Τον δρόμο του μεταξιού, μέσα από τις αφηγήσεις εργατριών που ξετύλιγαν κουκούλια σε μεταξοβιομηχανία της Γουμένισσας, ακολουθεί η θεατρική παράσταση που θα παρουσιασθεί μέσα στο εγκαταλελειμμένο πλέον εργοστάσιο Χρυσαλίς.
«Μετάξι» είναι ο τίτλος του θεατρικού δρώμενου που παρουσιάζεται από 7 έως και 9 Αυγούστου στην εσωτερική αυλή του μεταξουργείου Χρυσαλίς με τη συμμετοχή κατοίκων της περιοχής, πρώην εργατριών της μεταξοβιομηχανίας, ερευνητών, μηχανικών καθώς και ηθοποιών της τοπικής θεατρικής ομάδας «Ο Θίασος των Ονείρων».
Από πού προέρχεται το μετάξι; Πώς γίνεται η επεξεργασία του μεταξωτού νήματος; Τι μπορεί να φτιαχτεί από το υλικό αυτό; Τι εμπειρίες "κουβαλά" κάποιος που δουλεύει σε μεταξουργείο; Τι σημαίνει για μία περιοχή η λειτουργία εργοστασίου επεξεργασίας μεταξιού; Γιατί έχουν κλείσει πλέον τα περισσότερα μεταξουργεία της χώρας; Ποια προοπτική υπάρχει για τα εγκαταλελειμμένα σήμερα αυτά βιομηχανικά συγκροτήματα;
Σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει η παράσταση που θα δοθεί στις εγκαταστάσεις της μεταξοβιομηχανίας Χρυσαλίς, ιδιοκτησίας Αθανασιάδη, στυ Κιλκίς, η οποία έκλεισε τις πόρτες της στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο από την πολιτεία.
Τον συντονισμό και την οργάνωση της παραγωγής έχει αναλάβει ο πατέρας Χριστόδουλος Παπακώστας, ο οποίος, μέσα από την ομάδα "Κιβωτός", συγκέντρωσε και ψηφιοποίησε 15.000 φωτογραφίες από την εποχή λειτουργίας της μεταξοβιομηχανίας.
«Παράλληλα, επιστήμονες από το Πολυτεχνείο, μελέτησαν τον χώρο και θα καταθέσουν πρόταση για την αξιοποίησή του» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πατέρας Χριστόδουλος, ο οποίος είναι και ο ίδιος μεταπτυχιακός φοιτητής στο πρόγραμμα για την «Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού» του Πολυτεχνείου.
«Στον εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό χώρο θα μπορούσε να αναβιώσει, σε ένα μικρό κομμάτι, η τεχνική επεξεργασίας μεταξιού, αν και πολλά μηχανήματα είναι λεηλατημένα. Παράλληλα, στον χώρο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν θεατρικοί χώροι, ένα μουσείο και κέντρο τεκμηρίωσης» συμπληρώνει ο πατέρας Χριστόδουλος.
φωτογραφία: goumenissa.eu/blog
Τότε που η "ντούρα" του εργοστασίου ηχούσε σε όλη την Γουμένισσα. Η εταιρία μεταξιού με την επωνυμία Χρυσαλίς ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και η μονάδα στη Γουμένισσα κατασκευάστηκε το 1928-1930.
Στο μεταξουργείο εργάζονταν κατά τη δεκαετία του 1930 γύρω στις 450 εργάτριες και λίγοι εργάτες, ενώ η λειτουργία του σταμάτησε προσωρινά κατά την περίοδο της Κατοχής. Το 1956 οι εγκαταστάσεις πουλήθηκαν στον Ηλία Μιχαηλίδη και το 1960 μεταβιβάστηκε στους αδερφούς Γεώργιο και Ιωάννη Αθανασιάδη.
φωτογραφία: goumenissa.eu/blog
Σύμφωνα με προφορικές διηγήσεις της εργάτριας Καλής Γουδέλα, τη δεκαετία του 1970 δούλευαν εκεί πάνω από 250 άτομα,κυρίως γυναίκες. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ως το 1981 λειτούργησε εποχιακά και το 1988, μετά τον θάνατο του Μελέτιου Αθανασιάδη, σταμάτησε οριστικά η λειτουργία του.
«Ωστόσο, όλη η περιοχή, έχει μνήμες από την περίοδο λειτουργίας του αφού η 'ντούρα'- η σειρήνα δηλαδή του εργοστασίου -που ηχούσε το πρωί, το μεσημέρι και με την ολοκλήρωση της βάρδιας, καθόριζε και την καθημερινότητα των κατοίκων. Μία πρώην εργάτρια μάλιστα μας διηγήθηκε ότι το μεσημέρι που πήγαινε βιαστικά στο σπίτι για φαγητό, συναντούσε κάθε φορά στην πλατεία έναν νεαρό ο οποίος όταν έγινε μετέπειτα ο σύζυγός της, της εξομολογήθηκε ότι περίμενε να ακούσει τη σειρήνα για να τρέξει στην πλατεία και να την περιμένει να περάσει» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η σκηνοθέτιδα της παράστασης Αναστασία Χατζηλιάδου.
Αυτήν και άλλες ιστορίες θα αναβιώσουν στο θεατρικό σανίδι από τις ίδιες τις εργάτριες και θα ακολουθήσουν δραματοποιήσεις βασισμένες στα βιώματά τους.
«Θυμάμαι μία γυναίκα που μου είπε ότι με τον πρώτο της μισθό αγόρασε μια βέρα στην μητέρα της γιατί είχε καεί στην κατοχή η δική της. Άλλες θυμόντουσαν ότι, ως μικρά κοριτσάκια (δούλευαν από τα 12), έπρεπε να βουτήξουν τα κουκούλια σε ζεστό νερό, να βγάλουν την ακρούλα της μεταξωτής κλωστής και να την δώσουν στη 'μάστόρα'- την τεχνίτισσα- να συνεχίσει τη διαδικασία».
φωτογραφία: goumenissa.info
Στόχος πάντως της θεατρικής παράστασης, είναι, σύμφωνα με την κ.Χατζηλιάδου, να ευαισθητοποιήσει την τοπική κοινωνία σε σχέση με τους αναξιοποίητους βιομηχανικούς χώρους που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ντόπιας παράδοσης.
Το εγχείρημα γίνεται μετά την παραχώρηση του κτιρίου, για το σκοπό αυτό, από την ιδιοκτήτρια της μεταξοβιομηχανίας «Χρυσαλίς» Ελένη Αθανασιάδη.