Κάθε χρόνο, στο Βατικανό, το «Agenzia Fides», το οποίο παρακολουθεί το έργο των καθολικών ιεραποστόλων σε όλο τον κόσμο, δημοσιοποιεί μια δυσάρεστη λίστα με τους ανθρώπους που έχουν σκοτωθεί ενώ υπηρετούσαν την εκκλησία.
Πέρυσι, 13 ιερείς ήταν ανάμεσα στους νεκρούς, οι περισσότεροι από τους οποίους σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια βίαιων ληστειών, ενώ ο συνολικός αριθμός από το 2000 αγγίζει τους 400.
Αλλά ακόμη και για μια εκκλησία που έχει συνηθίσει τη βία στην αιματηρή ιστορία της, συμπεριλαμβανομένων των ιερέων που δολοφονήθηκαν από καθεστωτικά «τάγματα θανάτου», η βάναυση δολοφονία ενός ηλικιωμένου Γάλλου ιερέα, του Jacques Hamel, από τα χέρια δύο ανδρών που ισχυρίστηκαν ότι είναι μαχητές του ισλαμικού κράτους αντιπροσωπεύει μια ιδιαίτερη πρόκληση για τον Πάπα Φραγκίσκο και άλλους ηγέτες της εκκλησίας.
Η φαινομενικά στοχευμένη δολοφονία στη Νορμανδία θα θεωρηθεί ως ενίσχυση της βαθιάς ανησυχίας του ίδιου του Ποντίφικα ότι ο Χριστιανισμός βρίσκεται υπό δίωξη. Πέρυσι αποκάλεσε τη δολοφονία των χριστιανών στη Μέση Ανατολή από τον ISIS μια «μορφή γενοκτονίας» και καταδίκασε τους τρομοκράτες που χρησιμοποιούν τη θρησκεία για να «βεβηλώνουν το όνομα του Θεού» και «που το χρησιμοποιούν για να δικαιολογήσουν την πρωτοφανή βία τους».
Θα μπορούσε επίσης αυτό το γεγονός να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την προσπάθεια του Πάπα Φραγκίσκου να αντιμετωπίσει τις συντηρητικές φωνές μέσα στην εκκλησία, οι οποίες έχουν επικρίνει την επιμονή του να κηρύττει ότι το Ισλάμ είναι μια ειρηνική θρησκεία.
Παρατηρητές του Βατικανού πρόσεξαν την Τρίτη ότι στις πρώτες αναφορές της επίσημης εκκλησίας για την επίθεση στην Νορμανδία, από τον Εκπρόσωπο του Πάπα, τον πατέρα Φεντερίκο Λομπάρντι, η βία που διαπράχθηκε στη Γαλλία καταγγέλθηκε ως «παράλογη». Με παρόμοια γλώσσα η εκκλησία περιέγραψε και τη σφαγή στη Νίκαια – ως «παράλογη» - καθώς και τη δολοφονία των τεσσάρων καθολικών καλογριών στην Υεμένη από τον ISIS, που ο Πάπας αποκάλεσε «διαβολική».
«Η χρήση της λέξης “παράλογη” - αν και στερείται πραγματικού νοήματος, καθώς κάθε βία είναι τελικά παράλογη - παραμένει αξιοσημείωτη. Υπάρχει πάντα μια δυσκολία να χαρακτηρίσει κάποιος μια επίθεση με θρησκευτικά κίνητρα, επειδή κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν είναι θρησκευτικό το κίνητρο, ή είναι ιδεολογικό, ή είναι κάτι ακόμα πιο παράλογο; Νομίζω ότι αυτό είναι που προσπαθεί ο Πάπας να περάσει προς τα έξω», υποστηρίζει ο Austen Ivereigh, ο οποίος έχει γράψει μια βιογραφία για τον Πάπα Φραγκίσκο. «Αυτό που φαίνεται να λέει είναι ότι είναι μια απελπισμένη πράξη που δεν έχει κανένα νόημα πέρα από τον ίδιο της τον “εαυτό”».
Ο Ivereigh αναμένει τον Πάπα να αναφερθεί στην αντιμετώπιση της βίας, στο επικείμενο ταξίδι του στην Πολωνία αυτή την εβδομάδα, όπου θα επισκεφθεί επίσης και το Άουσβιτς. «Έχουμε εισέλθει πια, σαφώς, σε μια εποχή που η βία πλήττει την καρδιά των εθνών μας και πιστεύω ότι αυτό παρουσιάζει τεράστιες προκλήσεις για όλους μας - συμπεριλαμβανομένης της Καθολικής εκκλησίας και όλων των θεσμικών οργάνων», δήλωσε ο Ivereigh.
