Το 2015 η Ελλάδα βρέθηκε στην 90η θέση των προμηθευτών της Ιαπωνίας με μερίδιο αγοράς 0,015% έναντι 0,014% το 2014.
Παράλληλα οι ελληνικές εξαγωγές σύμφωνα με την ιαπωνική στατιστική υπηρεσία ανήλθαν σε 96 εκ. ευρώ και η Ελλάδα ήταν το 2015 ο 83ος καλύτερος πελάτης της Ιαπωνίας, από 89ος το 2014. Και τούτο καθώς απορρόφησε το 0,034% του συνόλου των ιαπωνικών εξαγωγών, έναντι 0,024% το προηγούμενο έτος.
Τα στοιχεία αυτά παρατίθενται στην έκθεση για την ιαπωνική οικονομία και τις οικονομικές σχέσεις Ελλάδος-Ιαπωνίας για το έτος 2015 έως και πρώτο εξάμηνο του 2016 που εκπόνησε το γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, της πρεσβείας μας, στο Τόκιο.
Σημειώνεται ότι υπάρχει απόκλιση ως προς το ύψος των ελληνικών εξαγωγών μεταξύ της ιαπωνικής και ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας, η οποία φθάνει περίπου το 30%. Για το 2015, η ελληνική πλευρά κατέγραψε εξαγωγές 61,4 εκ. ευρώ., ενώ η ιαπωνική 96 εκ. ευρώ
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η απόκλιση τα προηγούμενα χρόνια οφείλεται κυρίως σε εξαγωγές πετρελαιοειδών που δεν καταγράφηκαν καθόλου από την ελληνική πλευρά αλλά από το 2010 τα πετρελαιοειδή δεν επηρεάζουν τα μεγέθη, καθώς έχουν μηδενισθεί.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ιαπωνία ανήλθαν το 2015 σε 61,4 εκατ. ευρώ από 44,7 εκατ. ευρώ το 2014 και 45,7 εκατ. ευρώ το 2013. Συνεπώς, το 2015 αυξήθηκαν κατά 37,2% έναντι του 2014, έναντι δύο ετών πτώσης. Κατά 2% το 2014 έναντι του 2013 και 12,5% το προηγούμενο έτος ενώ το πρώτο εξάμηνο 2016 συνεχίστηκε η αύξηση σημείωσαν αύξηση κατά 10,4% έναντι του αντιστοίχου τριμήνου του 2014.
Επιχειρηματικός οδηγός για τις ελληνικές εταιρείες με εκτενείς αναφορές σε οικονομικά και εμπορικά στοιχεία είναι αναρτημένος στην διεύθυνση: www.japan-greece-business.gr.
Οι κυριότερες κατηγορίες ελληνικών εξαγωγών το 2015 ήταν οι εξής:
- Βαμβάκι λαναρισμένο: με αξία 23,1 εκ.ευρώ και μερίδιο 37,7% επί του συνόλου διατηρήθηκε στην πρώτη θέση των ελληνικών εξαγωγών καταγράφοντας αύξηση κατά 80% έναντι 2014. Εκτιμάται ότι περίπου το 16% του συνόλου των ιαπωνικών εξαγωγών βάμβακος που προορίζεται τελικά κυρίως για την κατασκευή ρούχων προέρχεται από την Ελλάδα.
- Παρασκευάσματα φρούτων: αποτελούν την δεύτερη κυριότερη κατηγορία με αξία 6,8 εκ. ευρώ έναντι 5,9 εκ. ευρώ το 2014. Η αύξηση ήταν της τάξης του 11,1% και το μερίδιο επί του συνόλου ανήλθε σε 11,1%. Αφορά κυρίως κονσέρβες ροδάκινων με αξία 2,7 εκ. ευρώ και μείγματα φρούτων με 2,3 εκ. ευρώ. Ακολουθούν τα αχλάδια με 800 χιλιάδες ευρώ τα συσκευασμένα προϊόντα τομάτας με 255 χιλ. ευρώ (+64,4%) και οι ελιές με 207 χιλ.ευρώ (+16,8%). Σημαντική πτώση κατά 50% και αξία 206 χιλ.ευρώ σημείωσαν τα γλυκά κουταλιού.
- Προϊόντα αλουμινίου: με αξία 5,7 εκ. ευρώ το 2015 κατέγραψαν αύξηση κατά 46% έναντι του 2014. Κυριότερες υποκατηγορίες ήταν τα φύλλα και ταινίες με πάχος χαμηλότερο του 0,021 mm (αξία 1,87 εκ. ευρώ, μείωση κατά 6%)
- Ελαιόλαδο: η κατηγορία αυτή με αξία εξαγωγών 4,16 εκ., αποτελούμενη κατά 92% από παρθένο ελαιόλαδο, σημείωσε αύξηση κατά 15,4% συνεχίζοντας την ανοδική τάση των τελευταίων ετών. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η ιαπωνική στατιστική εμφανίζει μεγαλύτερη αξία ελληνικών εξαγωγών σε αυτή την κατηγορία. Μερίδιο επί του συνόλου των ελλ. εξαγωγών 6,8%
Ωστόσο, οι εξαγωγές βαμβακελαίου μειώθηκαν σε 110 χιλ. ευρώ σημειώνοντας πτώση κατά 74%.
- Μέρη κινητήρων: με αξία 3,3 εκ. ευρώ και αύξηση κατά 41,6% η κατηγορία αυτή βελτίωσε το μερίδιο επί του συνόλου σε 5,4%. Κυριότερη υποκατηγορία τα "μέρη που προορίζονται κύρια για εμβολοφόρους κινητήρες εσωτερικής" με αξία 2,07 εκ. ευρώ και ακολουθεί οι συσκευές για την " διήθηση ή το καθάρισμα των νερών" με 540 χιλ.ευρώ.
- Παρασκευάσματα δημητριακών: αξία 2,6 εκ. ευρώ, αύξηση κατά 7,6% και μερίδιο 4,3 επί συνόλου. Κυριότερη υποκατηγορία ήταν τα ζυμαρικά με αξία 1,97 εκ. ευρώ και αύξηση κατά 14,8% ενώ ακολουθούσαν τα προϊόντα ζύμης, όπως πίτσες με αξία 307 χιλ ευρώ και πτώση κατά 32%.
- Μάρμαρο. Εντάσσεται στην κλάση «τεχνουργήματα από πέτρες κλπ» και το βρίσκουμε σε 2 υποκατηγορίες με συνολική αξία 2 εκ.ευρώ από 1,47 εκ.ευρώ το 2014.
Ακολουθούν τα ειδικά νήματα, κυρίως δίχτυα με 1,55 εκ. ευρώ και αύξηση κατά 40%.
Στην επόμενη θέση σημαντική αύξηση καταγράφει ο οπτικός εξοπλισμός με 1,5 εκ. ευρώ και αύξηση κατά 657%. Πρόκειται αποκλειστικά για διόπτρες νυκτός της εταιρείας Theon Sensors, η οποία επικράτησε δύο διαγωνισμούς που αφορούσαν την ιαπωνική αστυνομία.
Οι εξαγωγές ηλεκτρολογικού εξοπλισμού ανήλθαν σε 1 εκ. ευρώ με αύξηση κατά 440%.
Οι εξαγωγές ελληνικών οίνων σημείωσαν αύξηση κατά 48,6% φθάνοντας τις 307 χιλ. ευρώ. Παράλληλα, υλοποιήθηκε πρόγραμμα προώθησης στην ιαπωνική αγορά, το οποίο θα συνεχισθεί έως το θέρος 2017 και αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση εξαγωγών. Ήδη αυτό επιβεβαιώνεται από τα μεγέθη των πρώτων μηνών του 2016.
Τα ιχθυηρά κατέγραψαν αύξηση κατά 22,4% με αξία 954 χιλ. ευρώ και αφορούσαν κυρίως κυανού τόνο (+19,6%) και κόκκινη γαρίδα (+141%).
Τα φαρμακευτικά προϊόντα, κυρίως αντιβιοτικά, κατέγραψαν αύξηση κατά 14% με αξία 793 χιλ.ευρώ
Τα καλλυντικά με αξία 785 χιλ. ευρώ σημείωσαν πτώση κατά 8,7%.
Οι εξαγωγές γαλακτοκομικών ανήλθαν σε 306 χιλ. ευρώ και είχαν αύξηση κατά 1,6%. Ωστόσο, η υποκατηγορία της φέτας σημείωσε αύξηση κατά 22,4% φθάνοντας τις 208 χιλ.ευρώ, ενώ οι εξαγωγές γιαουρτιού (αποκλειστικά της εταιρείας ΦΑΓΕ) μειώθηκαν κατά 16,1% 47,9 χιλ. ευρώ.
Διμερές εμπόριο
Ο όγκος διμερούς εμπορίου ακολούθησε πτωτική πορεία από το 2007 έως το 2013 κυρίως υπό την επήρεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και την συνακόλουθη ευρεία πτώση των ιαπωνικών εξαγωγών. Ωστόσο, τα έτη 2014 και 2015 παρουσίασε αύξηση. Το 2015 ανήλθε σε 310,2 εκ. ευρώ από 241,9 εκ. ευρώ το 2014 και 165,3 εκ. ευρώ το 2013.
Το διμερές ισοζύγιο είναι σταθερά ελλειμματικό εις βάρος της Ελλάδας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το έλλειμμα είχε μειωθεί δραστικά λόγω της μείωσης των ιαπωνικών εξαγωγών. Η τάση αντιστράφηκε το 2014, οπόταν το έλλειμμα ανήλθε σε 152,4 εκ. ευρώ από 74 εκ ευρώ το 2013 σημειώνοντας αύξηση κατά 106%. Το 2015 το έλλειμμα σημείωσε νέα άνοδο κατά 23% σε 187,4 εκ. ευρώ Σημειώνεται ότι στο απόγειο των ιαπωνικών εξαγωγών (2006) το έλλειμμα είχε φθάσει τα 1,22 δισ. ευρώ.
Το 2015 οι ελληνικές εξαγωγές κάλυπταν το 24,7 % των ιαπωνικών εξαγωγών εν συγκρίσει με 22,7% το 2014, 38% το 2013 και 40% το 2012. Το κατώτερο ποσοστό σημειώθηκε την τριετία 2004-2006 με μόλις 5%, λόγω των πολύ υψηλών ιαπωνικών εξαγωγών μηχανολογικού εξοπλισμού.
Επενδύσεις
Οι ελληνικές επενδύσεις στην Ιαπωνία βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα και υπολογίζονται συνολικά σε 13-15 εκ. ευρώ. Αφορούν ένα αρκετά ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως το κόσμημα, την ανάπτυξη λογισμικών προγραμμάτων για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τον τουρισμό, την προώθηση βιομηχανικών προϊόντων, τα καλλυντικά και προϊόντα ομορφιάς, τα προϊόντα νανοτεχνολογίας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι ιαπωνικές επενδύσεις στην Ελλάδα υπολογίζονταν το 2014 σε 28,6 εκ. ευρώ (αλλά μετά την επένδυση της ελβετικής Landis-Gyr, θυγατρικής της ιαπωνικής Toshiba, ξεπερνούν τα 30 εκ. ευρώ). Αφορούν σε ένα εξίσου ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως πχ. βιομηχανία μετάλλων (Sumitomo Corporation), παραγωγή εσωτερικών μερών συσσωρευτών ξηρού τύπου (Tosoh Corporation), κατασκευή φερμουάρ (ΥΚΚ Group), εμπορία προϊόντων αλουμινίου (Furukawa-Sky Aluminium Corp.), εκτυπώσεις (Toppan Printing Co Ltd), μηχανολογικό εξοπλισμό (SMC Corporation), βαφές πλοίων (Chugoku Paints), βιομηχανική και εμπορική ανάπτυξη (Mitsui Corp.), ναυτιλία (Itochu, Mitsubishi). Ιδιαίτερη δραστηριότητα επιδεικνύουν οι ιαπωνικές εταιρείες στον χώρο της ναυτιλίας, καθώς δεκάδες εταιρείες που σχετίζονται με την ναυτιλία έχουν μεν συνεχή παρουσία στην περιοχή της Αθήνας. Ωστόσο μόνον η ναυπηγική Sumitomo και η εμπορική Fujitsu Trading διατηρούν γραφεία αντιπροσωπείας, με αντικείμενο την εξασφάλιση εργασιών για τις ιαπωνικές μητρικές εταιρείες, ιδίως σε ό,τι αφορά την ναυπήγηση πλοίων και την πώληση συναφούς εξοπλισμού.
«Θυγατρικές εταιρείες στην Ελλάδα έχουν εκδηλώσει πρόθεση να ιδρύσουν οι εταιρείες όπως η H.I.S. (τουρισμός) και η GLO (παροχή μετεωρολογικών υπηρεσιών σε ναυτιλιακές εταιρείες). Η μεν H.I.S. έχει ξεκινήσει την διαδικασία από τουλάχιστον 7-8 ετών και φαίνεται ότι σύντομα θα προχωρήσει οριστικά, θέτοντας την ελληνική εταιρεία υπό τον έλεγχο της θυγατρικής της στην Κωνσταντινούπολη. Η GLO φαίνεται ότι θεωρεί το επιχειρηματικό περιβάλλον όχι αρκετά ελκυστικό και μάλλον θα προτιμήσει να πωλεί υπηρεσίες μέσω της θυγατρικής της στην Δανία» όπως σημειώνεται στην έκθεση.
