Ο πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος Jan Guillou έρχεται στην Αθήνα για να παρουσιάσει το έργο του και να συνομιλήσει με τους αναγνώστες του.
Την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, στις 20:30. Στον Ιανό.
«Η ιστορία ενός κατασκόπου», πέρα από τις διθυραμβικές κριτικές, έχει κερδίσει κι έναν τίτλο αξιοζήλευτο: θεωρείται το πιο επιτυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα όλων των εποχών στη Σουηδία, με πωλήσεις που έχουν ξεπεράσει τα δέκα εκατομμύρια αντίτυπα. Ο ήρωας του Γκιγιού, ο Καρλ Χάμιλτον, είναι ο Τζέιμς Μποντ των Σουηδών, ένας αξεπέραστος ήρωας που αγαπάει την πατρίδα του και την οικογένεια του και είναι αφοσιωμένος στην αποστολή του. Ο Χάμιλτον είναι ένας προσγειωμένος άνθρωπος που συχνά βασανίζεται από τύψεις για όλα όσα είναι υποχρεωμένος να κάνει και δεν διστάζει να μοιραστεί τους στοχασμούς του. Επίσης, όπως κάθε πράκτορας που σέβεται τον εαυτό του, αγαπάει το καλό φαγητό και το καλό κρασί.
Η αφήγηση ξεκινάει το βράδυ της δολοφονίας του διευθυντή της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας που είναι αρμόδιος για θέματα τρομοκρατίας. Στοιχεία δεν υπάρχουν πολλά, ο αρχηγός πυροβολήθηκε στο αυτοκίνητό του με όπλο σοβιετικής προέλευσης και ο δολοφόνος ήταν επαγγελματίας. Το έγκλημα παίρνει μεγάλες διαστάσεις στα μέσα ενημέρωσης, καθώς είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι παρόμοιο στη σουηδική αστυνομία. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν είναι μια πολιτική δολοφονία ή τα «αντίποινα» των παλαιστίνιων τρομοκρατών που παρακολουθούσε στενά η Κρατική Ασφάλεια τους τελευταίους μήνες. Η υπόθεση περιπλέκεται όταν στην υπόθεση εμπλέκονται και οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Στη διάρκεια της έρευνας ο μυστικός πράκτορας Κοκ Ρουζ θα ταξιδέψει από τη Στοκχόλμη, στο Όσλο και από εκεί στη Βηρυτό, στην Αθήνα και στην Ιερουσαλήμ, προσπαθώντας να ξεμπλέξει το κουβάρι και να ανακαλύψει την αλήθεια. Πρόκειται για την πρώτη περιπέτεια του νέου πράκτορα Καρλ Χάμιλτον που έρχεται στη Στοκχόλμη μετά από την εκπαίδευσή του στις ΗΠΑ.
Μια ιδιαίτερη περίπτωση συγγραφέα
Ο Γιαν Γκιγιού είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση συγγραφέα, αφού ξεκίνησε να γράφει όντας στη φυλακή. Ο Γκιγιού εργαζόταν για χρόνια ως δημοσιογράφος πολιτικού ρεπορτάζ. Το 1973 η ζωή του άλλαξε επειδή είχε την τόλμη να δημοσιεύσει ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για τη Μυστική Υπηρεσία Πληροφοριών της Σουηδίας. Ουσιαστικά το ρεπορτάζ αποκάλυψε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην πολιτική ιστορία της χώρας και πήρε διαστάσεις κι έξω από τα σύνορά της. Το αποτέλεσμα ήταν ο δημοσιογράφος Γκιγιού να θεωρηθεί απειλή για την εθνική ασφάλεια, να δικαστεί και να καταδικαστεί σε φυλάκιση δέκα μηνών. Η ιδέα του μυστικού πράκτορα Χάμιλτον γεννήθηκε στη διάρκεια της φυλάκισής του. Όλες οι περιπέτειες του πράκτορα αφορούν τους νόμους, τις περίπλοκες διεθνείς σχέσεις και την αδυσώπητη διεθνή πολιτική σκηνή.
