Ένα βιβλίο που ρίχνει φως στο φαινόμενο της ισλαμικής τρομοκρατίας και αναλύει τους σκοπούς και τα κίνητρα των νέων τζιχαντιστών.
Ο Πήτερ Νόιμαν, πανεπιστημιακός και ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας, αναλύει το φαινόμενο της νέας τρομοκρατίας και κάνει μερικές δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον. Δυστυχώς, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, θα θρηνήσουμε πολλά θύματα προειδοποιεί ο καθηγητής.
«Η άνοδος του τζιχαντιστικού κινήματος από το 2011 είναι δραματική και παρόλο που επί του παρόντος η πλειοψηφία των οργανώσεων και των μαχητών δραστηριοποιείται στη Μέση Ανατολή, η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να μην έχει επιπτώσεις για την Ευρώπη. Η δική μου θέση είναι ότι οι επιθέσεις που έγιναν στο Παρίσι και την Κοπεγχάγη στις αρχές του 2015 δεν ήταν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά αποτελούν τις πρώτες πολύ δραματικές ενδείξεις γι' αυτά που πρόκειται να διαδραματιστούν μέσα στα επόμενα χρόνια και στις επόμενες δεκαετίες στους δρόμους της Ευρώπης. Η Ευρώπη βρίσκεται, πιστεύω, στην αρχή ενός νέου κύματος τρομοκρατίας που θα μας απασχολήσει για μια ακόμη γενιά [...] Η τρομοκρατία που θα επακολουθήσει θα κοστίσει τη ζωή σε πολλούς ανθρώπους στην Ευρώπη. Υπάρχει όμως κι ένας δεύτερος, εξίσου μεγάλος, κίνδυνος: Να πολωθούν οι κοινωνίες μας, να αυξηθεί η επιτυχία κομμάτων και ομάδων από μαχητές τις άκρας δεξιάς και –κατά συνέπεια– να δυσκολέψει η συμβίωση στην Ευρώπη ανθρώπων διαφορετικής πίστης και προέλευσης [...] Οι νέοι τζιχαντιστές αποτελούν μια πρόκληση για τα όργανα ασφαλείας, αλλά –ακόμα περισσότερο– για τη δημοκρατία μας και το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» σημειώνει στην εισαγωγή του βιβλίου του για τους νέους τζιχαντιστές ο Πέτερ Νόιμαν, καθηγητής στο τμήμα Πολεμικών Σπουδών στο King's College του Λονδίνου και διευθυντής του εγκυρότερου διεθνώς Ινστιτούτου μελέτης της τρομοκρατίας (ICSR).
Ο Πέτερ Νόιμαν ξεκινάει την ανάλυση του με μια σημαντική ιστορική αναδρομή, δίνοντας ένα αναλυτικό ιστορικό πλαίσιο στο φαινόμενο της ισλαμικής τρομοκρατίας. Προφανώς, η τρομοκρατία δεν ξεκίνησε με τους τζιχαντιστές. Στην ανάλυσή του χρησιμοποιεί τη «θεωρία των κυμάτων» του αμερικανού ιστορικού Ντέιβιντ Ράποπορτ, η οποία συνοψίζει όλη την εξέλιξη της σύγχρονης τρομοκρατίας.
Σύμφωνα με τον Ράποπορτ, «Οι τρομοκρατικές ομάδες υπήρξαν πάντοτε προϊόν πολύ ευρύτερα τοποθετημένων ριζοσπαστικών πολιτικών κινημάτων, και παρότι πολλά από αυτά βύθισαν τις χώρες τους στο χάος, τα περισσότερα δεν μπόρεσαν ποτέ να κάνουν πράξη την πολιτική ουτοπία τους». Για τον συγγραφέα, τέσσερα είναι τα κύματα της τρομοκρατίας από τα τέλη του 19ου αιώνα: το Αναρχικό, το Αντιαποικιοκρατικό, η Νέα Αριστερά και το Θρησκευτικό. Το καθένα από αυτά, ξεκίνησε σε μια χώρα, παρέσυρε κι άλλες χώρες στην τρομοκρατία και κράτησε περίπου τριάντα χρόνια. Η τρομοκρατία είναι ένα θέμα γενεών: μόλις το αρχικό κύμα αποτύγχανε, το όποιο κίνημα όφειλε είτε να επαναπροσδιοριστεί, είτε να αντικατασταθεί από άλλο.
Οι τζιχαντιστές είναι το νέο κύμα που εντάσσεται σε αυτόν τον κύκλο και, όπως θα δούμε, έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Για τον Νόιμαν η εμφάνιση του τζιχαντισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Αραβική Άνοιξη και, ιδιαίτερα, με τον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ. Το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο έχει διεισδύσει σε πολλές χώρες, αποτελεί για τους νέους τζιχαντιστές ουτοπία και έμπνευση. Είναι το επίκεντρο ενός νέου ολοκληρωτικού κινήματος, που έχει καταφέρει να πείσει χιλιάδες νεαρούς μουσουλμάνους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να πάρουν τα όπλα. Δεν ετοιμάζουν μόνο τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι νέοι τζιχαντιστές μάχονται κυρίως ενάντια στο ευρωπαϊκό μοντέλο της αρμονικής συμβίωσης των ανθρώπων που έχουν διαφορετική καταγωγή και θρησκεία.
Ανάμεσά τους και πολλοί, ανησυχητικά πολλοί, νεαροί Ευρωπαίοι, που εγκατέλειψαν την ασφάλεια της πατρίδας τους για να πολεμήσουν για το Χαλιφάτο. Σύμφωνα με τα στοιχεία των τελευταίων ερευνών (2015) τα τελευταία τέσσερα χρόνια περισσότεροι από 20.700 ξένοι έχουν πάει να πολεμήσουν στη Συρία και στο Ιράκ, ανάμεσά τους και πάρα πολλοί Ευρωπαίοι. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά περίπλοκο φαινόμενο του οποίου οι διαστάσεις αυξάνονται συνεχώς. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αγνοούμε ότι οι νεαροί άντρες που εμφανίζονται στα βίντεο του Ισλαμικού Κράτους να εξυμνούν το Χαλιφάτο σε άψογα γερμανικά, αγγλικά ή γαλλικά είναι προϊόντα της δικής μας κοινωνίας». Για τον Νόιμαν, όποιος θέλει να πολεμήσει αυτό το πέμπτο κύμα τρομοκρατίας που ξεδιπλώνεται καθημερινά μπροστά στα μάτια μας, πρέπει να ξεκινήσει από εδώ, από την Ευρώπη.
Να σημειώσουμε ότι συγγραφέας δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση να δημιουργήσει πανικό ή να υποκινήσει μια γενικευμένη αντιισλαμική διάθεση. Εξάλλου στη μελέτη του φαίνεται καθαρά ότι οι ομάδες οποίες στρατολογούνται οι νέοι τρομοκράτες δεν είναι «οι μουσουλμάνοι» γενικά, είναι πολύ συγκεκριμένα μια μικρή μειοψηφία, οι λεγόμενοι «σαλαφιστές». Και όπως πολύ χαρακτηριστικά σημειώνει: «Ο "μέσος μουσουλμάνος" δεν ανταποκρίνεται στους τζιχαντιστές, όπως ο "μέσος γερμανός" δεν ανταποκρίνεται στους βίαιους νεοναζί».
INFO
ΟΙ ΝΕΟΙ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ
Συγγραφέας: Peter R. Neumann
Μετάφραση: Παυλίνα Δηράνη
Εκδόσεις Διάμετρος