Περίπου το 20% των ιστοσελίδων στην Ελλάδα, δεν παρέχει σαφή ενημέρωση σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης στην περίπτωση των εξ αποστάσεως συμβάσεων που συνάπτουν με τους καταναλωτές.
Αυτό προκύπτει από δειγματοληπτικό έλεγχο που πραγματοποιήθηκε σε ηλεκτρονικά καταστήματα πέντε διαδικτυακών τομέων (ένδυση, ηλεκτρονικά αγαθά, ψυχαγωγία, καταναλωτική πίστη και ταξιδιωτικά πακέτα) από το Δίκτυο Συνεργασίας όλων των δημόσιων εθνικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν, που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή της καταναλωτικής νομοθεσίας.
Σκοπός του Δικτύου είναι να επιτυγχάνεται η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση διασυνοριακών παραβάσεων, αλλά και η ανταλλαγή πληροφοριών και ο συντονισμός των δράσεων και των ενεργειών τους. Από πλευράς Ελλάδας συμμετέχει η γενική γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
Να σημειωθεί ότι το Δίκτυο αυτό πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους των ιστοσελίδων των ηλεκτρονικών καταστημάτων, έχοντας ελέγξει πάνω από 4.500 ιστοσελίδες σε όλη την Ευρώπη. Αυτό αναφέρεται στην ηλεκτρονική σελίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας με αφορμή την πρόταση τροποποίησης του Κανονισμού για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών αρμόδιων για την εφαρμογή της καταναλωτικής νομοθεσίας και προστασία από αθέμιτες και επιθετικές εμπορικές πρακτικές.
«Το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο στοχεύει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, έτσι ώστε να δείχνουν την ίδια εμπιστοσύνη είτε συναλλάσσονται εντός είτε εκτός εμπορικού καταστήματος, είτε αγοράζουν στην Ελλάδα είτε σε άλλη χώρα της Ε.Ε.. Με δεδομένο ότι, αφενός, το ποσοστό των ηλεκτρονικών αγορών διπλασιάστηκε από το 2010 και, αφετέρου, ότι το 68% των παραπόνων των καταναλωτών που υποβλήθηκαν στα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτή αφορούσε το ηλεκτρονικό εμπόριο, είναι προφανές ότι η θέση σε ισχύ ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου που να έχει λάβει υπόψη του τις νέες ψηφιακές εξελίξεις και να έχει θωρακίσει τον καταναλωτή απέναντι σε αυτές είναι προαπαιτούμενο. Όπως προαπαιτούμενο είναι, από την πλευρά του καταναλωτή, να γνωρίζει τα δικαιώματά του και πώς να τα διεκδικεί, μέσα από απλές, ταχείες και δωρεάν διαδικασίες, μέσω αμερόληπτων φορέων εξωδικαστικής επίλυσης, όπως είναι τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτή» δήλωσε η κ. Αθηνά Κοντογιάννη, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας.
Ένας από τους τρεις άξονες της Στρατηγικής της Ε.Ε. για την προώθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών μέσα από την καλύτερη προστασία τους και την αποτελεσματική επιβολή της νομοθεσίας στο πλαίσιο της ενιαίας ψηφιακής αγοράς. Ο καταναλωτής που προμηθεύεται ηλεκτρονικά προϊόντα και υπηρεσίες πρέπει να γνωρίζει ότι προστατεύεται επαρκώς από παράνομες και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Βάσει του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου (Κανονισμός 2006/2004 για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή) λειτουργεί Όπως ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε Πρόταση τροποποίησης του Κανονισμού 2006/2004, με γνώμονα την πιο ολοκληρωμένη προστασία των καταναλωτών στον τομέα του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου.
Σύμφωνα με την Έκθεση Συνεπειών που συνοδεύει την πρόταση τροποποίησης του Κανονισμού αλλά και τη σχετική Ανακοίνωση της Ε.Ε, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος πέντε διαδικτυακών τομέων (ένδυση, ηλεκτρονικά αγαθά, ψυχαγωγία, καταναλωτική πίστη και ταξιδιωτικά πακέτα):
- το 37% των ευρωπαϊκών ηλεκτρονικών καταστημάτων και εταιρειών ηλεκτρονικών κρατήσεων δεν τηρούν βασικά δικαιώματα των καταναλωτών.
- Το 68% των 37.000 διασυνοριακών αναφορών που υποβλήθηκαν στα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτή το 2015 αφορούσαν διασυνοριακές αγορές που πραγματοποιήθηκαν ηλεκτρονικά.
- Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, βάσει δειγματοληπτικού ελέγχου που πραγματοποιήθηκε σε ηλεκτρονικά καταστήματα που δραστηριοποιούνται στους πέντε ανωτέρω τομείς, προέκυψε ότι περίπου 20% των ιστοσελίδων δεν παρείχε σαφή ενημέρωση σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης στην περίπτωση των εξ αποστάσεως συμβάσεων που συνάπτουν με τους καταναλωτές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει στην ίδια έκθεση ότι η μη αποτελεσματική εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την προστασία του καταναλωτή, μεταφράζεται σε απώλεια για τους καταναλωτές που αγοράζουν ηλεκτρονικά σε διασυνοριακές συναλλαγές ύψους 770 εκ. ευρώ περίπου, ετησίως. Εκτιμάται, ότι με την προωθούμενη τροποποίηση και την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της νομοθεσίας, η ετήσια απώλεια για τους καταναλωτές από τα 770 εκ. ευρώ, θα μειωθεί κατά 30%, και θα ανέρχεται σε 539 εκ. ευρώ περίπου ετησίως.