Όπως ο ίδιος έχει εξομολογηθεί σε παλαιότερο κείμενό του: «Αντιλήφθηκα πως όχι μόνον μπορούσα, αλλά έπρεπε κιόλας να γράψω κατασκοπικά μυθιστορήματα. Άλλωστε ο λόγος που είχα μπει φυλακή ήταν πως είχα ψάξει και μάθει πολλά για τις υπηρεσίες Ασφαλείας και Πληροφοριών της Σουηδίας και τα είχα δημοσιεύσει. Για πολλά χρόνια, αυτός ο ιδιαίτερος τομέας ήταν η ειδικότητά μου και, κατά συνέπεια, ήξερα πολλά ακόμη που δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως δημοσιογραφικό υλικό. Κι αυτό διότι υπήρχαν, εν μέρει, πολλά που γνώριζα ή πίστευα ότι γνώριζα και δεν μπορούσα να επιβεβαιώσω και, εν μέρει, επίσης πολλά τα οποία θα μπορούσα να μαντέψω σε λογική βάση, αλλά που δεν μπορούσα να τα χρησιμοποιήσω ως δημοσιογράφος. Αυτό που γράφει ο δημοσιογράφος, άλλωστε, πρέπει να είναι αμιγώς αληθή, ενώ αυτά που γράφει ο συγγραφέας δεν έχουν τους ίδιους περιορισμούς. Επειδή η δραστηριότητα των υπηρεσιών Ασφαλείας και Πληροφοριών, έχει να κάνει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό με την πολιτική και την άσκηση εξουσίας από ό,τι η δραστηριότητα της αστυνομίας, τα κατασκοπικά μυθιστορήματα θα έπρεπε να μπορούν να λειτουργούν σαν ένας καλύτερος καθρέφτης της σημερινής εποχής από ό,τι τα αστυνομικά».
Η αξεπέραστη επιτυχία του Καρλ Χάμιλτον (και του Γκιγιού) ήταν και αποτέλεσμα συγκυριών. Ο κατάσκοπος κάνει την εμφάνισή του το 1986, μια χρονιά πολύ ιδιαίτερη για τους Σουηδούς. Η δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε συγκλονίζει τη χώρα και η σουηδική αστυνομία γελοιοποιείται μπροστά στο κυνηγητό του δολοφόνου. Την ίδια στιγμή ξεκινούν οι διώξεις ξένων τρομοκρατών στη χώρα –όπως ακριβώς συμβαίνει και στο μυθιστόρημα. «Η δεκαετία του Χάμιλτον χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα από τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την νίκη του καπιταλισμού. Και σε εθνικό επίπεδο, η Σουηδία δοκίμαζε μια ολική μεταστροφή από το σοσιαλδημοκρατικό κράτος πρόνοιας στον μοναδικό πλέον δρόμο του νεοφιλελευθερισμού, και κατόπιν σε μια άκρως αμφίβολη επιστροφή σε κάτι που ούτε παλιά σοσιαλδημοκρατία ήταν ούτε πραγματική Δεξιά [...] Και πιστεύω πως μπόρεσαν να βγουν δέκα ολόκληρα βιβλία στη σειρά για τον Χάμιλτον επειδή η πορεία των γεγονότων παρουσίαζε μεγάλη ποικιλία, παρόλο που οι ιστορίες ήταν συνεχώς συνδεδεμένες —και πάντοτε με τον κίνδυνο της επανάληψης— με έναν απολύτως κυρίαρχο πρωταγωνιστή» παραδέχεται ο Γιαν Γκιγιού.
Το μυθιστόρημα «Η ιστορία ενός σουηδού κατασκόπου» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Με τον Jan Guillou θα συνομιλήσουν ο δημοσιογράφος Νίκος Σερβετάς και ο μεταφραστής του βιβλίου Γρηγόρης Κονδύλης.
Ευχαριστούμε τον μεταφραστή Γρηγόρη Κονδύλη για το υλικό σχετικά με τη ζωή και το έργο του Γιαν Γκιγιού.
INFO
Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2016, ώρα 20:30
IANOS, Σταδίου 24, Αθήνα
Είσοδος ελεύθερη
Διαδοχική μετάφραση
