Πολλοί ανέδειξαν -και δικαίως- ότι ο πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε πως η Ελλάδα πρέπει να έχει σημαντική ελάφρυνση του χρέους για να σταθεί στα πόδια της, όπως επίσης ότι η λιτότητα από μόνη της δεν οδηγεί σε ευημερία και ανάπτυξη.
Όμως ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είπε μόνο αυτό. Ο Μπαράκ Ομπάμα σημείωσε στις πρώτες κουβέντες του επί ελληνικού εδάφους ότι ο ελληνικός λαός έχει υπομείνει αρκετά αλλά υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμα που πρέπει να καλυφθεί. Λίγες δεκάδες μέτρα πιο μακριά, πίσω από τις κλειστές πόρτες του γνωστού κεντρικού ξενοδοχείου, όπου γίνονταν οι εναρκτήριες διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών, η νέα υπουργός Εργασίας έπαιρνε μια πρώτη γεύση του τι περιλαμβάνει αυτός ο δρόμος που ανέφερε ο υψηλός επισκέπτης, ενώ για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία του τι ζητάνε από κοινού ΔΝΤ και Ευρωπαίοι, η αρμόδια Επίτροπος Μ. Τίσεν χαρακτήριζε ως απαραίτητες τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.
Τι προβλέπει το Μνημόνιο για τα εργασιακά; Ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ευθυγραμμίσει το νομικό πλαίσιο που διέπει τις ομαδικές απολύσεις και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, όπως επίσης το συνδικαλιστικό νόμο, με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, με βάση πορίσματα και μελέτες διεθνών οργανισμών και ανεξάρτητων ειδικών, αλλά πάντα με τη σύμφωνη γνώμη των Θεσμών. Τι επιδιώκει η ελληνική πλευρά; Κατ’ αρχάς, «ανάσταση» των συλλογικών διαπραγματεύσεων έτσι ώστε να μην αποτελούν «κενό» γράμμα και σύνδεση τους με έναν τρόπο με τον καθορισμό του κατώτατου μισθού. Όποιος μιλήσει με αξιωματούχους τόσο από το Ταμείο όσο και από το ευρωπαϊκό μπλοκ, αντιλαμβάνεται εύκολα ότι οι ξένοι τεχνοκράτες έχουν… αλλεργία σε ό,τι θυμίζει το σύστημα που ίσχυε ως το ξέσπασμα της κρίσης, καθώς θεωρούν ότι δημιουργούσε στρεβλώσεις και δεν είναι τυχαίο ότι υποχρέωσαν την ελληνική κυβέρνηση να συνυπογράψει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει επιστροφή στα προϊσχύσαντα. Όσο για τον κατώτατο μισθό, ειδικά το Ταμείο επιμένει στην «απογύμνωση» του από τις ωριμάνσεις, παρά το ότι ήδη έχει προβλεφθεί το «πάγωμα» τους μέχρι να υποχωρήσει η ανεργία σε μονοψήφια ποσοστά.
Στο μείζον θέμα των ομαδικών απολύσεων, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο βγάζει από τη δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση, καθώς καταργεί επί της ουσίας κάθε διοικητική διαδικασία, άρα και τη δυνατότητα βέτο. Ωστόσο, η αύξηση του ποσοστού από το 5% στο 10% δεν «καταπίνεται» εύκολα, παρά το ότι αφορά στην πραγματικότητα ελάχιστες επιχειρήσεις, ενώ και οι μικρομεσαίοι εργοδότες δεν «καίγονται» ιδιαιτέρως. Όσον αφορά, δε, στο συνδικαλιστικό νόμο, η παγίδα δεν κρύβεται στο πώς θα εξορθολογιστούν τα δικαιώματα των συνδικαλιστών, αλλά στις αλλαγές που θέλουν οι δανειστές στην προκήρυξη των απεργιών, οι οποίες αν τελικά περάσουν, οι απεργίες θα προκηρύσσονται του Αγίου… Ποτέ.
Όποιος βιαστεί να υποστηρίξει ότι όλα τα παραπάνω μπορούν θεωρητικά να επιλυθούν μέσα στις επόμενες 9 ημέρες της παραμονής του Κουαρτέτου στην Αθήνα, μάλλον λησμονά ότι το δημοσιονομικό παραμένει στον «αέρα». Και δεν είναι μόνο η «τρύπα» που διαπιστώνεται στην ανεπαρκή χρηματοδότηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και στις μηδενικές περικοπές αμυντικών δαπανών, δεν είναι ούτε καν οι κίνδυνοι που έχουν εντοπιστεί στην εφαρμογή των όσων προβλέπει το νέο ασφαλιστικό. Είναι ο φόβος των αιφνίδιων απαιτήσεων εκ μέρους του Ταμείου, με δεδομένο ότι μπαίνοντας στο Πρόγραμμα, «κουβαλάει» μαζί του τις εκτιμήσεις για πολύ μικρότερα πλεονάσματα στην επόμενη διετία.
Αν κάποιος ακούσει τους Έλληνες αξιωματούχους, θα φύγει με την εντύπωση ότι ο στόχος για μια θετική αξιολόγηση στο Euroworking Group της 28ης Νοεμβρίου, αν και δύσκολος, παραμένει εφικτός. Αν αφουγκραστεί τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, θα αντιληφθεί ότι τελικά ο Ιανουάριος δεν είναι και τόσο μακριά…