Ενα ηχηρό «όχι», ένα σαφές «ναι» και δύο «ίσως» εισέπραξε μέχρι στιγμής η κυβέρνηση στο σχέδιο νόμου που εσπευσμένα κατέθεσε προς διαβούλευση, για την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Μετά τον κύκλο επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς, που είχε την περασμένη εβδομάδα ο Αλέξης Τσίπρας, προσμετρώντας τα υπέρ και τα κατά των προτάσεων στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τα «κουκιά» στη Βουλή, από τις αντιδράσεις των κομμάτων, κατέληξε σε ένα σύστημα σχεδόν απλής αναλογικής.
Υπενθυμίζεται ότι η κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων σε επίπεδο αριθμών έχει ως εξής:
- ΣΥΡΙΖΑ: 144 βουλευτές
- ΝΔ: 75
- Χ.Α: 18
- Δημοκρατική Συμπαράταξη: 16
- ΚΚΕ: 15
- ΠΟΤΑΜΙ: 10
- ΑΝΕΛ: 9
- ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ: 9
- Ανεξάρτητοι βουλευτές: 4
Στην «ομάδα» των 4 ανεξάρτητων βουλευτών ανήκουν οι Σ. Παναγούλης, Ν. Νικολόπουλος, Χ. Θεοχάρης και Λ. Γρηγοράκος.
Για να ισχύσει ο εκλογικός νόμος από τις επόμενες εκλογές, απαιτούνται 200 ψήφοι. Υπ' αυτό το πρίσμα, οι 200 μπορεί να προκύψουν οριακά, ακόμη και στην περίπτωση που Ν.Δ- ΠΟΤΑΜΙ και ΚΚΕ δεν δώσουν θετική ψήφο. Ειδάλλως, ο νέος εκλογικός νόμος θα ψηφιστεί με διευρυμένη πλειοψηφία, όχι όμως τέτοια που να οδηγούσε στην εφαρμογή του από τις επόμενες εκλογές.
Τι προβλέπει η κυβερνητική πρόταση
Η κυβερνητική πρόταση, προβλέπει πλήρη κατάργηση του «μπόνους» των 50 εδρών, θέσπιση ψήφου στα 17 έτη, διατήρηση για το «κατώφλι» του 3% για την είσοδο στη Βουλή. Επιχειρηματολογεί δε ότι το σχέδιο νόμου «αποκαθιστά την αντιπροσωπευτικότητα του Κοινοβουλίου και θέτει τις βάσεις για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο πολιτικό σύστημα» και διευρύνει την εκλογική βάση, «δίνοντας ουσιαστικό πολιτικό ρόλο και λόγο στους νέους».
Η Νέα Δημοκρατία αρνήθηκε τον «εκλογικό νόμο-οπερέτα» όπως τον χαρακτήρισε, προβλέποντας ότι θα κάνει «πολύ κακό» στην πατρίδα.
Το Ποτάμι έκανε λόγο για «θεσμικό έγκλημα» τονίζοντας πως «η πλήρης κατάργηση του μπόνους θα οδηγήσει τον τόπο σε ακυβερνησία και πολιτική παραλυσία».
Από την πλευρά της η επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά, είπε ότι συμφωνεί σε κάποια από τα σημεία του, όπως την διατήρηση του 3%, το σπάσιμο των μεγάλων περιφερειών και την μείωση του μπόνους, αλλά διαφωνεί με την πλήρη κατάργησή του. Επιτίθεται κατά ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ΝΔ ζητώντας από την μεν κυβέρνηση να μην επισπεύσει τις διαδικασίες, από την δε αξιωματική αντιπολίτευση να συναινέσει σε αλλαγή του μπόνους.
Ο Βασίλης Λεβέντης από την πλευρά του ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει την κυβερνητική πρόταση καθώς προβλέπει πλήρη κατάργηση του μπόνους και ψήφο στα 17.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης υπό τον τίτλο «Αναλογική Εκπροσώπηση των Πολιτικών Κομμάτων, Διεύρυνση του Δικαιώματος Εκλέγειν και άλλες Διατάξεις περί Εκλογής Βουλευτών», τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από σήμερα, 1η Ιουλίου.
Σε ανακοίνωση του, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Κουρουμπλής, αναφέρει πως «η ανάδειξη του εθνικού Κοινοβουλίου συνιστά κορυφαία δημοκρατική διαδικασία και ύψιστης σημασίας πολιτειακή λειτουργία, καθώς αποτελεί τον κυριότερο τρόπο εκδήλωσης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας και του χαρακτήρα του εκλογικού σώματος ως άμεσου οργάνου του Κράτους. Με το παρόν σχέδιο νόμου πραγματοποιούνται σημαντικά βήματα στην αποκατάσταση της σχέσης των Ελλήνων πολιτών με την πολιτική και τους δημοκρατικούς θεσμούς».
