Αν μη τι άλλο, το μόνο που δεν μπορεί κανείς να καταλογίσει στον Ευκλείδη Τσακαλώτο είναι ότι δεν έχει χιούμορ, έστω δηκτικό.
Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν αυτό μπορεί να τον βοηθήσει να βγάλει άκρη με το ΔΝΤ και το Βερολίνο, πόσο μάλλον όταν κάποιοι «θερμοκέφαλοι» σκέφτονται να ζητήσουν ισοδύναμα από το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό «κενό» από την αναστολή της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ στα τελευταία νησιά του Αιγαίου.
Το καλό για την Αθήνα είναι ότι ειδικά στις Βρυξέλλες υπάρχουν ακόμα σύμμαχοι, οι οποίοι αν και αιφνιδιάστηκαν ή ενοχλήθηκαν από τις πρόσφατες εξαγγελίες, προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλά τους τόνους γνωρίζοντας ότι αν ανάψουν «φυτιλιές», η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει. Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίες, υπάρχει και η άποψη ότι από τη στιγμή που η Αθήνα θα κληθεί να καλύψει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και μετά από το 2018, οι δανειστές θα πρέπει να είναι πιο ελαστικοί στην παρούσα φάση.
Υπάρχουν, ωστόσο και οι άλλες «φωνές», που υποστηρίζουν ότι οι κανόνες του παιχνιδιού είναι συγκεκριμένοι και ορίζουν ότι αν κάποιο μέτρο δεν εφαρμόζεται, τότε θα πρέπει να αντικαθίσταται από κάποιο άλλο ισοδύναμο. Αυτό που μένει να διαπιστωθεί είναι αν αυτές οι «φωνές» θα επικρατήσουν και θα μεταφερθούν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με το Κουαρτέτο, όπου ως γνωστόν υπήρχε ούτως ή άλλως μια μικρή εκκρεμότητα για το 2017, που σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών δεν ξεπερνούσε τα 50 εκατ. ευρώ.
Το επιχείρημα της φετινής υπεραπόδοσης των εσόδων ασφαλώς δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το «πάγωμα» του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα τελευταία νησιά του Αιγαίου, καθώς η συγκεκριμένη εξαγγελία αφορά στον Προϋπολογισμό του 2017. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η ελληνική πλευρά θα επικαλεστεί το «βάρος» στα εν λόγω νησιά από το οξύ πρόβλημα του Προσφυγικού και θα επιχειρήσει να εντάξει το συγκεκριμένο μέτρο στις έκτακτες δημοσιονομικές απώλειες λόγω της προσφυγικής κρίσης.
Σαφής εικόνα από το στρατόπεδο των δανειστών δεν υπάρχει ούτε ως προς τον αν η εξαγγελία της εφάπαξ παροχής προς τους χαμηλοσυνταξιούχους, θα ενεργοποιήσει αντανακλαστικά «σκλήρυνσης» της στάσης τους στα δημοσιονομικά, ειδικά από τη στιγμή που παραμένει η εκκρεμότητα για το 2018 και πολύ περισσότερο για την περίοδο ως το 2020, που καλύπτεται από το Μεσοπρόθεσμο και σκιάζεται από την απαίτηση μέτρων 4,2 δις ευρώ εκ μέρους του ΔΝΤ, αν οι Ευρωπαίοι επιμείνουν σε πλεονάσματα 3,5%.
Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, από τις τοποθετήσεις τόσο του υπουργού Οικονομικών όσο του Πρωθυπουργού στη Βουλή αναμφίβολα προκύπτει ότι η ελληνική πλευρά νιώθει να «παίζει», πλέον, με την πλάτη στον τοίχο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να δηλώνει ούτε αιφνιδιασμένη, ούτε έκπληκτη, ούτε βέβαια αδικημένη από τη στάση του ΔΝΤ, καθώς από τις 25 Μαίου κιόλας- από την πολιτική απόφαση ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης- φαινόταν πού πάει το πράγμα κι όσοι δεν έκρυβαν το κεφάλι στην άμμο αντιλήφθηκαν εγκαίρως ότι ούτε το Ταμείο προτίθεται να τα «σπάσει» με το Βερολίνο για τα πλεονάσματα ούτε οι Ευρωπαίοι θα αφήσουν το ΔΝΤ να αποχωρήσει από το πρόγραμμα. Πού θα πήγαινε η πίεση; Φυσικά στην Αθήνα.
Το γεγονός ότι δεν έχει οριστεί ακόμα ημερομηνία επιστροφής του Κουαρτέτου στην Αθήνα δεν είναι ενθαρρυντικό, παρά το ότι εξακολουθούν να γίνονται ανταλλαγές e- mail ή και τηλεδιασκέψεις, καθώς αν δεν ξεκαθαρίσει η κατάσταση ειδικά για τα πλεονάσματα πέραν του 2018, οι διαβουλεύσεις θα μοιάζουν σαν το… σκύλο που κυνηγάει την ουρά του, παρατείνοντας την αβεβαιότητα. Η κυβέρνηση αν και «καρφώνει» συνεχώς το ΔΝΤ, γνωρίζει ότι ο «κόμπος» δεν πρόκειται να λυθεί αν το Βερολίνο δεν χαλαρώσει τα «σχοινιά», εξ ου και το νέο τετ-α-τετ του Αλέξη Τσίπρα με την Ανγκελα Μέρκελ.
Πόσο πιθανό είναι να κινηθεί η Γερμανίδα Καγκελάριος κόντρα στις θέσεις του υπουργού της; Η εμπειρία δείχνει ότι η γραμμή που χαράσσει ο Β. Σόιμπλε δεν αλλοιώνεται. Ωστόσο, ευρωπαϊκές πηγές, με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, επισημαίνουν ότι η συγκυρία είναι πολύ περίεργη και οι αλλεπάλληλες εκλογές σε χώρες- κλειδιά της Ευρωζώνης, σε συνδυασμό με την κρίση των σχέσεων Τουρκίας- Ευρώπης, την όξυνση του προσφυγικού και τα φαινόμενα ανάπτυξης φυγόκεντρων δυνάμεων στην Ευρωζώνη, ενδεχομένως να δημιουργήσουν άλλα δεδομένα κι αυτό μπορεί να αποτυπωθεί στις διαβουλεύσεις της Συνόδου Κορυφής. Δεν θα πρέπει να προκαλέσει, πάντως, έκπληξη αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες πετάξουν για μια ακόμα φορά τη μπάλα στην εξέδρα, οπότε σε αυτή την περίπτωση οι διαφαινόμενοι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί δυνάμεων στην Ευρωζώνη, μάλλον δεν θα ευνοούν την Αθήνα…