«Το ΝΑΤΟ είναι παρωχημένο, το τέλος της Ε.Ε. πλησιάζει, η Μέρκελ έκανε σοβαρά λάθη στο προσφυγικό»: μπορεί εκ πρώτης όψεως όλα αυτά να φαντάζουν σαν τυπική συνθηματολογία του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά από μια δεύτερη ανάγνωση προκύπτει ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ γνωρίζει πολύ καλά τι λέει και σε ποιον», γράφει το γερμανικό περιοδικό Spiegel αναλύοντας τα βασικότερα σημεία της συνέντευξης που παραχώρησε ο Ρεπουμπλικανός στους Times και την Bild.
Μετά το Brexit θα ακολουθήσουν κι άλλοι...
«Εκεί που ο Μπαράκ Ομπάμα περιέγραφε την Ε.Ε. ως ιστορικό εγχείρημα και απηύθυνε μια συναισθηματικά φορτισμένη έκκληση προς τους Ευρωπαίους να διατηρήσουν τη συνοχή τους, ο διάδοχός του δείχνει να προβλέπει έτσι απλά, ειρήσθω εν παρόδω, τη σύντομη διάλυση της Γηραιάς Ηπείρου.
“Αν με ρωτάτε, θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες», λέει εγκωμιάζοντας τους Βρετανούς για το Brexit, χαρακτηρίζοντας την Ε.Ε. μια λέσχη με ημερομηνία λήξης που ποδηγετείται απ’ το Βερολίνοκι αμφισβητώντας την ισχύ του ευρώ. [Ο Τραμπ] χαρακτηρίζει τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ “ευχάριστο τύπο”, χωρίς να τον κατονομάζει. Κατά τη γνώμη του η διάλυση της Ε.Ε. είναι απλώς θέμα χρόνου. Ακούγεται σαν στοίχημα. Ο Τραμπ βλέπει τις ΗΠΑ ως μια εταιρεία κι υπόσχεται να αντλήσει οικονομικά πλεονεκτήματα για το μαγαζί του απ’ τις αδυναμίες της Ευρώπης. Ανεξάρτητα απ’ το αν η στάση αυτή είναι ορθή, οι θέσεις του είναι άκρως επικίνδυνες πολιτικά. Και στέλνει σήμα στα ακροδεξιά και λαϊκίστικα κινήματα της Ευρώπης, ότι στο μέλλον θα έχουν ένα σύμμαχο στο Λευκό Οίκο.
Το «παρωχημένο» ΝΑΤΟ
«Το ΝΑΤΟ έχει προβλήματα. Είναι παρωχημένο»: δήλωση που έκανε το γύρο του κόσμου, αλλά ταυτόχρονα και μια άποψη που πρεσβεύει εδώ και καιρό ο Τραμπ.
Το ΝΑΤΟ κατά τη γνώμη του είναι πολύ γηρασμένο, πολύ αδύναμο και άδικο, αφού οι άλλες χώρες δεν επωμίζονται το βάρος που τους αναλογεί για την ασφάλεια που τους παρέχεται μέσω της αμερικανικής γενναιοδωρίας. Παράλληλα αντιμετωπίζει τη Συμμαχία στην καλύτερη περίπτωση ως ανάλυση κόστους-οφέλους και στη χειρότερη περίπτωση ως εμπόδιο στο φλερτ του με τον Πούτιν.
Ωστόσο, όπως εκτιμά το έγκυρο γερμανικό περιοδικό, φόβος εξόδου των ΗΠΑ απ’ το ΝΑΤΟ δεν υπάρχει ακόμη και επί των ημερών του Τραμπ, όσο δεν χάνουν εντελώς τα λογικά τους οι Ρεπουμπλικανοί – το κόμμα του Ρέηγκαν και του Αϊζενχάουερ. Το επιβεβαίωσαν, άλλωστε και ενόρκως στο Κογκρέσο κάποιοι απ’ τους υποψήφιους υπουργούς της νέας κυβέρνησης, όπως ο μέλλων επικεφαλής του Πενταγώνου, στρατηγός ε.α. Τζέημς Μάτις: «ακόμη κι αν δεν είχαμε σήμερα το ΝΑΤΟ, θα έπρεπε να το φτιάξουμε», δήλωσε.
Μαστίγιο και καρότο για την Μέρκελ
Έναντι της γερμανίδας καγκελαρίου ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ χρησιμοποιεί «καρότο και μαστίγιο», σημειώνει το Spiegel.
Από τη μία πλευρά χαρακτηρίζει «καταστροφικό λάθος» την πολιτική της Μέρκελ στο προσφυγικό (που «άφησε να μπουν μέσα όλοι αυτοί οι άνθρωποι, απ’ όπου κι αν προέρχονται» -μια καθαρά λαϊκίστικη ρητορεία που θυμίζει έντονα την προεκλογική καμπάνια-) και σημειώνει ότι σε πρώτη φάση θα αντιμετωπίσει τη Μέρκελ και τον Πούτιν με την ίδια εμπιστοσύνη.
Από την άλλη πλέκει το εγκώμιο της γερμανίδας καγκελαρίου χαρακτηρίζοντάς την «μεγάλη ηγέτιδα», την οποία σέβεται πολύ. Τι επιδιώκει ο Τραμπ; Όπως και σε πολλούς άλλους τομείς ο 70χρονος Ρεπουμπλικανός θέλει να σπάσει τις παραδόσεις και στις διατλαντικές εταιρικές σχέσεις. Και να στείλει το μήνυμα στη Μέρκελ ότι δεν μπορεί να ποντάρει αυτομάτως σε καλές διμερείς σχέσεις μόνον και μόνον επειδή ο Τραμπ προέρχεται απ’ τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια όχι και τόσο συγκεκαλυμμένη απειλή ότι στην ανάγκη θα στραφεί σε άλλους εταίρους...
Απειλές προς τις αυτοκινητοβιομηχανίες
Αλλά και η απειλή του προς τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και ειδικά προς τη BMW ότι θα τους επιβάλει υψηλούς τελωνειακούς δεσμούς 35% αν κατασκευάζουν στο Μεξικό αυτοκίνητα για τις ΗΠΑ έκανε το γύρο του κόσμου. Αλλά ούτε αυτή η θέση του Τραμπ είναι νέα. Το έχει ήδη πει στην προεκλογική του καμπάνια και το επανέλαβε και τις τελευταίες εβδομάδες με αποδέκτες αμερικανικές εταιρείες όπως η Ford και η General Motors κι η γιαπωνέζικη Toyota. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι μεταξύ της προεκλογικής ρητορικής του Τραμπ και της πολιτικής που θέλει να εφαρμόσει στην πράξη δεν υπάρχει χάσμα. Όμως, όπως σημειώνει το Spiegel, δύσκολα θα την εφαρμόσει, αφού οι τελωνειακοί δασμοί θα πρέπει να επικυρωθούν απ’ το κογκρέσο και εκεί δύσκολα θα βρει αρκετούς Ρεπουμπλικανούς που θα θελήσουν να ρισκάρουν έναν εμπορικό πόλεμο με τον υπόλοιπο πλανήτη. Πόσο μάλλον, που όπως λένε ειδικοί, μια τέτοια ενέργεια θα οδηγήσει σε άνοδο των τιμών των ΙΧ και εντεινόμενη δυσαρέσκεια της βάσης των ψηφοφόρων του.