Επτά στα δέκα νοικοκυριά περιμένουν νέα επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης σύμφωνα με την έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ. Αντίθετα, μόλις το 3% προβλέπει βελτίωση.
Παρά το γεγονός ότι τον Οκτώβριο ο Δείκτης Οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα βελτιώθηκε και διαμορφώθηκε από τις 93,8 μονάδες από τις 91,4 μονάδες τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα παραμένει σταθερά πρώτη ως προς την απαισιοδοξία των νοικοκυριών.
Το 71% (από 74%) των νοικοκυριών αναμένει εκ νέου ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ αντιθέτως, το 3% (από 4%) προβλέπει βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +1,3 και -0,8 μονάδες.
Σύμφωνα με την έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ, η βελτίωση του οικονομικού κλίματος προκύπτει ως αποτέλεσμα της σχετικής βελτίωσης των προσδοκιών στις Υπηρεσίες και την καταναλωτική εμπιστοσύνη και οριακά στη Βιομηχανία. Αντίθετα στο Λιανικό εμπόριο και στις Κατασκευές σημειώνεται επιδείνωση του κλίματος.
Συνολικά, καθώς το οικονομικό πρόγραμμα εκτελείται, με καθυστερήσεις αλλά χωρίς ουσιαστικές εκπλήξεις, τουλάχιστον ως προς τις κύριες του γραμμές, φαίνεται ότι οι οικονομικές προσδοκίες που είχαν υποχωρήσει βίαια με επίκεντρο τον Ιούλιο του 2015 οδηγούνται προς σταδιακή ομαλοποίηση.
Η ολοκλήρωση και των τελευταίων εκκρεμοτήτων της πρώτης αξιολόγησης, αμβλύνει την αβεβαιότητα στο οικονομικό πεδίο. Η σταδιακή βελτίωση του δείκτη του οικονομικού κλίματος φαίνεται ότι λειτουργεί έτσι ως πρόδρομο μέγεθος για την άμβλυνση της ύφεσης και στην πραγματική οικονομία και την επιστροφή σε οριακά θετικούς ρυθμούς στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, όπως αναμένεται και από τις σχετικές αναλύσεις και τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα. Παρατηρείται προσαρμογή σε ένα νέο επίπεδο ισορροπίας για τις προσδοκίες των πολιτών και επιχειρήσεων, που ενσωματώνει τις επιβαρύνσεις στο φορολογικό και ασφαλιστικό, αλλά είναι συνολικά υψηλότερο από το καλοκαίρι του 2015, αλλά και οριακά χαμηλότερο από το 2014
Καταναλωτική εμπιστοσύνη
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του ΙΟΒΕ, τον Οκτώβριο ενισχύθηκε και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, φθάνοντας στις -63,6 (από -65,9) μονάδες. Εντούτοις, για ακόμα ένα μήνα παραμένει χαμηλότερα έναντι της αντίστοιχης περυσινής του επίδοσης (-59,6 μον.). Η νέα ενίσχυση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης προήλθε εκ νέου κυρίως από τις καλύτερες προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας στο προσεχές 12μηνο.
Αυτή η εξέλιξη μάλλον αντανακλά το ότι νοικοκυριά συνεχίζουν να θεωρούν πως η πρόοδος ως προς την εφαρμογή του τρέχοντος προγράμματος, η οποία αποτυπώθηκε και στην υλοποίηση και των τελευταίων προαπαιτούμενων, καθώς και οι εξελίξεις που πιθανώς θα δρομολογήσει (π.χ. συζήτηση για το χρέος), σταθεροποιούν περαιτέρω τη διεθνή θέση της χώρας. Από την άλλη πλευρά, οι καταναλωτές εκτιμούν ότι οι οποίες θετικές εξελίξεις για τη χώρα τους προσεχείς μήνες θα έχουν επιφέρουν σχετικά μικρότερη βελτίωση στη δική τους κατάσταση (οικονομική, εργασιακή, αγοραστική).
Πρωτιά στην απαισιοδοξία
Η Ελλάδα παραμένει σταθερά πρώτη στην ΕΕ ως προς την απαισιοδοξία των νοικοκυριών, με την Βουλγαρία να ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση (-27,4 από -24,8 μον.), ενώ έπονται η Κροατία (-16,9 από -18,4 μον.), η Ρουμανία (-17,7 από -20 μον.) και η Ουγγαρία (-18,8 από -17,3 μον.). Στην Κύπρο, η καταναλωτική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε τον Οκτώβριο, με το σχετικό δείκτη να κινείται στις -3 (από -6,2) μονάδες. Ο μέσος ευρωπαϊκός δείκτης είναι ουσιαστικά σταθερός στο επίπεδο του περασμένου μήνα στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, στις -6,5 (από -6,4) και στις -8 (από -8,2) μονάδες αντίστοιχα. Πάρα ταύτα, εμφάνισε ανοδική τάση σε 18 χώρες. Θετικές τιμές τον Οκτώβριο σημειώθηκαν και πάλι σε 8 χώρες: στις σκανδιναβικές (Σουηδία, Φινλανδία, Δανία), το Λουξεμβούργο, την Τσεχία, την Ολλανδία, την Μάλτα και την Ιρλανδία.