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης,
- Επιλέγεται η καθιέρωση του αναλογικού εκλογικού συστήματος, με ταυτόχρονη κατάργηση της ενίσχυσης ("μπόνους") του πρώτου κόμματος, ώστε η Βουλή να αποτελεί πραγματικά αντιπροσωπευτικό θεσμό της ελληνικής κοινωνίας και να εκφράζονται εντός της με δημοκρατικά δίκαιο τρόπο όλες οι απόψεις και οι πολιτικές αποχρώσεις.
- -Ορίζεται ως όριο της εκλογικής ενηλικότητας το 17ο έτος, δίνοντας ουσιαστικότερο ρόλο και λόγο στους νέους, καθώς αποτελούν τη γενιά εκείνη που κινδυνεύει να υποστεί τις συνέπειες της κρίσης, αλλά την ίδια στιγμή είναι και το πιο ζωντανό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, στο οποίο στηρίζονται οι ελπίδες για μια βιώσιμη και δίκαιη υπέρβαση της παρούσας δύσκολης συγκυρίας.
- Το ποσοστό εισόδου ενός εκλογικού σχηματισμού στη Βουλή εξακολουθεί να είναι 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της Επικράτειας.
ΣΥΡΙΖΑ: Ηταν πάγιο αίτημα της Αριστεράς
Ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του θριαμβολόγησε, χαρακτηρίζοντας την πρόταση ως «σταθμό» στην πορεία εκδημοκρατισμού των θεσμών. Υπενθυμίζει ότι «η καθιέρωση της απλής αναλογικής, ένα πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ και κάθε αριστερής, προοδευτικής δύναμης, για το οποίο δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει, βάζει ένα τέλος στην στρεβλή και αντιδημοκρατική αποτύπωση της λαϊκής έκφρασης, και απαντά στην αποπολιτικοποίηση».
Χαιρετίζει επίσης την πρόταση για διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος στους νέους και τις νέες που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους. Κατηγορεί όσους «προσπαθούν με έωλα επιχειρήματα και με μικροπολιτικές λογικές να απαξιώσουν αυτές τις δύο τομές, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να κάνουν φανερή την προσήλωσή τους σε ένα πολιτικό σύστημα για λίγους και εκλεκτούς, μια λέσχη προνομιούχων θωρακισμένη απέναντι στη λαϊκή βούληση».
Από την πλευρά της, η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη επισημαίνει ότι η κυβερνητική πρόταση για τον εκλογικό νόμο αποτελεί εκπλήρωση ενός ιστορικού χρέους και την υλοποίηση μίας πάγιας θέσης της Αριστεράς. Κάλεσε, παράλληλα, κόμματα να αναλάβουν την πολιτική και ηθική ευθύνη που τους αναλογεί.
«Η πρόταση που καταθέτουμε αποτελεί τον κοινό τόπο μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων του πολιτικού συστήματος», αναφέρει
Νέα Δημοκρατία: Εκλογικός νόμος-οπερέτα
«Ο εκλογικός νόμος - οπερέτα όπως κατατέθηκε από την κυβέρνηση, θα κάνει πολύ κακό στην πατρίδα μας», λένε στη ΝΔ.
Σημειώνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται, εδώ και χρόνια, σε κρίση και στις κρίσεις χρειάζονται αποφάσεις γρήγορες και ουσιαστικές που να φέρνουν αποτελέσματα, ενώ η καθυστέρηση στην λήψη αποφάσεων είναι συνταγή αποτυχιών.
Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνουν ότι ο εκλογικός νόμος πρέπει να διασφαλίζει δύο κριτήρια: την αναλογικότητα και την κυβερνησιμότητα της χώρας.
«Είναι μια λανθασμένη επιλογή, αυτήν τη στιγμή, η χώρα να μπει σε μια κατάσταση πολιτικού κατακερματισμού, ακυβερνησίας και αδυναμίας να λαμβάνει ταχείες, ουσιαστικές αποφάσεις, όπως ακριβώς χρειάζεται η οικονομία και η κοινωνία. Στις δύσκολες αυτές ώρες, χρειάζονται γρήγορες, στιβαρές, ξεκάθαρες αποφάσεις. Η χώρα δεν μπορεί να αντέξει πειράματα ακυβερνησίας. Η προσφυγή της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα στην απλή αναλογική, μοιάζει με πολιτική σωσιβίου», συμπληρώνουν.
Προσθέτουν ότι η απλή αναλογική εξυπηρετεί τρεις στόχους της κυβέρνησης:
«Πρώτον, να διασωθεί, καθώς βλέπει να καταρρέει στις δημοσκοπήσεις.
