Όταν ο Μπαράκ Ομπάμα υποδέχθηκε στον Λευκό Οίκο τον Ντόναλντ Τραμπ, λίγες ώρες μετά την εκλογή του, του υποσχέθηκε ότι θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να διασφαλίσει μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή μεταβίβαση εξουσίας.
Αυτό όμως που δεν υπολόγιζε ήταν ότι ο Τραμπ θα ενεργούσε σαν ένας «παράλληλος πρόεδρος» πριν ακόμη ο ίδιος αποχωρήσει από το Οβάλ Γραφείο. Και τα περιστατικά που ο Τραμπ συμπεριφέρεται σχεδόν ως πρόεδρος πληθαίνουν μέρα με τη μέρα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η τηλεφωνική του επικοινωνία με την πρόεδρο της Ταϊβάν, Τσάι Ινγκ Γουέν, την περασμένη εβδομάδα: μια προμελετημένη κίνηση, όπως αναφέρει η Washington Post και άλλες αμερικανικές εφημερίδες, η οποία ανέτρεψε την πολιτική που ακολουθούσε επί δεκαετίες η Ουάσιγκτον στο θέμα κι εξόργισε το Πεκίνο.
Ο Τραμπ υπεραμύνθηκε της κίνησής του με επιθετικό ύφος: «Μας ρώτησε ποτέ η Κίνα αν συμφωνούμε με την εσκεμμένη υποτίμηση του νομίσματός της και την υψηλή φορολόγηση των προϊόντων που εξάγουμε εκεί;».
Προφανώς ο Τραμπ ήθελε μ' αυτή την προκλητική ενέργεια να δώσει το στίγμα των μελλοντικών του σχέσεων με την Κίνα. Και στον κόσμο της διπλωματίας, όπου οι λέξεις και τα τηλεφωνήματα μετρούν ως πολιτικές πράξεις, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος διέγραψε με μια κίνηση όλη την πολιτική που ακολουθούσε η κυβέρνηση Ομπάμα στην Ασία, προτού καν παραλάβει τη σκυτάλη της εξουσίας.
Ο Τραμπ αυτοπροβάλλεται ως άνθρωπος των έργων
Οι ενέργειές του κάθε άλλο παρά ευγένεια και τακτ προδίδουν.
Κατά παράδοση οι νεοεκλεγέντες πρόεδροι περιμένουν τρόπον τινά στην αίθουσα αναμονής μέχρι την ορκωμοσία τους για να μη δώσουν την εντύπωση ότι μπλέκονται στα πόδια των προκατόχων τους στο αξίωμα. Αλλά μετά την άκρως αντισυμβατική συμπεριφορά του Τραμπ στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου σχεδόν ουδείς εκπλήσσεται που κάνει το ίδιο και τώρα.
Αυτό συνέβη και στη συμφωνία που έκλεισε ο Τραμπ με την εταιρεία κλιματιστικών Carrier για να μη μεταφέρει εξ' ολοκλήρου τη μονάδα παραγωγής της απ' την Ιντιάνα στο Μεξικό. Και εδώ ο Τραμπ εμφανίστηκε ως άνθρωπος των έργων περιβεβλημένος με προεδρικό μανδύα πριν καν τον φορέσει στην πράξη.
«Εξωφρενικό το κόστος του Air Force One!»
Αλλά και αυτή την εβδομάδα φρόντισε να ταράξει τα νερά παρεμβαίνοντας στο πόσο επιτρέπεται να στοιχίσει το νέο Air Force One, κατ' εξοχήν σύμβολο της προεδρικής εξουσίας. Όπως και με τις θέσεις εργασίας που σώθηκαν στην Carrier ο Τραμπ απέδειξε ότι δεν τα πάει και τόσο καλά με τα νούμερα.
«Η Boeing κατασκευάζει ένα ολοκαίνουριο 747 Air Force One για τους μελλοντικούς προέδρους, αλλά το κόστος έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Ακυρώστε την παραγγελία!», έγραψε σ' ένα tweet του την Τρίτη.
Boeing is building a brand new 747 Air Force One for future presidents, but costs are out of control, more than $4 billion. Cancel order!