Ειδικότερα στην έρευνα του ΙΟΒΕ αναφορικά με τις προβλέψεις καταγράφεται:
- Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες βελτιώθηκαν οριακά τον Οκτώβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -55 (από -56) μονάδες. Το 71% (από 74%) των νοικοκυριών αναμένει εκ νέου ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ αντιθέτως, το 3% (από 4%) προβλέπει βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +1,3 και -0,8 μονάδες.
- Ανάκαμψη και στις προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας
- Οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12- μηνο σαφώς ανέκαμψαν και τον Οκτώβριο, με το σχετικό, χαμηλό δείκτη να αυξάνεται στις -61,5 (από -65,3) μονάδες. Το 74% (από 81%) των καταναλωτών προέβλεψε μικρή ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -8,1 και -6,6 μονάδες.
- Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στις -76,7 (από -78,8) μονάδες. Το 88% (από 90%) των νοικοκυριών θεωρεί λίγο έως καθόλου πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, με το 11% (από 9%) να τη θεωρεί αρκετά ή πολύ πιθανή, ενώ οι σχετικοί δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -2,1 και - 5,3 μονάδες αντίστοιχα.
- Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες αυξήθηκε τον Οκτώβριο, φθάνοντας τις +61,4 (από +63,4) μονάδες. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει αισθητή άνοδο της ανεργίας διαμορφώθηκε στο 52% (από 56%), με το 7% των ερωτηθέντων να αναμένει εκ νέου ελαφρά μείωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη βρέθηκαν στις +16,9 και +19,1 μονάδες.
Ευρωζώνη και ΕΕ
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, τον Οκτώβριο, το οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη και την ΕΕ βελτιώνεται σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, φθάνοντας στην πρώτη ζώνη στις 106,3 (από 104,9) μονάδες και στη δεύτερη τις 106,9 (από 105,6), πάνω από τα επίπεδα του μακροχρόνιου μέσου όρου τους. Στην Ευρωζώνη, καταγράφεται ανάκαμψη του κλίματος στη Βιομηχανία (+1,2), στον τομέα των Κατασκευών (+1,3) και στις Υπηρεσίες (+2), ενώ στο Λιανικό εμπόριο οι συνολικές προσδοκίες παραμένουν σταθερές. Ως προς την καταναλωτική εμπιστοσύνη, δεν καταγράφονται αξιοσημείωτες μεταβολές (+0,2), ενώ σε επίπεδο χωρών από τις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, το κλίμα βελτιώνεται στην Ισπανία (+2,6), την Γερμανία (+1,6), την Ιταλία (+1,5) και την Ολλανδία (+1), ενώ παραμένει εν πολλοίς αμετάβλητο στην Γαλλία (-0,3).
Η άνοδος του κλίματος στην ΕΕ καθορίζεται σε επίπεδο χωρών από τη βελτίωση του δείκτη στο οικονομικό κλίμα του Ην. Βασιλείου (+1,2), αφού στην Πολωνία (+0,3) κυριαρχεί η σταθερότητα. Σε τομεακό επίπεδο, οι προσδοκίες ακολουθούν τις ίδιες τάσεις με την Ευρωζώνη στη Βιομηχανία, τις Υπηρεσίες, το Λιανικό εμπόριο και την καταναλωτική εμπιστοσύνη, με εξαίρεση τις Κατασκευές, όπου δεν καταγράφονται μεταβολές στο σύνολο της ΕΕ.
- Ο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης διαμορφώνεται στις -6,5 και -8 μονάδες στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αντίστοιχα. Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους μεταβάλλονται θετικά και στις δύο ζώνες, αντίθετα με εκείνες για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Η πρόθεση αποταμίευσης παραμένει επί της ουσίας στα ίδια επίπεδα σε ΕΕ και Ευρωζώνη, με τις προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας να επιδεινώνονται.
- Τέλος, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες (δεν περιλαμβάνεται στο δείκτη οικονομικού κλίματος) επιδεινώνεται οριακά στην ΕΕ (+9,5 από +9,1 μον.) και περισσότερο στην Ευρωζώνη (+4,3 από +7 μον.). Οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων βελτιώνονται ελαφρά στην ΕΕ και επιδεινώνονται στην Ευρωζώνη, ενώ οι αντίστοιχες για την τρέχουσα πορεία της ζήτησης χειροτερεύουν και στις δύο ζώνες και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη, με τις προβλέψεις της ζήτησης στο επόμενο τρίμηνο αντίθετα να κερδίζουν έδαφος.