Την αποκάλυψη ότι η Ελλάδα έχει ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα εναλλακτικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, σε περίπτωση που δεν τηρηθεί η συμφωνία με την Τουρκία, έκανε ο Νίκος Κοτζιάς.
Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα, ο υπουργός Εξωτερικών αναγνώρισε ότι μέχρι τώρα η Αγκυρα έχει στηρίξει όλες τις πλευρές της συμφωνίας της και χαρακτήρισε θετική τη μέχρι τώρα εφαρμογή της, επισημαίνοντας πως έχουμε μεγάλο περιορισμό της ροής των προσφύγων.
Ομως, επεσήμανε ότι η Ευρώπη πρέπει να έχει ένα επεξεργασμένο εναλλακτικό σχέδιο, σημειώνοντας παράλληλα ότι πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, που αποτελεί συνέπεια και όχι ρίζα των προβλημάτων.
Ακόμη, τόνισε ότι για πρώτη φορά η Αυστρία- μετά από πολλά χρόνια- κάλεσε την Ελλάδα στην επόμενη σύσκεψη για τα Δυτικά Βαλκάνια «μετά τις σαφείς ελληνικές διπλωματικές κινήσεις», όπως την ανάκληση της Ελληνίδας πρέσβεως και την επίσκεψή του στη Βιέννη που οδήγησε στην επαναπροσέγγιση της Ελλάδας και της Αυστρίας. «Αυτό αποδεικνύει ότι πρέπει να έχει κανείς τόλμη και διορατικότητα στην εξωτερική πολιτική, δεν πρέπει να υποχωρεί και ότι ήταν όλοι ανόητοι που ομαδικά πυροβολούσαν γιατί είχα αποσύρει την Ελληνίδα πρέσβη από τη Βιέννη. Αποδείχτηκε ότι ήταν μια πολύ καλή κίνηση και επανήλθαν οι σχέσεις μας φυσιολογικές μέσα στη διαφορετικότητά μας», ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά την απόφαση για την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, ξεκαθάρισε πως «εκτιμήσαμε ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα απ' αυτή την απόφαση και ότι το πρόβλημα πιθανά θα το έχει η Τουρκία». Διατύπωσε μάλιστα την πρόβλεψη πως η Τουρκία μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία θα ζητήσει τη μη υλοποίησή αυτής της απόφασης και άρα την αποχώρηση του οργανισμού από το Αιγαίο. Ο λόγος είναι, όπως εξήγησε, «πως το παιχνίδι ότι θα στριμώξουμε την Ελλάδα και μετά θα της τα χρεώσουμε όλα, επειδή είμαστε ψύχραιμοι με καθαρό μυαλό, γύρισε μπούμερανγκ και το πρόβλημα το έχει η άλλη πλευρά».
Μιλώντας για τις προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, έκανε λόγο για παράλογες επενδύσεις και διεμήνυσε ότι η Ελλάδα ακολουθεί μια ενεργητική εξωτερική πολιτική και απέδειξε παντού ότι αποτελεί μια επιθετική ενέργεια και ότι όλες οι διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες επιβεβαιώνουν τον ελληνικό χαρακτήρα αυτών των νησιών, καθώς και της νήσου Παναγιά. Αποκάλυψε ακόμα πως η Αγκυρα ζήτησε συγγνώμη για το περιστατικό στις Οινούσσες. «Οταν έκαναν αυτές τις δηλώσεις περί Οινούσσες και τις κινήσεις, έκαναν υπερπτήσεις με το καινούργιο μεγάλο αεροπλάνο για την παροχή καυσίμων στα καταδιωκτικά τους πάνω από τη Μυτιλήνη και γι' αυτό ζήτησαν συγγνώμη» είπε.
Για το ζήτημα της ανάγνωσης του Κορανίου στην Αγιά Σοφία, ο Νίκος Κοτζιάς εξέφρασε ικανοποίησή για τη διεθνοποίησή του. Υπό αυτό το πρίσμα, υπενθύμισε την αυστηρή ανακοίνωση των ΗΠΑ και άλλων χωρών, αναφέροντας πως «είχαμε την πάρα πολύ αυστηρή ανακοίνωση των ΗΠΑ, για πρώτη φορά έτσι σκληρά, για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας και των κινήσεων των Τούρκων». Χαρακτήρισε την Αγία Σοφία παγκόσμιο πολιτιστικό μνημείο και διατύπωσε τη βούλησή του να κρατήσει το θέμα διεθνοποιημένο.
Αναφερόμενος στο πρόσφατο ταξίδι του στην Αλβανία, διεμήνυσε ότι «θέμα Τσαμουριάς δεν υφίσταται» και χαρακτήρισε κέρδος για την εξωτερική πολιτική ότι ο Αλβανός ομόλογός του δήλωσε ότι θέμα Τσαμουριάς δεν υπάρχει και ότι κατήγγειλε και καταδίκασε όλους αυτούς που μιλάνε για Τσαμουριά, καθώς επίσης και ότι ο Αλβανός πρωθυπουργός δεν έθεσε το θέμα ούτε μία φορά.
Τέλος, όσον αφορά στις γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο, τόνισε πως το ζήτημα το έθεσε ο ίδιος στο Βερολίνο πέντε ημέρες μετά την ανάληψη της νέας κυβέρνησης και έκανε ειδική μνεία στη συνεργασία του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, λέγοντας πως «έχω την τύχη να βρισκόμαστε σε συντονισμό και συνεννόηση για την εξωτερική πολιτική όπου καθένας έχει το ρόλο του».