Γεγονός που ανάγκασε την Boeing να εκδώσει ανακοίνωση, (http://boeing.mediaroom.com/2016-12-06-Boeing-Statement-on-Air-Force-One) με την οποία αποσαφηνίζει ότι μέχρι στιγμής έχει υπογράψει μόνον ένα συμβόλαιο αξίας 170 εκατομμυρίων δολαρίων για να προσδιοριστούν οι τεχνικές δυνατότητες που θα πρέπει να διαθέτει το νέο αεροσκάφος. Αλλά το αυτί του Τραμπ δεν ίδρωσε. «Γι' αυτό είμαι εδώ, για να διαπραγματεύομαι τις τιμές», είπε χθες σε εκπομπή του NBC.
Ο Ομπάμα ασκεί κριτική στο διάδοχό του, χωρίς να αναφέρει το όνομά του
Μέχρι τώρα ο νυν πρόεδρος έκρυβε επιμελώς τη δυσαρέσκειά του για την προσπάθεια του Τραμπ να τον παραγκωνίσει πριν ακόμη παραλάβει τη σκυτάλη στις 20 Ιανουαρίου.
Αλλά προχθές στην τελευταία σημαντική του ομιλία για θέματα εθνικής ασφάλειας πέταξε κάποιες μπηχτές κατά του Τραμπ που πρόδιδαν την ενόχλησή του.
Απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στους ισχυρισμούς του Ρεπουμπλικανού μεγιστάνα ότι ο περιορισμός στη μετανάστευση μουσουλμάνων στις ΗΠΑ θα καταστήσει ασφαλέστερη την Αμερική, είπε: «οι ΗΠΑ δεν είναι χώρα που κάνει θρησκευτικούς ελέγχους ως τίμημα για την ελευθερία. Οι ΗΠΑ δεν είναι χώρα που οι πολίτες της θα πρέπει να κουβαλούν πάνω τους ταυτότητα θρησκευτικών φρονημάτων.»
Ο Τραμπ έχει μετατρέψει τον ομώνυμο ουρανοξύστη του στη Νέα Υόρκη σε αρχηγείο ενός «παράλληλου προέδρου». Αλλά το γεγονός ότι παριστάνει από τώρα τον πρόεδρο δεν σημαίνει ότι συμπεριφέρεται και ως τέτοιος. Οι λόγοι εξακολουθούν να δίνουν την εντύπωση ενός χαλαρού συμπιλήματος συναισθηματικών παρορμήσεων που δεν υπακούει σε κανόνες συντακτικού και γραμματικής.
Αλλά και στο Twitter μοιάζει να έχει «ξεσαλώσει» στοχεύοντας ο,τιδήποτε περνά μπροστά απ' την κάνη του. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ψιθυρίζεται έντονα ότι η επίθεση του Τραμπ κατά της Boeing ήταν μια άμεση αντίδραση σ' ένα άρθρο που είχε δημοσιεύσει λίγο νωρίτερα η Chicago Tribune παρουσιάζοντας τις θέσεις του επικεφαλής της Boeing για το ελεύθερο εμπόριο και την κριτική του για τα προστατευτικά σχέδια του Τραμπ.
Πρόγευση της προεδρίας
Πολλά αφεντικά μεγάλων ομίλων ανησυχούν βλέποντας αυτές τις παρορμητικές, επιθετικές αντιδράσεις του νεοεκλεγέντος προέδρου. Κανείς τους δεν θέλει να είναι ο επόμενος που λόγω μιας επιχειρηματικής απόφασης θα ακούσει τα εξ' αμάξης απ' τον Τραμπ στο twitter. Αλλά ίσως αυτός ο εκφοβισμός να είναι και ο κρυφός στόχος του Τραμπ.
Κι αν ο Τραμπ συμπεριφέρεται ήδη ως πρόεδρος κι αναμειγνύεται στις αποφάσεις εταιρειών, τι θα κάνει όταν θα έχει παραλάβει τα κλειδιά του Λευκού Οίκου; Οι εβδομάδες που πέρασαν δίνουν μια μικρή πρόγευση του πώς αντιλαμβάνεται ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ το αξίωμά του.