί να εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις και που μπορούν να καταλήξουν είναι τρία:
Το θετικό σενάριο για την Ελλάδα θα είναι η κυβέρνηση να μπορέσει να εξασφαλίσει το πράσινο φως από τους δανειστές να μην νομοθετήσει μέτρα, απλώς να προχωρήσει η επέκταση του κόφτη για ένα ή και μεγαλύτερο διάστημα.
Το δεύτερο σενάριο είναι να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές σε έναν «ανάποδου κόφτη» δηλαδή να δώσουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να αναιρέσει τα επώδυνα μέτρα, εφόσον επιτευχθεί ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ χωρίς αυτά. Μάλιστα αυτό το σενάριο φαίνεται να έχει και τις περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσει. Ωστόσο θα προηγηθεί όλων η ψήφιση μέτρων, έστω και μέτρων που τελικά μπορεί να μην εφαρμοστούν, για μείωση συντάξεων και αφορολόγητου ή ακόμη και αύξησης του μεσαίου ΦΠΑ κάτι που δεν είναι βέβαιο αν θα μπορέσει να το διαχειριστεί η ελληνική πλευρά.
Το τρίτο και χειρότερο σενάριο είναι να κυβέρνηση και δανειστές να μην καταλήξουν σε συμφωνία και τότε οι προσφυγή στις κάλπες να είναι μονόδρομος. Σε μία τέτοια περίπτωση θα οδηγηθούμε στην περίπτωση που οι Θεσμοί ζητήσουν νομοθέτηση μέτρων από τώρα για μετά το 2019, έστω στο πλαίσιο του ανάποδου κόφτη και να μην δοθεί κανένα ουσιαστικό αντάλλαγμα στην ελληνική κυβέρνηση.