Παραμονή της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες και η ένταση κορυφώνεται, μετά τις νέες απειλές που εκτόξευσαν οι οίκοι αξιολόγησης τόσο προς τις χώρες της Ευρωζώνης, όσο και προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF).
Οι «27» ηγέτες καλούνται να αποφασίσουν για τις περιορισμένες αλλαγές που θα επέλθουν στις ευρωπαϊκές συνθήκες επί τη βάσει δύο εγγράφων: της Γαλλο-Γερμανικής πρότασης για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, και της έκθεσης των προέδρων της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρομπέι και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο για την ενίσχυση της οικονομικής ένωσης και για τα εργαλεία διαχείρισης της κρίσης, που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν βραχυπρόθεσμα.
Στην καθιερωμένη, προ των Συνόδων Κορυφής, επιστολή του προέδρου της Ε.Ε. προς τους «27», επισημαίνεται ότι στις 8 και 9 Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επικεντρωθεί στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις στις διεθνείς αγορές. Συγκεκριμένα, ο κ. Ρομπέι αναφέρει ότι πρέπει να ενισχυθούν «τα βραχυπρόθεσμα εργαλεία διαχείρισης της κρίσης» που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ, και να υιοθετηθούν «τα μεσοπρόθεσμα, επιπλέον μέτρα για την τόνωση της οικονομικής ένωσης».
Όπως αναφέρει ο κ. Ρομπέι, η συζήτηση των «27» θα γίνει επί τη βάσει της ενδιάμεσης έκθεσης που συνέταξε ο ίδιος μαζί με τον πρόεδρο της Επιτροπής και η οποία προτείνει πιθανούς τρόπους για την επίτευξη μιας «ισχυρότερης οικονομικής ένωσης».
Παράλληλα, ο κ. Ρομπέι τονίζει στην επιστολή του ότι τους περασμένους μήνες η Ε.Ε. έλαβε σημαντικές αποφάσεις για την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, την τόνωση της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τις οποίες τώρα πρέπει να εφαρμόσει πλήρως.
Εξάλλου, ο κ. Ρομπέι και ο Ζ. Μπαρόζο στην έκθεση που έστειλαν στους 27 ηγέτες της Ε.Ε., παρουσιάζουν πιθανά μέτρα για την ενίσχυση της οικονομικής ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμένων αλλαγών στη Συνθήκη της Λισαβόνας.
Παράλληλα, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προτείνουν να ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία ευρωομολόγων, ως αντάλλαγμα για τη σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν, επίσης, ότι Ρομπάι και Μπαρόζο στην έκθεσή τους προτείνουν τη σημαντική ενίσχυση της δύναμης του πυρός του EFSF.
Χαρακτηριστικό σημάδι, όσον αφορά την ένταση που επικρατεί πριν από την Σύνοδο Κορυφής, είναι οι σημερινές δηλώσεις εκπροσώπου της Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. «Είμαι πιο απαισιόδοξος, από ότι ήμουν πριν από μια, ή δυο εβδομάδες» είπε. «Ορισμένοι κύκλοι στην Ευρώπη δεν έχουν καταλάβει ακόμη τη σοβαρότητα της κατάστασης. Κι αυτό δυσχεραίνει την εξεύρεση λύσης για το ευρώ». Πρόσθεσε μάλιστα ότι η καγκελάριος είναι αποφασισμένη να επιβάλλει τις απόψεις της οι οποίες συνοψίζονται σε μια φράση: «Περιορισμένη, αλλά ουσιώδης αλλαγή» των Ευρωπαϊκών Συνθηκών που θα αφορούν αποκλειστικά το χώρο της ευρωζώνης.
Τα σημεία-κλειδιά αυτής της αλλαγής, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Μέρκελ, είναι δυο: 1) η κατάθεση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών από όλες τις χώρες-μέλη της νομισματικής ένωσης, που θα ελέγχονται και θα «προσαρμόζονται» στις εκάστοτε ανάγκες και 2) Να μπει ένα «φρένο στα ελλείμματα» κατά το γερμανικό πρότυπο, η αξιοπιστία του οποίου θα ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το φρένο αυτό θα καθορίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα εφαρμόζεται σε εθνικό, και θα ελέγχεται με ενισχυμένο τρόπο από ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Τόνισε δε ότι Γερμανία και το Γαλλία θα κάνουν τα πάντα για να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του χρόνου η συζήτηση των νέων μέτρων, έτσι ώστε η επικύρωσή τους από τα εθνικά κοινοβούλια να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Μαρτίου του 2012 αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «Αν αυτό δεν γίνει δυνατό με τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επιδιώξουμε να γίνει με τις 17 χώρες της ευρωζώνης, συν τις άλλες χώρες, από τις υπόλοιπες 10, που συμφωνούν με τις αλλαγές».
Εξάλλου, όπως δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Πία Αρεκίλντε, κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίασης του κολεγίου των Ευρωπαίων επιτρόπων, ο Ζοζέ Μπαρόζο υποστήριξε δύο εναλλακτικές λύσεις για την αλλαγή των Συνθηκών. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η πρώτη επιλογή αφορά μία απλοποιημένη διαδικασία που δεν θα απαιτεί την επικύρωσή της από τα 27 εθνικά κοινοβούλια, και η δεύτερη, μία πιο σύνθετη διαδικασία η οποία θα προϋποθέτει περισσότερο χρόνο, καθώς θα απαιτείται η επικύρωση της από τα εθνικά κοινοβούλια.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εξέφραζαν την άποψη, ότι παρά την επιθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επίτευξη συμφωνίας αλλαγής των Συνθηκών, σε επίπεδο «27», σε αυτή τη φάση, θεωρείται περισσότερο εφικτή η επίτευξη συμφωνίας στο επίπεδο των 17 χωρών μελών της ευρωζώνης. Όπως δήλωσε η Πία Αρεκίλντε, ο κ. Μπαρόζο υπογράμμισε, ότι η όποια αλλαγή των Συνθηκών δεν θα πρέπει να αποδυναμώνει το ρόλο των ευρωπαϊκών οργάνων, τονίζοντας ότι είναι ζήτημα αξιοπιστίας της ΕΕ.
Επιπλέον, σύμφωνα με την κ. Αρεκίλντε, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης των επιτρόπων, ο κ. Μπαρόζο επεσήμανε ότι η αυριανή Σύνοδος Κορυφής θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για την πιο αποτελεσματική μόχλευση του EFSF, καθώς και για την έναρξη λειτουργίας του μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης (ESM), εντός του 2012, αντί του 2013. «Το μήνυμα του προέδρου Μπαρόζο προς τους Ευρωπαίους ηγέτες είναι ότι θα πρέπει να ληφθούν ισχυρές και αξιόπιστες αποφάσεις οι οποίες θα στείλουν τα κατάλληλα μηνύματα στους ευρωπαίους πολίτες, στους διεθνείς εταίρους, αλλά και στις αγορές», δήλωσε η Π. Αρεκίλντε.
Σημειώνεται, τέλος, ότι μετά τις πρόσφατες απειλές που δέχτηκε ο EFSF από τους οίκους αξιολόγησης, ο πρόεδρος του Ταμείου, Κλάους Ρέγκλινγκ ανακοίνωσε ότι το Ταμείο θα διαθέσει νέα εργαλεία για τη βραχυπρόθεσμη αναχρηματοδότησή του. Ανακοίνωσε, συγκεκριμένα ότι θα εκδοθούν έντοκα γραμμάτια τριμηνιαίας, εξαμηνιαίας και δωδεκάμηνης διαρκείας, πριν το τέλος του έτους.