Μετεξεταστέος έμεινε, λίγο ως πολύ, από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών για την επόμενη χρονιά, καθώς εκφράζονται ζωηρές επιφυλάξεις για τις προβλέψεις του και εγείρονται ενστάσεις για τα μέτρα που προβλέπει.
«Το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2017 χαρακτηρίζεται από φοροκεντρική λιτότητα για την επίτευξη του στόχου ως προς ένα πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ σύμφωνα με το τρέχον Πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, προβλέπεται για το 2017 οριακή μείωση δαπανών κατά 78,8 εκατ. ευρώ και εκτεταμένη αύξηση εσόδων κατά 2,513 δισ. Ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά η 17σέλιδη έκθεση, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου έντονα υφεσιακών επιπτώσεων. «Μολονότι τυχόν μειώσεις δαπανών αντί αυξήσεων φόρων θα είχαν πιθανόν μικρότερη άμεση υφεσιακή επίπτωση, το σημαντικότερο είναι ότι οι αυξήσεις φόρων αποθαρρύνουν την εργασία και την επιχειρηματικότητα (από την πλευρά της προσφοράς) και επομένως θολώνουν τις προοπτικές ανάκαμψης», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης, αφήνοντας να πλανάται μια δόση αμφιβολίας για τα αντισταθμιστικά μέτρα της κυβέρνησης, που υποτίθεται θα απορροφήσουν αυτές τις υφεσιακές πιέσεις.
Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση είναι ότι το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής δείχνει να συμμερίζεται τις επιφυλάξεις διεθνών οργανισμών- κυρίως του ΔΝΤ- για το κατά πόσο το Ασφαλιστικό «έκλεισε» μετά από το νόμο Κατρούγκαλου. «Πολλά θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη του ασφαλιστικού, η διατηρησιμότητα του οποίου, σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις, δεν έχει διασφαλισθεί παρά τις τελευταίες αλλαγές. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Υπουργείου ελάχιστα θα μειωθούν οι επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία ως % ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια και γενικά, η δαπάνη για συντάξεις ως % ΑΕΠ είναι πολύ υψηλότερη από τον μέσον όρο του ΟΟΣΑ!» τονίζει χαρακτηριστικά η Έκθεση.
Ειδικά ως προς τη δοσολογία φόρων- δαπανών, η έκθεση στάζει… δηλητήριο. Όπως επισημαίνεται, το 2016 η αναλογία των νέων παρεμβάσεων στα έσοδα σε σχέση με αυτών στις δαπάνες ήταν 0,7, ενώ το 2017 η αναλογία αυτή αυξήθηκε δραματικά στο 31,9. Σωρευτικά στη διετία 2016-2017 ο λόγος εσόδων προς δαπάνες διαμορφώνεται στο 3,55. Το συνολικό ύψος των νέων αυξήσεων στα Έσοδα το 2017 θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο, κατά 324,5% σε σχέση με αυτές του 2016, ενώ το συνολικό ύψος των νέων μειώσεων στις Δαπάνες το 2017 θα είναι μικρότερο κατά 90,1% σε σχέση με αυτές του 2016.
Σκληρή είναι η κριτική και ως προς αυτά καθ’ αυτά τα φορολογικά μέτρα, που ενσωματώνει ο Προϋπολογισμός, με βασική αιχμή ότι τελικά πλήττουν τα χαμηλότερα εισοδήματα, καθώς πρόκειται κυρίως για αυξήσεις έμμεσων φόρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει το Προσχέδιο, ο λόγος των έμμεσων προς άμεσους φόρους ενώ μειωνόταν συνεχώς μετά το 2009 (1,53 - πραγματοποιήσεις-απολογιστικά στοιχεία), το 2015 αυξήθηκε σημαντικά (σε 1,20 από 1,15 εκτιμήσεων), το 2016 εκτιμάται ότι επίσης θα αυξηθεί σημαντικά σε 1,24, ενώ για το 2017 ο πήχης ανεβαίνει στο 1,29!
Το χειρότερο όλων είναι ότι οι προβλέψεις τόσο των εσόδων όσο και των δαπανών πέφτουν συστηματικά «έξω» ενισχύοντας το επιχείρημα ότι όσο αυξάνονται τα βάρη, τόσο μειώνεται η απόδοση των μέτρων. Είναι ενδεικτικό ότι οι εκτιμήσεις στο Προσχέδιο του 2017 για τις αποδόσεις των συνολικών Δημοσιονομικών Παρεμβάσεων (αύξηση εσόδων και εξοικονομήσεις δαπανών) του 2016 είναι κατά 66,9% μικρότερες από τις αρχικά προβλεπόμενες στην Εισηγητική Έκθεση του 2016 με τις εξοικονομήσεις δαπανών να εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερες κατά 60,2% σε σύγκριση με το στόχο και τις αυξήσεις των εσόδων να εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερες κατά 73% σε σύγκριση με το στόχο.
Αυστηρή είναι η κριτική και όσον αφορά στην ανακατανομή των δαπανών, με στόχο να στηριχθούν οι πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, καθώς σύμφωνα με τους συντάκτες της Έκθεσης το βάρος θα πρέπει να πέσει στην ποιότητα των δαπανών, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τις δαπάνες πρόνοιας, οι οποίες ενώ είναι υψηλότερες ως ποσοστό του ΑΕΠ από άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν αναλογικά πολύ μικρότερα αποτελέσματα στον περιορισμό της φτώχειας.
Έκθεση επί του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2017