Σε σαφή αναδίπλωση της παροχολογίας προχώρησε η κυβέρνηση με την επιστολή που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και στον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ.
Ενδεικτικό είναι πως η επιστολή έχει χαρακτήρα συμμόρφωσης της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές και στα συμφωνηθέντα με τους θεσμούς και στις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από το τρίτο Μνημόνιο.
Τα τέσσερα σημεία συμμόρφωσης στην επιστολή Τσακαλώτου
- Γίνεται σαφές δημόσια ότι το επίδομα στους συνταξιούχους αποτελεί εφάπαξ πληρωμή και δεν υπάρχει πρόθεση να είναι μόνιμη 13η σύνταξη. Ουσιαστικά η κυβέρνηση, προχωρώντας σε σαφή αναδίπλωση σε σχέση με τον θριαμβευτικό χαρακτήρα που είχε προσδώσει στην παροχή έκτακτου βοηθήματος στους συνταξιούχους και στην αναστολή αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά, παραδέχεται ότι η διαδικασία την οποία ακολούθησε για τις παροχές ήταν εσφαλμένη και δεν θα επαναληφθεί.
- Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, εάν χρειαστεί. Συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση εκλήθη να δεσμευτεί ότι σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί ο δημοσιονομικός κόφτης για το 2016, η περικοπή θα αφορά τη συνταξιοδοτική δαπάνη.
- Η κυβέρνηση αναγνωρίζει, παράλληλα, ότι μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς στο πλαίσιο των δεσμεύσεων από το Μνημόνιο, εγκαταλείποντας με αυτόν τον τρόπο τις εξαγγελίες περί μονομερών αποφάσεων.
- Επιπλέον η Ελλάδα αναγνωρίζει πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα των Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου. Τονίζει την απόλυτη δέσμευση της κυβέρνησης «να παραμείνουμε συμμορφωμένοι με τις υποχρεώσεις μας».
Σε αντίθεση, λοιπόν, με τα όσα υποστήριξε ένθερμα η κυβέρνηση τον προηγούμενο μήνα περί διάθεσης ενδεχόμενων «περισσευμάτων» όπως εκείνη θα κρίνει, ο υπουργός Οικονομικών υπογράφει ότι στο εξής θα τηρηθούν οι κανόνες:
- Θα επιβεβαιώνεται ότι η ενδεχόμενη υπεραπόδοση έχει μόνιμο χαρακτήρα, δηλαδή οφείλεται σε μόνιμη μεγαλύτερη απόδοση κάποιων μέτρων, όπως π.χ. η αύξηση του ΦΠΑ.
- Θα υπάρχει συμφωνία με τους θεσμούς για το ότι η χρήση αυτού του δημοσιονομικού χώρου δεν θέτει σε κίνδυνο τους στόχους των πλεονασμάτων.
- Η χρήση θα είναι στοχευμένη και όχι στα «τυφλά», δηλαδή χωρίς να μετρηθούν οι κοινωνιοοικονομικές επιπτώσεις, ήτοι ποιοι ωφελούνται και πόσο.
Η επιστολή Τσακαλώτου (ανεπίσημη μετάφραση)
Σε απάντηση της προκαταρκτικής έκθεσης των θεσμών σχετικά με τα μέτρα για τις συντάξεις και τον ΦΠΑ, τις οποίες πρόσφατα νομοθέτησαν και εφάρμοσαν οι ελληνικές αρχές, καθώς και τις απόψεις που εκφράστηκαν στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη του Euroworking Group της 20ης Δεκεμβρίου, θα ήθελα να αποσαφηνίσω τα παρακάτω.
Αναφορικά με το μέτρο για τις συντάξεις, αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ έχουμε ξεκαθαρίσει δημόσια, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, ότι αυτή είναι μια εφάπαξ πληρωμή και δεν υπάρχει πρόθεση να αποτελέσει μόνιμο κομμάτι της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, που τέθηκε πρόσφατα σε εφαρμογή. Αναφορικά με την προσωρινή αναστολή του ΦΠΑ για επιλεγμένα νησιά του Αιγαίου, το μέτρο περιορίζεται μόνο στο 2017 και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου στον προϋπολογισμό του 2017.
Οι ελληνικές αρχές παραμένουν απολύτως δεσμευμένες στην εκτέλεση της συμφωνημένης δημοσιονομικής πορείας η οποία βασίζεται σε στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 0,5%, 1,75% και 3,5% του ΑΕΠ για το 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα. Οι ελληνικές αρχές θα ενεργοποιήσουν τον έκτακτο δημοσιονομικό μηχανισμό (contingency fiscal mechanism), ο οποίος περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, όπως περιγράφεται στο Νόμο 4389/16, σε περίπτωση που τα στοιχεία τα οποία θα επικυρώσει η Eurostat δείχνουν ότι οι παραπάνω δημοσιονομικοί στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού για το 2016 δεν επιτυγχάνουν τον συμφωνημένο στόχο, γεγονός που θεωρούμε εξαιρετικά απίθανο, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, για να καλύψουν τη διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα και τον δημοσιονομικό στόχο του 2016.
Eπί της διαδικασίας, αναγνωρίζω ότι μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών μας από το Μνημόνιο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση μίας μόνιμης δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος, όπως αυτή διαπιστώνεται από τα ετήσια αποτελέσματα του προϋπολογισμού που επικυρώνει η Eurostat, οι ελληνικές αρχές θα συμφωνήσουν με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων, σχετικά με τη χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Αναγνωρίζουμε ότι ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ειδικά στο Πρόγραμμα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών που προκύπτουν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ειδάλλως, θα χρησιμοποιήσουμε την υπεραπόδοση για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού ρευστότητας» (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου.
Ελπίζω ότι αυτές οι διευκρινίσεις επανεπιβεβαιώνουν στο Eurogroup την απόλυτη δέσμευση μας να παραμείνουμε συμμορφωμένοι με τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το Μνημόνιο, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας της συνεργασίας με τους εταίρους μας.