Η Ζάχα Χαντίντ, ιέρεια της αρχιτεκτονικής, άφησε περιουσία 67 εκατομμύρια λίρες [εικόνες]

Η Zaha Hadid, η βρετανο-ιρακινή αρχιτέκτονας, η οποία πέθανε ξαφνικά τον περασμένο Μάρτιο, αφήνει πίσω της περιουσία 67 εκατομμυρίων λιρών, όπως αποκάλυψαν οι συγγενείς της.

Η σχεδιάστρια εμβληματικών κτιρίων σε όλο τον κόσμο αφήνει ένα ποσό 500.000 λιρών στον συνεταίρο της Patrik Schumacher. Η Hadid άφησε επίσης ένα ποσό 1,7 εκατομμύρια λίρες στις τέσσερις ανιψιές της και ανίψια της, καθώς και στον αδελφό της Haytham Hadid.
Η αρχιτέκτονας ήταν ανύπαντρη, δεν είχε παιδιά και αφήνει πίσω της μια βιομηχανία, το γραφείο της. Πέθανε αιφνιδιαστικά, σε ηλικία 65 ετών, μετά από καρδιακό επεισόδιο, ενώ βρισκόταν σε διακοπές στο Μαϊάμι.

Μπορεί να μην ήταν ηθοποιός ή τραγουδίστρια, ήταν όμως μια σταρ. Μια ντίβα, που απελευθέρωσε τη συμβατική γεωμετρική των κτιρίων μεταμορφώνοντας την εικόνα του αστικού ιστού και δημιουργώντας τολμηρά οικοδομήματα, που μόνο με γλυπτά θα μπορούσαν να παρομοιαστούν.
Για πολλούς και μόνο το γεγονός πως μια μουσουλμάνα (σουνίτισσα) μπόρεσε να σπουδάσει, και μάλιστα προερχόμενη από το Ιράκ, ήταν ένας άθλος. Η Zaha Mohammad Hadid γεννήθηκε, ωστόσο, το 1950, σε μια Βαγδάτη που δεν ήταν η αυστηρή θρησκόληπτη πόλη που είναι σήμερα, αλλά μια κοσμοπολίτικη δεξαμενή νέων ιδεών και ένα σταυροδρόμι, όπου οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις έδιναν τροφή για σκέψη και όχι για πολέμους. Η ίδια γεννήθηκε σε μια ισχυρή οικονομικά οικογένεια, που ζούσε με τα δυτικά πρότυπα. Ο πατέρας της ήταν βιομήχανος και πολιτικός, οπαδός του προοδευτικού κόμματος, που υπερασπιζόταν τον εκδημοκρατισμό του Ιράκ. H Zaha πήγε σε καθολικό σχολείο, όπου μουσουλμάνοι, Εβραίοι και χριστιανοί μαθητές συνυπήρχαν. Στο παιδικό της δωμάτιο ένας ασύμμετρος καθρέφτης μαγνήτιζε τη μικρή Zaha. «Ήμουν ενθουσιασμένη με αυτό το χωρίς κανόνες σχήμα» θα θυμηθεί δεκαετίες αργότερα, κατά τη διάρκεια συνέντευξής της στους London Times. Ο μαγικός καθρέφτης έγινε πηγή έμπνευσης της Hadid όχι τα χρόνια που ακολούθησαν, αλλά μόλις στις αρχές του 1960, όταν, μικρό παιδί ακόμη, σχεδίασε το κρεβάτι της. «Όλοι θαύμασαν το σχέδιό μου και ο πατέρας μου ζήτησε από έναν επιπλοποιό να το κατασκευάσει. Ήταν το πρώτο αντικείμενό μου που βγήκε σε μαζική παραγωγή. Ήταν τέτοια η επιτυχία που είχε αυτό το σχέδιο, ώστε όλοι ήθελαν για τα παιδιά τους ένα τέτοιο κρεβάτι» θα πει στην ίδια συνέντευξη.

Αργότερα σπούδασε μαθηματικά στη Βηρυτό, τα «καλύτερα χρόνια της ζωής της». Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 πήγε στο Λονδίνο για να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Architectural Association, ένα κέντρο πειραματικού σχεδίου, με καθηγητές όπως ο Rem Koolhaas και ο Ηλίας Ζέγγελης. «Καλλιέργησαν τη φιλοδοξία μου και με δίδαξαν να εμπιστεύομαι ακόμα και τις πιο περίεργες προθέσεις μου» έχει πει για τους δασκάλους της. Ο Ζέγγελης σε μια συνέντευξή του δήλωσε για τη Hadid: «Ήταν πάντα ένας ατίθασος άνθρωπος. Έπρεπε να προσαρμόζεσαι στις δικές της επιθυμίες. Από πολύ νωρίς είχαμε αντιληφθεί ότι είχαμε να κάνουμε με μεγάλο ταλέντο, κυρίως για τη ζωγραφική της. Είναι πραγματικά κρίμα που δεν βλέπουμε ζωγραφική της».

Η αρχιτεκτονική ιδιοφυΐα της είναι αναμφισβήτητη. Όπως είπε ο πρύτανης του Yale, Robert A.M. Stern στην αναγγελία του θανάτου της, «ήταν ο ήλιος». Η Zaha Hadid δεν σχεδίαζε απλώς πολυτελή, εντυπωσιακά κτίρια. Η προσέγγισή της βασιζόταν στην επαναστατική της θεωρία πως η αρχιτεκτονική μπορεί να απελευθερώσει τον τρόπο που οι άνθρωποι ζουν στις πόλεις. Πως τα οικοδομήματα μπορούν να αναδιαμορφώσουν την κουλτούρα και να δώσουν δυναμική προοπτική στον άνθρωπο.