Μια από τις πιο μαύρες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας αναμένεται να ξαναδιαβαστεί και να προβληθεί μέσα από ένα υψηλής ποιότητας ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, με τη φωνή της Ολυμπίας Δουκάκη, της βραβευμένης με Όσκαρ Ελληνοαμερικανίδας ηθοποιού.
Το ιστορικό αυτό ντοκουμέντο, που φέρει το συμβολικό τίτλο «Τρία κεριά», της ανεξάρτητης εταιρείας παραγωγής ταινιών Orama Pictures, ετοιμάζεται από δύο ταλαντούχες κινηματογραφίστριες και σκηνοθέτριες. Πρόκειται για τη Σταυρούλα Τόσκα από την Ελλάδα και τη Σοφία Αντονίνι από τις ΗΠΑ, με καταγωγή από την Αργεντινή, οι οποίες καταγράφουν μαρτυρίες και μνήμες ενός μοναδικού κομματιού της εποχής του εμφυλίου πολέμου στο μικρό νησί Τρίκερι του Παγασητικού κόλπου, όπου χιλιάδες γυναίκες, πολλές απ' αυτές με τα παιδιά τους, κατάφεραν να επιβιώσουν με καθημερινά μαρτύρια και μετατρέποντας ένα ξερονήσι σε τόπο ζωής και πολιτισμού.
Κατά τη διάρκεια των ετών 1946-1949, μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ελληνικός λαός βίωσε ένα φρικτό εμφύλιο πόλεμο. Όταν σχετικά πρόσφατα η Σταυρούλα Τόσκα άκουσε αναπάντεχα από τη μητέρα της να της αποκαλύπτει ότι η γιαγιά της ήταν εκείνη την περίοδο στις φυλακές Θεσσαλονίκης, Πάτρας και Αβέρωφ, ένιωσε πως είχε «άγραφη υποχρέωση» να ψάξει το οικογενειακό παρελθόν, ώστε να δημιουργήσει ένα γερό θεμέλιο για το μέλλον, στηριγμένο στην επούλωση των πληγών.
«Το αρχικό υλικό που ετοίμασε η Σταυρούλα και το περιεχόμενο ενός βιβλίου για τις Ελληνίδες στην αντίσταση με συγκλόνισαν και μου συνεπήραν την ψυχή», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ολυμπία Δουκάκη. Η καταξιωμένη ηθοποιός ανέφερε ότι «πρόκειται για συγκλονιστικές αφηγήσεις γυναικών που στην εξορία, στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, με ήθος και γνώση, ανέδειξαν την έννοια του αυτοσεβασμού, επιδεικνύοντας γενναιότητα και θέληση για δημιουργικότητα».
Η Σταυρούλα Τόσκα επισήμανε ότι «μέχρι σήμερα, υπάρχει ελάχιστη τεκμηρίωση για το τι έγινε στο Τρίκερι εκείνα τα χρόνια», σημειώνοντας ότι «ως Ελληνίδα έμεινα εμβρόντητη γιατί ανακάλυπτα μια σκοτεινή ιστορία της πατρίδας μου που είχε εξελιχθεί μόλις πριν από μερικές δεκαετίες. Ναι, θα έλεγα ψέματα αν υποστήριζα ότι δεν επηρεάστηκα από την περίπτωση της φυλακισμένης γιαγιάς μου. Η δική της όμως ιστορία αντιπροσωπεύει τα βιώματα πολλών Ελληνίδων».
Η Σοφία Αντονίνι πρόσθεσε ότι «η κύρια έμφαση δίνεται σε επιζώσες εξόριστες στο Τρίκερι, καθώς και σε μέλη οικογενειών ατόμων που εξορίστηκαν στο νησί και δεν ζουν πια», τονίζοντας επίσης πως «από την πρώτη στιγμή που η Σταυρούλα άρχισε να καταγράφει τις ιστορίες, καταλάβαμε ότι πρόκειται για πολύ ενδιαφέρον και μοναδικό γεγονός που μπορεί να συγκινήσει κάθε θεατή. Εγώ δεν γεννήθηκα και δεν μεγάλωσα στην Ελλάδα, αλλά αυτή η ιστορία μού μιλά στην καρδιά ως γυναίκα και ως ανθρώπινο ον», είπε.
Η κ. Τόσκα υπογράμμισε επίσης ότι «αυτό που διαπιστώσαμε με τη Σοφία και μας κάνει συνεχώς εντύπωση είναι το γεγονός ότι σε όποιους μιλούμε εδώ στην Αμερική γι' αυτό το θέμα, ανεξάρτητα των εθνικών καταβολών τους, αντιδρούν με τον ίδιο συγκινησιακό τρόπο, γιατί όλοι έχουν κάποιο δικό τους άνθρωπο που βίωσε ένα πόλεμο ή μια εξορία ή μια εμφύλια διαμάχη ή μια δικτατορία», σημειώνοντας παράλληλα ότι «προβάλλοντας το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ και μιλώντας για τη θεματολογία του, όλοι θυμούνται κάτι, όλους αγγίζει κάτι, όλοι έχουν κάποια ιστορία».
Καταλήγοντας, η κ. Τόσκα διατύπωσε την άποψη ότι «πολλές γυναίκες που φυλακίστηκαν ή στάλθηκαν στην εξορία δεν ήταν οργανωμένες κομμουνίστριες, αλλά είχαν ιδανικά και αρχές, ενώ πολλές είχαν συλληφθεί γιατί θέλησαν να βοηθήσουν ή να αναζητήσουν τους συζύγους τους ή τα παιδιά τους, όπως η γιαγιά μου, καθώς και άλλες επειδή συμμετείχαν σε πορείες διαμαρτυρίας κατά της κυβερνητικής πολιτικής. Αυτή η ιστορία είναι πέρα από Αριστερά και Δεξιά, πέρα από ιδεολογίες. Είναι για τη ζωή, τα δικαιώματα και τα όνειρα των γυναικών. Ο εμφύλιος είναι πάντα εμφύλιος, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η νέα γενιά δεν πρέπει να έχει επίγνωση για το τι ακριβώς συνέβη και ποια ήταν τα πραγματικά γεγονότα».
Σε μια καλοφτιαγμένη αποτύπωση συναισθηματικών και ιστορικών εικόνων, το ντοκιμαντέρ «Τρία κεριά» αναμένεται να προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ το 2012. Για την παρουσίασή του διοργανώθηκαν πρόσφατα εκδηλώσεις σε Νέα Υόρκη και Λος Άντζελες, με τη συμμετοχή της Ολυμπίας Δουκάκη, η οποία προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην όλη παραγωγή.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)