Τι ενώνει τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ Γιούργκεν Σταρκ, με την Άνγκελα Μέρκελ, τον Χέλμουτ Σμιτ και τον διοικητή της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας Γενς Βάιντμαν; Μια λέξη: ο πληθωρισμός. Γιατί όμως οι Γερμανοί φοβούνται την άνοδό του;
Η ανησυχία για αύξηση των τιμών την οποία μοιράζονται από κοινού οι κορυφαίοι Γερμανοί τραπεζίτες και πολιτικοί εκφράζεται τόσο συχνά που πριν μερικές ημέρες ο Economist χαρακτήρισε αυτή την εμμονή ως «ορθοδοξία των Γερμανών».
Ο φόβος των Γερμανών για τον πληθωρισμό
Από που πηγάζει όμως αυτή η εμμονή; Αν θέλουμε να βρούμε τις ρίζες της πρέπει να γυρίσουμε έναν αιώνα πίσω και πιο συγκεκριμένα στο 1923, τις ημέρες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Η Γερμανία ήταν τότε σκιά του εαυτού της: ηττημένη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ταπεινωμένη στις Συνθήκες των Βερσαλλιών, έχοντας χάσει σημαντικά εδάφη και υποχρεωμένη να καταβάλει υπέρογκες πολεμικές αποζημιώσεις στους Συμμάχους.
Ως μόνη υπεύθυνη του πολέμου, η Γερμανία έπρεπε να καταβάλει το ιλλιγιώδες για την εποχή ποσό, των 33 δισεκατομμυρίων δολλαρίων. Και μόνο η ανακοίνωση της απαίτησης το 1921 ήταν ικανή να εκτινάξει το μάρκο σε σχέση με το δολάριο οδηγώντας την ισοτιμία από τα 4 μάρκα στα 75 και ένα χρόνο μετά στα 400!
Οι Γερμανοί ζητούν παύση των πληρωμών την οποία δε δέχονται οι Γάλλοι με συνέπεια να εισβάλλουν στο Ρουρ το 1923. Η Γερμανική οικονομία καταρρέει με το μάρκο να αντιστοιχεί σε 4.000.000 μάρκα και τους Γερμανούς να χάνουν εν μία νυκτί τις αποταμιεύσεις τους. Το μάρκο έχασε εντελώς την αξία του σε τέτοιο βαθμό που τα παιδιά παίζανε με πάκους από χαρτονομίσματα όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες της εποχής.
Εικοσι πέντε χρόνια αργότερα ο εφιάλτης θα ερχόταν και και πάλι, όταν αποφασιζόταν η νομισματική μεταρρύθμιση μετά την ήττα της Γερμανίας στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτός λοιπόν είναι και ο λόγος που οι Γερμανοί επέβαλλαν τον «χρυσό κανόνα» για το χρέος και εμμένουν διαρκώς στο να κρατιέται ο πληθωρισμός σε χαμηλά επίπεδα: θέλουν να αποφύγουν μια τρίτη επανάληψη του φαινομένου.
Διχασμένοι οι οικονομολόγοι
Η Deutsche Welle αποφάσισε να ασχοληθεί με το ζήτημα του πληθωρισμού και πως το αντιμετωπίζουν οι Γερμανοί οικονομολόγοι σήμερα. «Ο πληθωρισμός είναι όπως ένα καρκίνωμα που κατατρώει ασταμάτητα τον οργανισμό», υπογραμμίζει ο Βίμ Κέστερ από το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας γιατί όπως λέει: «Όταν εμφανίζεται ο πληθωρισμός είναι πολύ δύσκολο να τον σταματήσεις. Τις περισσότερες φορές επιτυγχάνεται με κόστος την ύφεση».
Δεν συμφωνούν όμως όλοι με αυτή την άποψη. Στον αντίποδα βρίσκεται ο Γκούσταβ Χορν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας και Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας στο Ντίσελντορφ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός δεν αποτελεί κίνδυνο γιατί όπως υποστηρίζει «τα χρήματα δεν είναι ασφαλισμένα, ο επενδυτής δεν ξέρει που θα τα εξασφαλίσει με αποτέλεσμα να τα φέρνει πίσω στη κεντρική τράπεζα».
Στο πλευρό του συντάσσεται και ο οικονομολόγος Χορν από το Ινστιτούτο Μακροοικονομίας και Ερευνών της Οικονομικής Συγκυρίας ο οποίος δηλώνει πως «μπορεί π.χ. η ΕΚΤ να πουλήσει αμέσως τα ομόλογα που κατέχει και έτσι να τροφοδοτήσει την αγορά. Επίσης μπορεί να αυξήσει τα επιτόκια.»
Ανεξάρτητα όμως από τα υπέρ ή τα κατά είναι σίγουρο σύμφωνα με το γερμανικό δίκτυο: «η Γερμανία θα πρέπει να απαντήσει τελεσίδικα και άμεσα σε ένα κρίσιμο ερώτημα τί είναι πιο επικίνδυνο, ο πληθωρισμός ή η κατάρρευση του ευρώ;»