Σε μια τελική συμφωνία στρατιωτικής βοήθειας τουλάχιστον 38 δις δολαρίων και διάρκειας 10 ετών κατέληξαν οι ΗΠΑ και Ισραήλ, αναφέρει το Reuters επικαλούμενο καλά πληροφορημένες πηγές.
Η συμφωνία, που αναμένεται να υπογραφεί εντός των επόμενων ημερών, θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη δέσμευση αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας που έχει δοθεί ποτέ σε οποιαδήποτε χώρα αλλά περιλαμβάνει μεγάλες παραχωρήσεις εκ μέρους του Ισραήλ, σύμφωνα με αξιωματούχους των δύο πλευρών.
Ανάμεσα στις παραχωρήσεις είναι η συμφωνία του Ισραήλ να μην ζητήσει πρόσθετους πόρους από το Κογκρέσο πέραν αυτών που θα εξασφαλίζονται ετησίως στο νέο πακέτο βοήθειας. Επίσης καταργείται μια ειδική ρύθμιση που επέτρεπε στο Ισραήλ να δαπανά μέρος της αμερικανικής βοήθειας που λάμβανε στη δική του αμυντική βιομηχανία αντί στα αμερικανικής κατασκευής όπλα, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Οι μακρές διαπραγματεύσεις υπογράμμισαν τη συνεχιζόμενη διαφωνία μεταξύ του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου σε σχέση με τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που υπογράφηκε πέρυσι το καλοκαίρι μεταξύ των έξι μεγάλων δυνάμεων και του Ιράν. ΗΠΑ και Ισραήλ διαφωνούν επίσης στη διευθέτηση της σύγκρουσης με τους Παλαιστίνιους.
Ωστόσο ο δεξιός πρωθυπουργός αποφάσισε ότι θα ήταν καλύτερη η επεξεργασία μιας νέας συμφωνίας με τον Ομπάμα παρά μια αναμονή για συμφωνία με καλύτερους όρους από την επόμενη αμερικανική κυβέρνηση, σύμφωνα με αξιωματούχους των δύο πλευρών.
Μια συμφωνία τώρα επιτρέπει στον Νετανιάχου να αποφύγει αβεβαιότητες σε σχέση με την πολιτική του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ, είτε είναι η Δημοκρατική Χίλαρι Κλίντον είτε ο Ρεπουμπλικανός Ντόναλντ Τραμπ, ενώ επιτρέπει στο αμυντικό κατεστημένο του Ισραήλ να προγραμματίσει μελλοντικά του σχέδια.
ΗΠΑ και Ισραήλ θέλουν η συμφωνία να υπογραφεί πριν λήξει τον Ιανουάριο η θητεία του Μπαράκ Ομπάμα.
Οι συνεργάτες του Ομπάμα θέλουν μια νέα συμφωνία πριν από τη λήξη της προεδρικής του θητείας, καθώς τη θεωρούν ένα σημαντικό μέρος της κληρονομιάς του αμερικανού προέδρου. Οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούν τον Ομπάμα ότι δεν επέδειξε την προσήκουσα προσοχή στην ασφάλεια του Ισραήλ, κάτι που ο Λευκός Οίκος διαψεύδει κατηγορηματικά.
Η συμφωνία δεν θα υπογραφεί από τον Ομπάμα και τον Νετανιάχου, οι σχέσεις των οποίων είναι τεταμένες, αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο αξιωματούχων, σύμφωνα άλλωστε με τον τρόπο που οι δύο χώρες επισφραγίζουν επίσημα συμφωνίες τέτοιου είδους.
Πυραυλική άμυνα
Η συμφωνία, γνωστή ως μνημόνιο κατανόησης ή MOU, προβλέπει τη χορήγηση βοήθειας τουλάχιστον 3,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, από 3,1 δισεκ. ετησίως που ορίζει η υφιστάμενη συμφωνία η οποία εκπνέει το 2018, σύμφωνα με αξιωματούχους. Το Ισραήλ είχε ζητήσει αρχικά βοήθεια πάνω από 4,5 δισεκ. ετησίως.
Το νέο πακέτο για πρώτη φορά θα περιλαμβάνει χρήματα για την ισραηλινή πυραυλική άμυνα, που μέχρι τώρα χρηματοδοτείτο ad hoc από το Κονγκρέσο. Αμερικανοί κοινοβουλευτικοί δίνουν τα τελευταία χρόνια πάνω από 600 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για τον σκοπό αυτό.
Ο Νετανιάχου προέβη σε παραχωρήσεις σε αρκετά σημαντικά σημεία. Ενέδωσε στο αμερικανικό αίτημα για τη σταδιακή κατάργηση του ποσού της οικονομικής βοήθειας --τώρα 26,3%-- που το Ισραήλ μπορεί να δαπανά στις δικές του στρατιωτικές βιομηχανίες παρά σε αμερικανικά προϊόντα. Η πρόβλεψη αυτή είχε γίνει τη δεκαετία του 1980 για να βοηθηθεί το Ισραήλ να αναπτύξει την αμυντική του βιομηχανία, η οποία τώρα είναι ένας σημαντικός παράγοντας παγκοσμίως.
Ο Νετανιάχου συμφώνησε επίσης να σταματήσει το Ισραήλ να χρησιμοποιεί το 13% των αμερικανικών χρημάτων σε αγορές καυσίμων για τις ένοπλες δυνάμεις.
Ο Ομπάμα και ο Νετανιάχου θα είναι στη Νέα Υόρκη στην έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, την προσεχή εβδομάδα και αξιωματούχοι δεν αποκλείουν μια συνάντηση μεταξύ των δύο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης.