Το μόνο βιβλίο που δεν διαβάσαμε ποτέ -Το αινιγματικό χειρόγραφο Βόινιτς [εικόνες]

Ένα από τα πιο αινιγματικά βιβλία του κόσμου θα δημοσιευτεί στην Ισπανία: το χειρόγραφο Βόινιτς, γραμμένο σε περγαμηνή του μεσαίωνα σε μια γλώσσα που οι μεγαλύτεροι κρυπτογράφοι δεν μπόρεσαν ποτέ να αποκωδικοποιήσουν.

Εκατοντάδες ερευνητές πέρασαν τη ζωή τους να προσπαθούν να ερμηνεύσουν αυτό το μυστηριώδες βιβλίο και δεν είναι λίγοι που του αποδίδουν και μαγικές ικανότητες: μια κομψή γραφή, εικόνες από μαγευτικά φυτά και βότανα, περίεργα σχήματα και γυμνές γυναίκες που χορεύουν αινιγματικά.

Το έργο έχει αλλοιωθεί από το χρόνο και βγαίνει σπάνια από το χρημταοκιβώτιο του πανεπιστημίου Yale των ΗΠΑ. Αλλά ένας μικρός εκδοτικός οίκος στα βόρεια της Ισπανίας, Siloe, κατόρθωσε μετά από δέκα χρόνια προσπαθειών την άδεια να δημοσιεύσει το χειρόγραφο και να το εκδώσει σε χίλια περίπου αντίτυπα.

Με ειδικότητα στα αρχαία χειρόγραφα και περγαμηνές, ο οίκος Siloe αγόρασε τα δικαιώματα με άγνωστο αντίτιμο. Υποσχέθηκε ότι θα εκδώσει το χειρόγραφο αυθεντικά, με τους λεκέδες και τις οπές που φέρει το μεσαιωνικό έργο.
Ο οίκος Siloe σχεδιάσει να πουλήσει το κάθε αντίτυπο προς 7.000 ως 8.000 χιλιάδες ευρώ και ανακοίνωσε ότι περίπου 300 αγοραστές έχουν ήδη κρατήσει από ένα αντίτυπο. Ο διευθυντής της βιβλιοθήκης του Yale ανέφερε ότι το πανεπιστήμιο αποφάσισε να παραχωρήσει τα δικαιώματα έκδοσης γιατί χιλιάδες άνθρωποι δείχνουν ενδιαφέρον για το μυστηριώδες βιβλίο.

Οι πιο σκοτεινές θεωρίες καλύπτουν το χειρόγραφο. Οφείλει το όνομά του στο γεγονός ότι το ανακάλυψε ο παλαιοπώλης Βίλφριντ Βόινιτς το 1912 στην Ιταλία. Η ύπαρξη του βιβλίου αναφέρεται σε μια αλληλογραφία του 17ου αιώνα.
Επί σειρά ετών οι ερευνητές πίστευαν ότι το χειρόγραφο είναι έργο του φραγκισκανού καλόγερου Ρότζερ Μπέικον, ο οποίος φυλακίστηκε για το ενδιαφέρον του για την αλχημεία και τη μαγεία. Αλλά αυτή η θεωρία απορρίφθηκε το 2009 όταν το πανεπιστήμιο της Αριζόνα έκανε τεστ ραδιενεργού άνθρακα στο υλικό του χειρογράφου. Το αποτέλεσμα του τεστ έδειξε ότι το χειρόγραφο κατασκευάστηκε μεταξύ του 1404 και του 1438. Επιπρόσθετα, το Ερευνητικό Ινστιτούτο ΜακΚρόουν (McCrone Research Institute) στο Σικάγο ανακάλυψε ότι τα χρώματα του χειρογράφου ανήκαν σε εκείνη την περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του το χειρόγραφο αποτέλεσε αντικείμενο εντατικής μελέτης από πολλούς επαγγελματίες και ερασιτέχνες κρυπταναλυτές, μεταξύ των οποίων μερικοί από τους κορυφαίους Αμερικανούς και Βρετανούς αποκρυπτογράφους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κανείς τους όμως δεν κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει έστω και μια λέξη. Αυτές οι επανειλημμένες αποτυχίες έχουν κάνει το χειρόγραφο Βόινιτς ξακουστό στην ιστορία της κρυπτογραφίας έδωσαν όμως βάση και στην άποψη ότι το βιβλίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια περίτεχνη απάτη, μια δίχως νόημα εναλλαγή τυχαίων χαρακτήρων. Το μυστήριο του νοήματος και της προέλευσης του χειρογράφου κέντρισε τη λαϊκή φαντασία, κάνοντας το χειρόγραφο θέμα μυθιστορημάτων και εικασιών. Καμία από τις υποθέσεις των τελευταίων εκατό ετών δεν επαληθεύτηκε.

Το κείμενο είναι γραμμένο από αριστερά προς τα δεξιά και οι περισσότερες από τις σελίδες φέρουν απεικονίσεις ή διαγράμματα. Είναι αρκετοί εκείνοι που υπέθεσαν ότι η γραφή δεν είναι τίποτε άλλο από ανοησίες. Ωστόσο, το 2013, ο Μαρτσέλο Μοντεμούρο του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και ο Ντάμιαν Ζάνετ (Damian Zanette) του Ατομικού Κέντρου Μπάριλοχ δημοσίευσε μία μελέτη στην οποία τεκμηριώνει την ταυτοποίηση ενός εννοιολογικού προτύπου στη γραφή, υπονοώντας ότι το χειρόγραφο είναι κρυπτογράφημα με μήνυμα.

Η ιστορία του χειρόγραφου είναι ακόμα γεμάτη κενά, ειδικά σε ό,τι αφορά στις απαρχές της. Από τη στιγμή που το αλφάβητο δεν ανήκει σε καμιά γνωστή γλώσσα και το κείμενο δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί, η μόνη χρήσιμη πληροφορία για την προέλευση και την ηλικία του βιβλίου είναι οι εικόνες -ειδικά τα ρούχα και οι κομμώσεις των ανθρώπων που εικονίζονται, και ένα-δύο κάστρα που περιλαμβάνονται στα διαγράμματα. Όλα αυτά είναι Ευρωπαϊκά και βασισμένοι σε αυτές τις ενδείξεις, οι περισσότεροι ειδικοί χρονολογούν το χειρόγραφο μεταξύ του 1450 και του 1520. Η εκτίμηση αυτή υποστηρίζεται από άλλες, δευτερεύουσες ενδείξεις.

Θεωρείται από πολλούς ως «βιβλίο που έρχεται από κάποιον άλλο γαλαξία», κυρίως εξαιτίας της άγνωστης γλώσσας του και κάποιων σκηνών που είναι άγνωστες στη Γη.
Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, όπως η ερευνήτρια Εντιθ Σέργουντ, το βιβλίο μπορεί να έχει γραφεί το 1460 από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι.