Διαφυγόντες φόρους έως και 13 δισεκατομμυρίων ευρώ οφείλει να καταβάλει ο αμερικανικός κολοσσός Apple, ως ποινή για το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώτος που απολάμβανε επί δεκαετίες στην Ιρλανδία.
Όπως έκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μία από τις πλέον πολύκροτες αποφάσεις της για τη φορολογική μεταχείριση πολυεθνικών εταιρειών στην ΕΕ, τα φορολογικά προνόμια που απολάμβανε η Apple στην Ιρλανδία είναι «παράνομα», συνιστούν απαράδεκτη κρατική ενίσχυση, ενώ συρρίκνωσαν τους φόρους που κατέβαλε η αμερικανική εταιρεία για περισσότερο από δύο δεκαετίες.
Η αρμόδια επίτροπος Ανταγωνισμού Μαργκέτε Βεστάγκερ δήλωσε ότι η εταιρική δομή που χρησιμοποίησε η Apple στην Ιρλανδία της επέτρεπε να πληρώνει σχεδόν μηδαμινούς φόρους για τα κέρδη που είχε από πωλήσεις προϊόντων της στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και μέρος της Αφρικής. Στην πράξη, όπως τόνισε, το 2014 ο αμερικανικός κολοσσός έφτασε να πληρώσει φόρους με συντελεστή 0,005%, δηλαδή περίπου 50 ευρώ για κάθε εκατομμύριο ευρώ σε κέρδη. Ο συντελεστής για εταιρικά κέρδη στην Ιρλανδία είναι 12,5% και το Δουβλίνο πρέπει πλέον να τον επιβάλει σε όλα τα κέρδη των δύο θυγατρικών εταιρειών, της Apple Sales International και της Apple Operations Europe.
Μάλιστα, με την εταιρική δομή της, η Apple κατέγραφε σχεδόν όλα τα κέρδη της από πωλήσεις στην Ευρώπη σε μία έδρα, η οποία "υπήρχε μόνο στα χαρτιά". Η επίτροπος διευκρίνισε ότι η ποινή που επιβλήθηκε στην Apple δεν συνιστά κάποιου είδους πρόστιμο, αλλά πρόκειται για διαφυγόντες φόρους που οφείλονται και θα πρέπει να καταβληθούν.
Το ποσό των 13 δις ευρώ πάντως μπορεί να μειωθεί, εφόσον η Apple δεχτεί να κάνει φορολογικούς διακανονισμούς που θα αυξήσουν το φόρο που καταβάλει στις ΗΠΑ, όπου βρίσκεται η έδρα της μητρικής επιχείρησης. Το προνομιακό καθεστώς που απολάμβανε η Apple οφείλεται σε δύο ευνοϊκές φορολογικές οδηγίες που είχε εκδώσει η ιρλανδική κυβέρνηση, το 1991 και το 2007. Η απόφαση της Κομισιόν είναι εφέσιμη.
Απάντηση της Apple και της Ιρλανδίας
Άμεση ήταν η αντίδραση της Apple, η οποία αναμένεται να προσφύγει στη δικαστική οδό κατά της απόφασης των Βρυξελλών. Σε ανακοίνωσή της, η αμερικανική εταιρεία προειδοποιεί πως η κίνηση της Κομισιόν θα έχει «βαθύ και ζημιογόνο αποτέλεσμα για επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας» στην Ευρώπη. Υποστηρίζει ότι η Κομισιόν προσπαθεί "να ξαναγράψει την ιστορία της Apple, να αγνοήσει το φορολογικό σύστημα της Ιρλανδίας και να ανατρέψει το διεθνές φορολογικό σύστημα στη διαδικασία".
Άμεση ήταν και η αντίδραση της ιρλανδικής κυβέρνησης, με τον υπουργό Οικονομικών Μάικλ Νούναν να δηλώνει ότι το Δουβλίνο «διαφωνεί κατηγορηματικά» με την απόφαση των Βρυξελλών. Η στάση που έχει υιοθετήσει η Κομισιόν για τη φορολογική μεταχείριση πολυεθνικών εταιρειών έχει προκαλέσει την έντονη ενόχληση των Ηνωμένων Πολιτειών, με την Ουάσιγκτον να διαμαρτύρεται έντονα για στοχοποίηση αμερικανικών επιχειρήσεων από τις Βρυξέλλες. Σε μελέτη που εξέδωσε την προηγούμενη εβδομάδα, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι «συνεχίζει να εξετάζει δυνητικές απαντήσεις» στις ενέργειες της Ευρώπης.
Η διατλαντική διαμάχη αναμένεται να επισκιάσει την πολυαναμενόμενη παρουσίαση του iPhone 7 και την νέα εκδοχή του Apple Watch.