Ανιχνευτές σνακ που καταγράφουν μικρές ή μεγαλύτερες διατροφικές παρασπονδίες έχουν αναπτύξει επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, προκειμένου να «αιχμαλωτίζουν» τις τροφές που καταναλώνουμε και συνήθως αμελούμε να συνυπολογίσουμε.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, τη φυσική δραστηριότητα που καταγράφουν αισθητήρες κίνησης και τη βοήθεια των ζυγαριών mandometers, που καταγράφουν τον ρυθμό με τον οποίο τρώμε, αναπτύχθηκαν ειδικοί αλγόριθμοι στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Αυτοί είναι πλέον σε θέση να υπολογίσουν το προσωπικό προφίλ διατροφής και άσκησης του καθενός, να εντοπίζουν μη φυσιολογικές διατροφικές συμπεριφορές και να δίνουν συστάσεις για την αλλαγή των συμπεριφορών αυτών.
«Μπορούμε πλέον να καταγράφουμε με αντικειμενικό τρόπο τη διατροφική συμπεριφορά μας και τη συμπεριφορά μας ως προς τη φυσική δραστηριότητα» εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τάσος Ντελόπουλος, με αφορμή την πραγματοποίηση σήμερα στη Θεσσαλονίκη, της τελικής εκδήλωσης του ευρωπαϊκού προγράμματος «Splendid» για τις διατροφικές συμπεριφορές και την πρόληψη της παχυσαρκίας και των διαταραχών πρόσληψης τροφής.
Σαν ακουστικό που φοριέται στο αυτί
Παρουσιάζοντας τα δεδομένα που καταγράφονται με σκοπό τη δημιουργία του προσωπικού προφίλ διατροφής και άσκησης, αναφέρεται αρχικά στους ανιχνευτές σνακ που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του «Splendid» και έχουν τη μορφή ενός ακουστικού που φοριέται στο αυτί. Πάνω τους βρίσκονται δύο μικροσυσκευές, ένα μικρόφωνο που καταγράφει τους ήχους μάσησης και ένας αισθητήρας που μετρά τη συγκέντρωση του αίματος στο αυτί, στοιχείο που είναι ενδεικτικό για τις κινήσεις της μάσησης. Οι ανιχνευτές σνακ, όπως τονίζει, έρχονται να καλύψουν το πρόβλημα που διαπιστώνουν πολλές επιστημονικές μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές οι προσωπικές περιγραφές των ανθρώπων για τα τρόφιμα που καταναλώνουν καθημερινά. "Δεν το κάνουμε επίτηδες, αλλά συνήθως δεν θυμόμαστε καν ότι έχουμε φάει τρία σοκολατάκια. Μπορεί απλώς να σκεφτόμαστε ότι τσιμπήσαμε κάτι" λέει χαρακτηριστικά.
Μια ζώνη που καταγράφει την κίνηση
Από την άλλη πλευρά, δημιουργήθηκε μια συσκευή καταγραφής της φυσικής δραστηριότητας που στηρίζεται στη ζώνη του χρήστη, καταγράφει διαρκώς κάθε κίνηση, ψηφιοποιεί τα δεδομένα, τα αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα επίπεδα καθημερινής δραστηριότητας και τα μεταδίδει σε κινητό τηλέφωνο που είναι εφοδιασμένο με μια ειδική εφαρμογή.
«Τα παραπάνω δεδομένα από τα σνακ που κατανάλωσε ο χρήστης σε συγκεκριμένα διαστήματα της ημέρας και τη φυσική του δραστηριότητα που "μεταφράζεται» σε ισοδύναμο βημάτων για μια μέρα, αποθηκεύονται μαζί με τους δείκτες που λαμβάνονται από τις ζυγαριές mandometer.
Αυτοί αφορούν το βάρος του φαγητού που καταναλώνεται, τη διάρκεια ενός γεύματος, την ταχύτητα κατανάλωσης της τροφής και τον ρυθμό επιβράδυνσης του ρυθμού με τον οποίο τρώμε και ο οποίος θεωρείται πολύ σημαντικός δείκτης για μια υγιή διατροφική συμπεριφορά" προσθέτει ο κ. Ντελόπουλος.
Εξάλλου, στο ΑΠΘ αναπτύχθηκαν αλγόριθμοι επεξεργασίας σήματος που δημιουργούν το προσωπικό προφίλ διατροφής και άσκησης ενός χρήστη, αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης που μπορούν να εντοπίσουν μη φυσιολογικές διατροφικές συμπεριφορές και περιπτώσεις ατόμων που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης παχυσαρκίας ή διατροφικών διαταραχών και αλγόριθμοι που εκτιμούν την πρόοδο που έχει κάνει ένας χρήστης ως προς προκαθορισμένους στόχους που τίθενται σε συνεργασία με επαγγελματίες υγείας. Όλα τα παραπάνω προκύπτουν από τη σύγκριση των δεδομένων που καταγράφονται, με δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από ομάδες του πληθυσμού με φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες.
«Μέσω των συσκευών αυτών και των εφαρμογών που αναπτύξαμε, ο χρήστης μπορεί να λαμβάνει από το κινητό του τηλέφωνο συστάσεις για να μειώσει την ταχύτητα με την οποία τρώει ώστε να επέλθει το αίσθημα του κορεσμού, ή οπτικοποιημένες πληροφορίες, για παράδειγμα ένα γράφημα, που θα τον ενημερώνει ότι έχει επιτύχει κατά κάποιο ποσοστό το στόχο που έχει θέσει» σχολιάζει.
Στο τριετές πρόγραμμα «Splendid» συμμετείχαν η ερευνητική Ομάδα Κατανόησης Πολυμέσων από το Εργαστήριο Επεξεργασίας Πληροφορίας και Υπολογισμών και το Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα αποτελέσματά του, άλλωστε, προσφέρουν μια ευρύτητα εφαρμογών κυρίως σε σχολεία για την πρόληψη διατροφικών διαταραχών σε παιδιά αλλά και σε άλλες ομάδες πληθυσμού.