Η τέχνη της κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα από το Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς [εικόνες]

Μία ματιά στην τέχνη της κλωστοϋφαντουργίας στον τόπο μας μέσα από την μεγαλύτερη βιομηχανία, αυτή των Αδελφών Ρετσίνα.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) οργανώνει θεματική ημερίδα σχετικά με την ιστορία του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα και εγκαινιάζει περιοδική έκθεση με τίτλο «ντρίλια και ρετσίνες», 1872-1981, την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου, (ώρα 17:00), στο Ιστορικό Αρχείο, στον Ταύρο.

Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της μελέτης της ελληνικής οικονομίας του 20ού αιώνα και της ανάδειξης της ιστορίας της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας μέσω των οικείων αρχείων.

Η κλωστοϋφαντουργία των Αδερφών Ρετσίνα, μία από τις πρώτες επιχειρήσεις που αποτέλεσαν τη βάση για τη βιομηχανική ανάπτυξη του ελληνικού κράτους, υπήρξε για ένα διάστημα η μεγαλύτερη κλωστοϋφαντουργία της χώρας, καλύπτοντας το 72% της ετήσιας παραγωγής.

Το προσωπικό του εργοστασίου Ρετσίνα το 1892. Φωτογραφία του Δ. Μαρτιμιανάκη. (Ιδιωτική συλλογή)

Στα περισσότερα από εκατό χρόνια του βίου της, η επιχείρηση πέρασε από στάδια ανασυγκρότησης και ευημερίας, ύφεσης και περιορισμού, αναγκαστικής διαχείρισης και ελέγχου, αλλά και ανάκαμψης.

Τιμολόγιο της εταιρείας Retzina, (πηγή: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ)

Απο την επεξεργασία ινών στο έτοιμο ένδυμα

Μετατρεπόμενη από οικογενειακή επιχείρηση σε ανώνυμη εταιρεία, δημιούργησε ολοκληρωμένο φάσμα επεξεργασίας νημάτων, κατασκευής υφασμάτων από φυσικές και τεχνητές ίνες αλλά και έτοιμο ένδυμα.

Στην πορεία της ανακλώνται φάσεις βιομηχανικής ανάπτυξης και προσπάθειες του ελληνικού κράτους, πολιτικές των εκάστοτε κυβερνήσεων, η ανάδειξη προσωπικοτήτων στον βιομηχανικό και πολιτικό χώρο, καθώς και η διαμόρφωση του βιομηχανικού και αστικού χώρου.

Στην ημερίδα θα επιχειρηθεί η ανασύσταση της ιστορίας της εταιρείας μέσω ειδικών εισηγήσεων που καλύπτουν όλες τις βασικές παραμέτρους της ιστορίας επιχειρήσεων και της μελέτης της βιομηχανικής κληρονομιάς.

Τρίπτυχο της Αχαϊκής κλωστοϋφαντουργίας και των ΑΦΩΝ Ρετσίνα.(Ιδιωτική συλλογή)

Σπάνιο οπτικοακουστικό τεκμήριο της εποχής

Επιπλέον, η προβολή ενός σπάνιου ιστορικού οπτικοακουστικού τεκμηρίου, της δεκαετίας του 1930, παραγωγή μέλους της οικογένειας των ιδιοκτητών, θα βοηθήσει στην εξοικείωση του κοινού με τη γραμμή παραγωγής αλλά και την καθημερινότητα στο εργοστάσιο Ρετσίνα κατά τον Μεσοπόλεμο, εποχή ακμής της επιχείρησης.

Την εικόνα, τέλος, συμπληρώνει έκθεση αρχειακών τεκμηρίων και υλικού πολιτισμού, στο περιεχόμενο της οποίας έχει περιληφθεί υλικό του Ιστορικού Αρχείου ΠΙΟΠ, των Γενικών Αρχείων του Κράτους, του Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου-ΜΙΕΤ και ιδιωτικής συλλογής.

Αναλυτικά το πρόγραμμα της ημερίδας:

• 17:00. Λήδα Παπαστεφανάκη, επίκ. καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων, Η κλωστοϋφαντουργία Αδελφών Ρετσίνα (Πειραιάς, 1872-1981): άνοδος και πτώση μιας μεγάλης ελληνικής βιομηχανίας
• 17:15. Μαρία Κεκροπούλου, δρ Ιστορίας - Σχολική Σύμβουλος ΠΕ02, Β/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Κορινθίας, Η «Αχαϊκή Κλωστοϋφαντουργία Αφών Ρετσίνα»: η σύντομη πορεία μιας βιομηχανικής μονάδας με βαρύ ιστορικό και συμβολικό κεφάλαιο
• 17:30. Γιάννης Γιαννιτσιώτης, επίκ. καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας Παν/μίου Αιγαίου, Επιχειρείν και πολιτεύεσθαι: Θεόδωρος Ρετσίνας
• Διάλειμμα
• 18:00. Αντώνιος Πριμέντας δρ, Τακτικός Καθηγητής Τμήματος Κλωστοϋ-φαντουργών Μηχανικών Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, Α.Ε.Ι. Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα, Εταίρος Κλωστοϋφαντουργικού Ινστιτούτου Μ. Βρετανίας και Βασιλικής Εταιρίας Τεχνών Μ. Βρετανίας, Ιστορικό Οπτικό Αρχείο της Βαμβακουργίας Αφών Ρετσίνα: αναδρομή στην παρελθούσα κλωστοϋφαντουργική τεχνολογία
• Σχολιασμένη προβολή της ταινίας «Βιομηχανία Βαμβακουργίας Κλωστήρια-Υφαντήρια Αφών ΡΕΤΣΙΝΑ Α.Ε., εν Πειραιεί, έτος ιδρύσεως 1870» (13 λ.)
• 18:20. Ευρυδίκη Κατσάλη, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΦ.Α. Εύβοιας, Κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα: ένα ιστορικό βιομηχανικό μνημείο του Πειραιά
• 18:35. Ευγενία Κρεμμυδά, δρ Ιστορίας - αρχειονόμος Γενικά Αρχεία του Κράτους, Το Αρχείο Ρετσίνα στις συλλογές των ΓΑΚ
• 19:00. Εγκαίνια περιοδικής έκθεσης «ντρίλια και ρετσίνες», 1872-1981 στον χώρο του Ιστορικού Αρχείου ΠΙΟΠ – ξενάγηση

Βαφιαδάκης Γεώργιος, «Πρώτη Διεθνής Έκθεσις Θεσσαλονίκης: το περίπτερο της ανωνύμου κλωστοϋφαντουργικής εταιρίας των αδελφών Ρετσίνα, με έδρα τον Πειραιά», Θεσσαλονίκη, 1926. (πηγή: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ), Αρχείο Γιώργου Βαφιαδάκη)

Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Για την εγγραφή των συμμετεχόντων θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας (τηλ. 210 3418011, Δευτ.-Παρ. 9:00-17:00).

Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ: Δωρίδος 2 & Λεωφόρος Ειρήνης 14, 17778 Ταύρος