Μέχρι τώρα, η βία κατά των κληρικών από τους τζιχαντιστές είχε σε μεγάλο βαθμό περιοριστεί σε περιοχές που βιώνουν ήδη συγκρούσεις. Τον Μάρτιο, ο ISIS δολοφόνησε στην Υεμένη τέσσερις μοναχές και 12 ακόμη άτομα, ενώ οι μαχητές του απήγαγαν έναν ιερέα που ονομάζεται Tom Uzhunnalil και ο οποίος δεν έχει δώσει από τότε κάποιο σημάδι ζωής. Ένας ακόμη ιερέας, ένας Ιταλός Ιησουίτης με το όνομα Paolo Dall'Oglio, απήχθη από τον ISIS στη Συρία, το 2013.
Με αυτό ως δεδομένο, η επίθεση στη Γαλλία, μια χώρα που δεν βιώνει άμεσα τον πόλεμο, ανοίγει νέα μέτωπα για την εκκλησία και επιβεβαιώνει τις ανησυχίες ότι ιερείς αποτελούν πλέον κύριο στόχο για τους εξτρεμιστές. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι τρομοκράτες προσπαθούν να επιτεθούν σε εκκλησία στη Γαλλία. Το 2015, η αστυνομία ανακάλυψε έναν Αλγερινό που ετοιμαζόταν να επιτεθεί σε δύο εκκλησίες στο Villejuif, ένα προάστιο νότια του Παρισιού, με ένα Καλάσνικοφ και ένα περίστροφο. Αλλά είναι η πρώτη φορά που το έχουν καταφέρει. (Η απόπειρα του Villejuif αποτράπηκε όταν ο δράστης αυτοπυροβολήθηκε κατά λάθος στο πόδι και έτσι ανακαλύφθηκε από την αστυνομία).
«Ακόμα και αν τα στοιχεία είναι κάπως ρευστά ακόμη, αυτό που σίγουρα επιβεβαιώνεται απο την επίθεση εναντίον του πάτερ Hamel είναι ότι για τους ισλαμιστές η Καθολική Εκκλησία είναι ένας βασικός στόχος, κάτι που δεν αποτελεί ακριβώς μια νέα διαπίστωση» δήλωσε ο John Allen, ειδικός σε θέματα Βατικανού και συντάκτης του Καθολικού ειδησεογραφικού σάιτ, «Crux».
Ενώ είναι δίκαιο να συζητήσει κάποιος το κατά πόσον οι δολοφονίες στη Γαλλία θα πρέπει να θεωρούνται κάτι το διαφορετικό σε σχέση με παρόμοιες αγριότητες στη Συρία ή το Ιράκ, ο Allen υποστηρίζει ότι η πρόσφατη δολοφονία θα αυξήσει σίγουρα την πίεση προς την ηγεσία της εκκλησίας να λάβει μια πιο σκληρή γραμμή για την υπεράσπιση των δικών της κληρικών. Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει ήδη υποστηρίξει ότι υπάρχουν σήμερα περισσότεροι «χριστιανοί μάρτυρες», ακόμη και σε σύγκριση με τις πρώτες ημέρες της εκκλησίας.
«Όταν βλέπετε χριστιανούς θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων, να αναμένετε την ίδια ώρα μέλη της εκκλησίας που θα υποστηρίζουν μια πιο επιθετική στρατιωτική απάντηση», σημείωσε ο Allen.
Προς το παρόν, υπάρχουν κάποια βήματα που η Καθολική εκκλησία μπορεί να ακολουθήσει ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι ιερείς της, καθώς και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι της, οι οποίοι κάνουν πολύ καλή δουλειά στο να φέρουν την εκκλησία κοντά στον κόσμο.
Η ουσία είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι και δεν είμαι σίγουρος πραγματικά ότι υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε γι 'αυτό», ισχυρίστηκε ο Ivereigh. «Είναι τραγικό αλλά συγχρόνως αναπόφευκτο ότι οι ιερείς μπορεί να βρουν τον θάνατο από διαταραγμένους ανθρώπους και αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι ιερείς γνωρίζουν και αποδέχονται», πρόσθεσε ο Ivereigh.