φωτογραφία: eurokinissi
Προοπτικές ελληνικών εξαγωγών
Δυνατότητες διεύρυνσης εξαγωγών εκτιμάται ότι παρουσιάζουν οι εξής τομείς:
Αγροτικά προϊόντα - τρόφιμα και ποτά
Αυξημένες ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριοποίησης λόγω της σταθερά φθίνουσας πορείας της αγροτικής παραγωγής. Συνεπεία αυτού, το 60% των αναγκών σε τρόφιμα ή πρώτες ύλες τροφίμων καλύπτεται από εισαγωγές. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω της διαρκούς γήρανσης του πληθυσμού και μείωσης του ενεργού αγροτικού πληθυσμού.
Η αγορά τροφίμων της Ιαπωνίας αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη παγκοσμίως. Τα τρόφιμα αποτελούν την τρίτη σημαντικότερη κατηγορία εισαγομένων προϊόντων στην Ιαπωνία (ως προς την αξία).
Θετικές προοπτικές εισόδου στην ιαπωνική αγορά παρουσιάζουν τα εξής προϊόντα:
- κατεψυγμένα λαχανικά (καλαμπόκι, αρακάς, φασολάκια, κλπ)
- ελαιόλαδο, βρώσιμες ελιές
- γαλακτοκομικά
- κονσερβοποιημένα τρόφιμα (ροδάκινα, κ.λ.π.)
- έτοιμα προς κατανάλωση γεύματα και μικρο-γεύματα (σνακ)
- μέλι
- ειδικές κατηγορίες προϊόντων, όπως μαστίχα Χίου, κρόκος Κοζάνης και αυγοτάραχο Μεσολογγίου
- βιολογικά προϊόντα των ανωτέρω κατηγοριών
Προϊόντα υψηλής τεχνολογίας
Δεδομένου του υψηλού επιπέδου τεχνολογικής εξέλιξης της ιαπωνικής βιομηχανίας, όλα τα ελληνικά προϊόντα που ενσωματώνουν καινοτομία ή υψηλή τεχνολογία έχουν καλή προοπτική εισόδου (π.χ. εξειδικευμένο λογισμικό, προϊόντα οπτικής βιομηχανίας, εξειδικευμένοι ημιαγωγοί, κ.λ.π.). Ιδιαίτερες προοπτικές έχει ο κλάδος δημιουργίας λογισμικού ιδίως σε ότι αφορά την κάλυψη βιομηχανικών αναγκών, καθώς και ο κλάδος ηλεκτρονικών παιγνιδιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρατηρείται πολύ μεγάλη ποσοστιαία αύξηση εξαγωγών στις κατηγορίες του οπτικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
Προϊόντα προσωπικής φροντίδας
Η Ιαπωνία είναι η δεύτερη, μετά τις Η.Π.Α. αγορά καλλυντικών παγκοσμίως, με ετήσιες εισαγωγές που ξεπερνούν σε αξία το 1,2 δισ. ευρώ. Ελληνικά ποιοτικά καλλυντικά, μπορούν να γνωρίσουν επιτυχία στην σχετική ιαπωνική αγορά. Παρουσία διαθέτουν ήδη η εταιρεία Apivita μέσω θυγατρικής της εταιρείας διανομών και η εταιρεία ΚΟΡΡΕΣ μέσω της εταιρείας διανομών "Fits Corporation KK". Όπως αναφέρεται στην έκθεση «η Apivita διανύει φάση αναδιάρθρωσης κατά την οποία άλλαξε την μετοχική σύνθεση της θυγατρικής της εταιρείας στην Ιαπωνία περιορίζοντας την συμμετοχή της στο 50%, ενώ παράλληλα μείωσε τον αριθμό των καταστημάτων της από 11 σε 6».
