Βαθιές ήταν οι ανάσες που πήραν στο υπουργείο Οικονομικών μετά από τα πρώτα στοιχεία των εσόδων για τον Οκτώβριο, αφού δείχνουν μια σταθερά καλή πορεία της απόδοσης του ΦΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα καθαρά έσοδα τον περασμένο μήνα διαμορφώθηκαν στα 4,74 δις ευρώ έναντι στόχου 3,9 δις ευρώ κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μπήκαν τελικά στα κρατικά ταμεία περίπου 800 εκατ. ευρώ παραπάνω από τις αρχικές εκτιμήσεις. Με αυτά τα δεδομένα, στο δεκάμηνο καταγράφεται υπέρβαση έναντι του στόχου κατά περίπου 2,2 δις ευρώ και όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη της Φορολογικής Διοίκησης πρόκειται για καλλίτερη επίδοση όχι μόνο σε σύγκριση με το 2015 αλλά και με το 2014.
Ερευνώντας τις αιτίες για αυτή την εικόνα, τα βασικά συμπεράσματα είναι δύο: 1) οι προληπτικοί έλεγχοι για την έκδοση αποδείξεων αν και ξεκίνησαν καθυστερημένα, έχουν αποδώσει καρπούς, ειδικά από τη στιγμή που συνδυάστηκαν με «λουκέτα» αλλά και τακτικούς ελέγχους για απόκρυψη εισοδημάτων και ΦΠΑ 2) η απόδοση των τελευταίων φορολογικών μέτρων- κυρίως η αύξηση του ΦΠΑ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα- είναι σαφώς μεγαλύτερη από αυτή που είχαν συμφωνήσει δανειστές και υπουργείο Οικονομικών κατά τις διαπραγματεύσεις, υπό το φόβο της συνήθους «διαρροής» εσόδων λόγω φοροδιαφυγής. Η εικόνα των τελευταίων ετών είναι, άλλωστε, ότι από τα δυνητικά έσοδα του ΦΠΑ, χάνονται ετησίως 6- 9 δις ευρώ λόγω σταθερά υψηλής παραβατικότητας.
Τα στοιχεία αυτά αναμφίβολα διευκολύνουν τους χειρισμούς του οικονομικού επιτελείου στις διαπραγματεύσεις με το Κουαρτέτο που θα ξεκινήσουν στις 14 μήνα, καθώς ένα από τα «κλειδιά» των διαβουλεύσεων για το δημοσιονομικό είναι το αν η φετινή υπεραπόδοση στα έσοδα είναι συγκυριακού χαρακτήρα ή έχει μόνιμα χαρακτηριστικά, που μπορούν άρα να επαναληφθούν και το 2017, συμβάλλοντας καθοριστικά στο να κλείσουν άλλες «τρύπες» όπως η χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
Από την άλλη μεριά, για έναν ακόμα μήνα παρατηρείται υστέρηση έναντι του στόχου στις επιστροφές φόρων, καθώς πληρώθηκαν περίπου 100 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτά που είχε προγραμματίσει το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό το ποσό από μόνο του δεν αρκεί για να δημιουργήσει πρόβλημα στο οικονομικό επιτελείο- στο δεκάμηνο η υστέρηση είναι περίπου 60 εκατ. ευρώ- ωστόσο αν συνδυαστεί με την αύξηση των εκκρεμών αιτήσεων επιστροφών φόρου (όσες είναι σε αναμονή άνω των 90 ημερών), που αντιστοιχούν, πλέον, σε 1,409 δις ευρώ αλλά και με το απίστευτο stock των μη εκκαθαρισμένων αιτημάτων επιστροφών, που ξεπερνάνε τα 2,1 δις ευρώ, τότε το πρόβλημα αποκτά σαφώς μεγαλύτερες και σοβαρότερες διαστάσεις.