Δεύτερον, να παραπλανήσει και να πάει αλλού τη δημόσια συζήτηση, ενώ συμβαίνουν δραματικά γεγονότα στην ελληνική οικονομία και την κοινωνία.
Τρίτον, να ικανοποιήσει ένα ακροατήριο ουσιαστικά σε βάρος των πραγματικών αναγκών και των συμφερόντων της χώρας, που απαιτούν μια ισχυρή, στιβαρή, αποφασιστική διακυβέρνηση. Οτιδήποτε άλλο, βάζει τη χώρα σε μια δύνη ακυβερνησίας και αβεβαιότητας, που είναι ό,τι χειρότερο στις παρούσες δραματικές, για όλους τους πολίτες, οικονομικές συνθήκες».
Επιπλέον, συμπληρώνουν ότι σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δημοσκοπικά ευρήματα, η απλή αναλογική θα σημαίνει ότι για να σχηματιστεί κυβέρνηση θα πρέπει να συμμαχήσουν σίγουρα τα δυο πρώτα κόμματα. Δηλαδή, η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ.
«Ωστόσο, τόσο εμείς ως Νέα Δημοκρατία όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ αποκλείουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Άρα ακυβερνησία, όπως συμβαίνει και στην Ισπανία -μια χώρα και αυτή με οικονομικά προβλήματα- η οποία μετά από δυο εκλογικές αναμετρήσεις (20 Δεκεμβρίου 2015 και 26 Ιουνίου 2016) δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Αξίζει να τονιστεί, ότι στην περίπτωση εκείνη που τα δυο πρώτα κόμματα σχημάτιζαν κυβέρνηση είναι εξαιρετικά πιθανό ή Χρυσή Αυγή να ήταν η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας μας. Αυτή είναι η θέση της Νέας Δημοκρατίας. Και με αυτήν τη θέση προχωράμε στο δημόσιο διάλογο. Από εκεί και πέρα, βέβαιοι για την ορθότητα των επιχειρημάτων μας, περιμένουμε να δούμε τις αντιδράσεις των πολιτικών δυνάμεων. Όλα αυτά θα φανούν στη διαδικασία της ψηφοφορίας. Εκεί θα φανεί αν υπάρχουν και ποιες είναι αυτές οι πολιτικές δυνάμεις που ουσιαστικά συμμετέχουν σε μια διαδικασία συνενοχής με την κυβέρνηση», υπογραμμίζουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Σε ανακοίνωσή της η ΝΔ τονίζει:
«Την ημέρα που σε εκατομμύρια Έλληνες πετσοκόβονται μισθοί και συντάξεις από την ανίκανη και ιδεοληπτική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αυτή δίνει στη δημοσιότητα τις παρεμβάσεις της για τη διαμόρφωση ενός εκλογικού νόμου-οπερέτα. Βαθιά απομονωμένη από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αναζητεί συνενόχους στην επιχείρηση πολιτικής σωτηρίας της. Δεν θα τα καταφέρει», τονίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Γεννηματά: Δεν συγκεντρώνει συναίνεση η κυβερνητική πρόταση
Με 3 «ναι» και ένα «όχι», απάντησε η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Φώφη Γεννηματά, στην πρόταση της κυβέρνησης για αλλαγή εκλογικού νόμου.
Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επισημαίνει ότι συμφωνεί με την ψήφο στα 17, με την διατήρηση του ορίου εισόδου στη βουλή στο 3% και την κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών. Συμφωνεί επίσης με την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών αλλά όχι εντελώς, όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου που έθεσε σε διαβούλευση η κυβέρνηση. Σημειώνει επίσης ότι επιθυμεί την ψήφο της ομογένειας και προαναγγέλλει ότι θα καταθέσει σύντομα νομοθετική πρωτοβουλία με 5 σημεία:
Ι. Πλήρη κατάργηση του bonus με εξαίρεση στην περίπτωση που το 1ο κόμμα ή συνασπισμός κομμάτων λάβει το 42% των ψήφων και άνω όπου θα προβλέπεται ένα μικρότερο bonus 25- 30 εδρών.
ii. Διατήρηση του ορίου εισόδου στη βουλή στο 3%.
iii. Κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών
iv. Ψήφο στα 17
v. Ψήφος Ομογένειας και Ελλήνων κατοίκων εξωτερικού.
Η Φώφη Γεννηματά καλεί την κυβέρνηση να μην επισπεύσει την κοινοβουλευτική διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου, καθώς δεν έχει την ευρύτερη αποδοχή. Παράλληλα, επιτίθεται στην ΝΔ ζητώντας της να μην επιμείνει στην διατήρηση του μπόνους των 50 εδρών που είναι «ληστρικό και εκτός τόπου και χρόνου» όπως σημειώνει.