Κοσμήματα
Η ιαπωνική αγορά επιζητά προϊόντα υψηλής αισθητικής και αντίστοιχης ποιότητας και κόστους. Ιδιαίτερες προοπτικές έχει το κόσμημα (παραδοσιακό και σύγχρονο). Η εταιρεία Folli-Follie" διαθέτει περισσότερα από 80 σημεία πώλησης, με κύκλο εργασιών που ξεπερνά μεν τα 90 εκ. ευρώ, δεν μεταφράζεται όμως σε εισαγωγές από την Ελλάδα
Γουναρικά
Υπάρχουν θετικές προοπτικές δεδομένου του εισοδηματικού επιπέδου, την χαμηλή μέση χειμερινή θερμοκρασία και το χαμηλό επίπεδο αντιδράσεων στα προϊόντα γουνοποιίας.
Δομικά υλικά - Μάρμαρο
Τα σύγχρονα κτήρια είναι υψηλών απαιτήσεων και αισθητικής με αποτέλεσμα να υπάρχουν θετικές προοπτικές για συγκεκριμένους υποκλάδους, όπως αλουμίνιο, μάρμαρο, προϊόντα πέτρας, κ.λ.π.
Στα σύγχρονα ιαπωνικά κτήρια γίνεται ευρεία χρήση τέτοιων υλικών, τα οποία είναι ιδιαιτέρως προσφιλή. Ιδίως ως προς το αλουμίνιο, δυνατότητες υπάρχουν, επίσης, σε ό,τι αφορά την εξαγωγή του σε ημικατεργασμένη μορφή για την αυτοκινητοβιομηχανία και για άλλες βιομηχανικές χρήσεις.
Ιδίως ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων Τόκυο - 2020, παρουσιάζονται ευκαιρίες λόγω των κατασκευαστικών έργων που απαιτούνται.
Δυσχέρειες
Ως δυσχέρειες πρόσβασης των ελληνικών προϊόντων στην ιαπωνική αγορά αναφέρονται τα εξής:
• Απαγόρευση εισαγωγής των νωπών φρούτων και λαχανικών, με το πρόσχημα των φυτοϋγειονομικών παθήσεων
• Πολύπλοκες διαδικασίες εισαγωγής
• Απαγόρευση εισαγωγής νωπού κρέατος και παρασκευασμάτων κρέατος με εξαιρετικά πολύπλοκες προϋποθέσεις εισαγωγής
• Μη δασμολογικά εμπόδια, όπως π.χ. η ένταξη του στραγγιστού γιαουρτιού σε δυσμενή δασμολογικής κλάση
Τουρισμός
Ο αριθμός των Ιαπώνων τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα αν και είχε αυξηθεί μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, παραμένει πολύ μικρός σε σχέση με τον ενεργό πληθυσμό της Ιαπωνίας.
To 2015 εκτιμάται ότι επισκέφθηκαν την Ελλάδα περί τους 15.000 Ιάπωνες, εν συγκρίσει προς 30.000 άτομα το 2014 και άνω των 100.000 ατόμων που επισκέπτονταν την Ελλάδα προ 10ετίας.
Όπως αναφέρει η έκθεση ο θεματικός τουρισμός που θα προσέλκυε το ιαπωνικό ενδιαφέρον περιλαμβάνει τους εξής τομείς:
• Oλυμπιακοί Αγώνες και άλλα διεθνή αθλητικά γεγονότα, (π.χ. ράλι Ακρόπολις) κλπ.
Ιδίως η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων 2020 στο Τόκυο αποτελεί μία λαμπρή ευκαιρία προσέλκυσης επισκεπτών στην χώρα μας.
• Συμμετοχή σε αγώνες Μαραθωνίου. Οι ιάπωνες αγαπούν τον κλασσικό αθλητισμό και από τα αγωνίσματα δρόμου ιδιαιτέρως τον Μαραθώνιο. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 30.000 ιάπωνες συμμετέχουν στον Μαραθώνιο του Τόκυο.
• Αθλητικές δραστηριότητες και σπορ: θαλάσσια σπορ (σκι, καταδύσεις, ιστιοσανίδα κ.λ.π.) τους θερινούς μήνες, χειμερινά σπορ και καθ' όλη την διάρκεια του έτους, hiking, trekking, ορειβασία, ποδηλασία, rafting κλπ.
• Παρακολούθηση μουσικών φεστιβάλ-συναυλιών (Μέγαρο Μουσικής, Ηρώδειο, Λυκαβηττό κλπ) και αρχαίων θεατρικών έργων (π.χ. στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου).
• Τελετές γαμήλιας τελετής/δεξίωσης σε ειδυλλιακά τοπία (π.χ. Σαντορίνη).
• Κρουαζιέρα.
• Θεραπευτικός τουρισμός.