Δώδεκα συστάσεις για τα εργασιακά, μεταξύ των οποίων και η περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού, περιλαμβάνει το πόρισμα της Διεθνούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Το πόρισμα δεν είναι δεσμευτικό ωστόσο θα αποτελέσει βαρόμετρο για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές, τις οποίες ο υπουργός Εργασίας, χαρακτήρισε «δύσκολες».
Οι συστάσεις της Επιτροπής αφορούν μεταξύ άλλων τον κατώτατο μισθό, τις αμοιβές των νέων και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Αναφορά γίνεται επίσης στη διαιτησία και τη μετενέργεια, ενώ στο θέμα των ομαδικών απολύσεων η Επιτροπή σημειώνει ότι «σε περιπτώσεις προσωρινής οικονομικής δυσχέρειας εταιρειών, η εργασία μειωμένου ωραρίου μπορεί να αποτρέψει τις ομαδικές απολύσεις». Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να διευκρινιστεί, όπως είπε ο υπουργός Εργασίας, είναι «ο τρόπος εξεύρεσης των χρημάτων ώστε το κράτος να καλύπτει τον μισθό που χάνεται».
Ο κατώτατος μισθός
Η επιτροπή συμφωνεί ότι θα πρέπι να υπάρχει ένας νόμιμος κατώτατος μισθός που θα λαμβάνει υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές σχετικά με την ανάπτυξη, τις τιμές, την ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, την ανεργία, τα εισοδήματα και τουςμισθούς.
Υπάρχει διαφωνία στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ως προς την αρμοδιότητα καθορισμού του ύψους και των αυξήσεων του κατώτατου μισθού. Ένα μέρος της Επιτροπής προτείνει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, κατόπιν διαβουλεύσεων με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, μέσω εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας με καθολική εφαρμογή. Ένα άλλο μέρος της Επιτροπής προτείνει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού από την κυβέρνηση, κατόπιν διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Ο κ. Κατρούγκαλος διευκρίνισε παράλληλα πως η θέση της Επιτροπής για κατώτατο μισθό στους νέους για δύο χρόνια με βάση την εμπειρία δεν θα υποστηριχθεί.
Ο κατώτατος μισθός στους νέους
Υπάρχει διαφωνία στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ως προς τη λειτουργία του κατώτατου μισθού των νέων. Ένα μέρος της Επιτροπής προτείνει την αντικατάσταση του κατώτατου μισθού των νέων από ένα μειωμένο κατώτατο μισθό βάσει εργασιακής εμπειρίας με ανώτατη διάρκεια τα δύο έτη. Το ως άνω σύστημα μειωμένου κατώτατου μισθού θα πρέπει να αξιολογηθεί μετά την πάροδο των δύο ετών 3. Ένα άλλο μέρος της Επιτροπής προτείνει τη διατήρηση του κατώτατου μισθού των νέων με τα ισχύοντα
ηλικιακά όρια.
Συλλογικές διαπραγματεύσεις
Οι αντιπροσωπευτικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα μπορούν να επεκτείνονται από το κράτος κατόπιν αίτησης ενός από τα διαπραγματευόμενα μέρη σε κλαδικό ή ομοιοεπαγγελματικό επίπεδο. Οι συλλογικές συμβάσεις θεωρούνται αντιπροσωπευτικές εφόσον καλύπτουν το 50% των εργαζομένων της διαπραγματευτικής μονάδας του κλάδου/επαγγέλματος. Η απόφαση για την επέκταση της συλλογικής σύμβασης λαμβάνεται από τον υπουργό Εργασίας μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
Η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι θα θεσμοθετήσουν ένα διοικητικό σύστημα που θα επιτρέπει τον αξιόπιστο έλεγχο του ποσοστού των εργαζομένων που αντιπροσωπεύεται στη διαπραγματευτική μονάδα. Ένα μέρος της Επιτροπής προτείνει, επίσης, τη δυνατότητα επέκτασης, σε περιπτώσεις σοβαρών προβλημάτων στην αντίστοιχη αγορά εργασίας (υψηλός κύκλος εργασιών, υψηλό ποσοστό χαμηλόμισθων, στρέβλωση ανταγωνισμού), καθώς και σε περιπτώσεις δημοσίου συμφέροντος, π.χ. εισαγωγή συστήματος μαθητείας (5). Ένα άλλο μέρος της Επιτροπής θεωρεί πως η επέκταση πρέπει να είναι δυνατή μόνο σε περίπτωση που καλύπτεται το όριο του 50%.
Ομαδικές απολύσεις
Σχετικά με τις ομαδικές απολύσεις σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι «πριν την πραγματοποίηση της ομαδικής απόλυσης, οι εργοδότες οφείλουν να προχωρήσουν καλόπιστα σε διαβούλευση και διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων». Επίσης, «βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων της επιχείρησης, θα πρέπει να σχεδιαστεί ένα κοινωνικό πλάνο που θα παρέχει αποζημίωση στους εργαζόμενους που ενδεχομένως θα μείνουν άνεργοι για ένα αβέβαιο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να παρέχεται επανεκπαίδευση στους εργαζόμενους που απολύονται προκειμένου να ενισχυθούν οι πιθανότητες εύρεσης εργασίας».
Αναφορικά με τις συλλογικές συμβάσεις αυτές «θεωρούνται αντιπροσωπευτικές εφόσον καλύπτουν το 50% των εργαζομένων της διαπραγματευτικής μονάδας του κλάδου/επαγγέλματος» ενώ «η απόφαση για την επέκταση της συλλογικής σύμβασης λαμβάνεται από τον Υπουργό Εργασίας μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους». Στο θέμα αυτό ο κ. Κατρούγκαλος διευκρίνισε ότι «στην πρόταση για επέκταση των συμβάσεων η εκπροσώπηση αφορά τις εργοδοτικές οργανώσεις».
Συνδικαλιστική δράση
Η ισχύουσα ελληνική νομοθεσία ρυθμίζει εκτενώς τις διαδικασίες για την κήρυξη απεργίας. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων δεν βλέπει την ανάγκη για αυστηρότερους κανόνες σχετικά με την απεργία. Εναπόκειται στον Έλληνα νομοθέτη να καθορίσει τις προϋποθέσεις της νόμιμης απεργίας, σεβόμενος το συνταγματικό πλαίσιο.
Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων δεν βλέπει κάποιον επείγοντα λόγο για άρση της απαγόρευσης της ανταπεργίας (lockout). Οι διατάξεις για τις εργατικές διαφορές στην Ελλάδα έχουν καθιερώσει μία ισορροπία δυνάμεων μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων -οι κανόνες τους είναι αποδεκτοί και από τα δύο μέρη. Ο Έλληνας νομοθέτης μπορεί να διευκρινίσει πως ο εργοδότης δικαιούται να μην πληρώσει τους μη απεργούς εργαζόμενους εφόσον δεν μπορούν να συνεχίσουν την εργασία τους, επειδή λαμβάνει χώρα απεργία στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση.
Αναλυτικά οι προτάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων
1.protaseis-epitrophs-sofwn.pdf