«Είναι φανερό ότι η πρόταση αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την διαμόρφωση μιας ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας αλλά αντιθέτως αναγορεύει σε κρίσιμο ρυθμιστικό παράγοντα για κρίσιμα πολιτικά ζητήματα το φασιστικό μόρφωμα της Χ.Α» σημείωσε επίσης η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Το Ποτάμι: Θεσμικό έγκλημα
«Θεσμικό έγκλημα» χαρακτηρίζει την κυβερνητική πρόταση για τον εκλογικό νόμο το Ποτάμι.
Οπως τονίζει σε ανακοίνωσή του, η κυβέρνηση δεν δίνει δικαίωμα ψήφου στους ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και τους ομογένεις.
«Η άτολμη συντηρητική κυβέρνηση κλείνει για άλλη μια φορά το δρόμο προς τις κάλπες στους 400.000 Έλληνες που εγκατέλειψαν τη χώρα στα χρόνια της κρίσης αλλά κι όλους τους ομογενείς μας που ζουν στα πέρατα του κόσμου αλλά πονάνε την πατρίδα τους. Είναι ντροπή να αρνούμαστε το δικαίωμα αυτών των ανθρώπων στην ψήφο», αναφέρει το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη και προσθέτει:
«Η κυβερνητική πρόταση, όπως κατατέθηκε στη διαβούλευση, συνιστά θεσμικό έγκλημα και η πλήρης κατάργηση του μπόνους θα οδηγήσει τον τόπο σε ακυβερνησία και πολιτική παραλυσία.
Το Ποτάμι έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση που προβλέπει ένα αναλογικό λογικό μπόνους στο πρώτο κόμμα (1 έδρα για κάθε 2% που λαμβάνει). Καλούμε όλη τη δημοκρατική αντιπολίτευση να μη συναινέσει στον τυχοδιωκτισμό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ».
«Η χώρα χρειάζεται κυβερνήσεις που να βασίζονται σε ειλικρινείς συνεργασίες και όχι ευκαιριακές συμπράξεις για τον διαμερισμό της εξουσίας. Και αυτό είναι το πολιτικό μήνυμα που πρέπει να σταλεί στους 17άρηδες που θέλουμε να συμμετάσχουν στις εκλογές», καταλήγει η ανακοίνωση.
Λεβέντης: «Ναι» στον εκλογικό νόμο – Πώς μπορώ να αρνηθώ απλή αναλογική;
Θετική στο σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για τον εκλογικό νόμο εμφανίστηκε η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη.
«Όταν φέρει ο κ. Τσίπρας προς ψήφιση εκλογικό νόμο με μηδενικό μπόνους και ψήφο στα 17 χρόνια των νέων μας, νομιμοποιείται δημοκρατικό κόμμα και δημοκράτης βουλευτής να αρνηθεί ψήφο;», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης και προσθέτει:
«Όποιος αρνηθεί ψήφο σε έναν τέτοιο νόμο εξυπηρετεί τα σχέδια του κ. Μητσοστάκη για να έρθει στην εξουσία ισχυρός και ίσως αυτοδύναμος, κλέβοντας 50 έδρες από τα μικρότερα κόμματα. Θεωρούμε ότι όποιος το πράξει αυτό, θα τιμωρηθεί από τον ελληνικό λαό, ο οποίος κατά πλειοψηφία τάσσεται υπέρ των συμμαχικών κυβερνήσεων, όπως όλες οι δημοσκοπήσεις αποδεικνύουν».
«Ακόμη και ύπουλα να είναι τα κίνητρα του κ. Τσίπρα», συνεχίζει ο κ. Λεβέντης, «επειδή ο νόμος αυτός ήταν το όραμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και το αίτημα κορυφαίων πολιτικών του Κέντρου και της Αριστεράς, όποιος δεν ψηφίσει είναι υπηρέτης της δεξιάς και δεν δικαιούται να παρουσιάζεται ως δημοκράτης».
Απαντώντας δε σε αυτούς που εμφανίζουν την ΕΚ «ουρά του κ. Τσίπρα, να κάνουν υπομονή. Εις τον χώρο του Κέντρου υπάρχουν προσωπικότητες που δεν γίνονται ουρά κανενός».
Σημειώνει επίσης ότι «δημοσιογράφοι και συγκροτήματα που εξυπηρετούν προφανώς τα σχέδια της Νέας Δημοκρατίας επιτίθενται στην ΕΚ και προσωπικά στον Βασίλη Λεβέντη», επειδή «δήθεν τα έχουμε βρει με τον ΣΥΡΙΖΑ και αποτελούμε δεκανίκι της κυβέρνησης».