Η... μυθολογία του σύμπαντος: Πώς «βαφτίζονται» τα ουράνια σώματα [εικόνες]

«Κανένας πια δεν ξέρει πως να ονοματίσει τους νέους εξωπλανήτες» είναι ο τίτλος σε κεντρικό άρθρο του περιοδικού Popular Science. Η αλήθεια είναι ότι πλέον ανακαλύπτουμε τόσο μεγάλο αριθμό ουράνιων σωμάτων, που η «βάφτιση» τους γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.

Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση που είναι υπεύθυνη για αυτό το έργο, πλέον δεν μπορεί παρά να «σπάσει» τον κανόνα που θέλει την αστρονομία να συνδέεται άμεσα με την μυθολογία. Αλλωστε, πόσοι χαρακτήρες να βρεθούν ακόμα, ώστε να δώσουν το όνομα τους στους χιλιάδες εξωπλανήτες που εντοπίζονται σε σχεδόν καθημερινή βάση;

Σήμερα η βάφτιση των νέων ουράνιων σωμάτων δεν ακολουθεί τους κανόνες που όρισε η αστρονομική ένωση από την ίδρυση της, το 1919. Πλανήτες νάνοι όπως ο Makemake και η Χαουμέια, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Παρόλα αυτά, μέσα στο Ηλιακό Σύστημα συναντάμε μια εκτενή αναφορά στην αρχαία μυθολογία, με μια μικρή δόση... Σαίξπηρ.

Πώς πήραν τα ονόματα τους οι πλανήτες και οι δορυφόροι του Ηλιακού μας Συστήματος

Ερμής
Σύμβολο της ταχύτητας και της ευλυγισίας, ο αγγελιοφόρος του δωδεκάθεου είναι ο ιδανικότερος για να συμβολίσει τον πρώτο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος. Τον μικρό πλανήτη που βρίσκεται πιο κοντά στον Ηλιο από κάθε άλλον. Αυτός είναι και ο λόγος που τον βλέπουμε να «τρέχει» με μεγαλύτερη ταχύτητα από τους υπόλοιπους.

Αφροδίτη

Το μεγαλύτερο «σημάδι» στον ουρανό, μετά τον Ηλιο και την Σελήνη. Ο φωτεινότερος πλανήτης που μπορούμε να παρατηρήσουμε, δεν θα μπορούσε παρά να πάρει το όνομα της θεάς της ομορφιάς και του έρωτα.

Αρης

«Βαμμένος» στα κόκκινα, σαν πληγωμένος πολεμιστής, ο γειτονικός μας πλανήτης πήρε το όνομα του θεού του πολέμου. Σε τροχιά γύρω του, οι δύο του δορυφόροι ονομάστηκαν Φόβος και Δείμος, όπως οι γιοι του Αρη που τον συνόδευαν στις μάχες, σύμφωνα με την μυθολογία.

Δίας

Ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού μας συστήματος, φυσικά πήρε το όνομα του από τον βασιλιά του δωδεκάθεου. Ως γνωστόν, ο Διας είχε... παρασύρει πολύ κόσμο σε ερωτικές περιπέτειες. Ετσι ακριβώς και ο πλανήτης, έχει μαζέψει γύρω του πολλά σώματα. Μέχρι τώρα έχουν παρατηρηθεί 67 δορυφόροι γύρω από τον τεράστιο πλανήτη. Καθένας από αυτούς έχει «βαπτιστεί» έτσι ώστε να... δικαιολογεί την σχέση του με τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων. Χαρακτηριστικά, Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης και Καλλιστώ ήταν οι πρώτοι που παρατηρήθηκαν, το 1610 από τον Γαλιλαίο.

Κρόνος

Ενας «τιτάνιος» πλανήτης, που όμως νικήθηκε από τον Δία, αφού έρχεται δεύτερος σε μέγεθος. Ο τιτάνας που βασίλεψε κατά την χρυσή μυθολογική εποχή, με τα δαχτυλίδια του να... συμβολίζουν τις παλιές του δόξες. Οι δορυφόροι του Κρόνου είναι 62, με τους περισσότερους να έχουν πάρει τα ονόματα των αδερφών του Κρόνου. Εγκέλαδος, Ατλας, Προμηθέας, Ρέα, Μίμας είναι κάποιοι από αυτούς. Ο μεγαλύτερος όλων ωστόσο ονοματίστηκε απλώς Τιτάνας. Αξίζει να αναφερθεί πως ο Τιτάνας αποτελεί πολύ σημαντικό πεδίο αστρονομικών παρατηρήσεων, αφού η ατμόσφαιρα του έχει «φιλόξενη» σύνθεση. Εκτιμάται πως το ρευστό υπέδαφος του, μπορεί να φιλοξενεί ζωή.

Ουρανός
Μια ιστορία ανάλογη του Δία και του Κρόνου. Ο Ουρανός είναι τρίτος μεγαλύτερος σε μέγεθος, χάνοντας από τον Κρόνο. Οπως ακριβώς ο πρώτος θεός της μυθολογίας, που νικήθηκε από τον γιο του Κρόνο. Το γαλάζιο του χρώμα είναι ακόμα ένας καλός λόγος για να πάρει το συγκεκριμένο όνομα. Στους περισσότερους από τους 27 δορυφόρους του Ουρανού δόθηκαν ονόματα από χαρακτήρες έργων του Σαίξπηρ. Κάπου εκεί «σπάει» και αυτός ο απόλυτος δεσμός αστρονομίας και μυθολογιας.

Ποσειδώνας
Το βαθύ μπλε του μακρινού μας γείτονα, οδήγησε τους αστρονόμους να του δώσουν το όνομα του θεού των θαλασσών. Ανάμεσα στους δορυφόρους του βρίσκονται η Θάλασσα, η Ναϊάδα, η Δέσποινα (κόρη του Ποσειδώνα), ο Τρίτωνας (γιος του Ποσειδώνα) και ο Πρωτέας.

Πλούτωνας

Αν και πλέον δεν ανήκει στην κατηγορία των πλανητών, αλλά στους νάνους-πλανήτες, ο Πλούτωνας πήρε το όνομα του από τον θεό του κάτω κόσμου. Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του είναι ο Χάροντας, ενώ σε τροχιά γύρω του βρίσκονται επίσης η Νύχτα, η Υδρα και ο Κέρβερος.