Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το ζήτημα που απασχολεί περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τους ανθρώπους της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η ήδη εκρηκτική εξέλιξη της τεχνολογίας θα περάσει για τα καλά στο επόμενο στάδιο, αφομοιώνοντας για πρώτη φορά «ανθρώπινα» χαρακτηριστικά.
Το 1997, με την νίκη του DeepBlue ενάντια στον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή σκακιού Κασπάροφ, ήταν μόλις η αρχή. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, το Facebook ανακοίνωσε πως βάζει μπροστά το πρόγραμμα DeepText, με το οποίο θα μπορεί να αναγνωρίζει και να κατηγοριοποιεί κάθε μας δραστηριότητα. Λίγους μήνες πριν, ένα άλλο πρόγραμμα, το Deepmind είχε καταφέρει να νικήσει κατά κράτος τον παγκόσμιο πρωταθλητή GO. Η εταιρία, θυγατρική της Google, είχε τότε επισημάνει πως το GO είναι το παιχνίδι που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το «έβερεστ» της τεχνητής νοημοσύνης.
Με σταθερά βήματα η τεχνητή νοημοσύνη δείχνει πως μπορεί να υπερβεί τις ανθρώπινες δυνατότητες, τουλάχιστον όσων αφορά συγκεκριμένες αλγοριθμικές διαδικασίες. Στους υπολογισμούς δύσκολων πράξεων, στο σκάκι, στο GO. Γιατί όχι και στην οδήγηση;
Το «βάσανο» της Google: Πώς μια μηχανή θα ενσωματώσει την ανθρώπινη κρίση;
Η προσπάθεια της Google, αλλά και άλλων εταιριών, να εισάγουν την τεχνητή νοημοσύνη στον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας, είναι ίσως το δυσκολότερο εγχείρημα των τελευταίων δεκαετιών. Παράλληλα όμως είναι μια καινοτομία που ίσως να «σημαδέψει» την επόμενη γενιά της αυτοκίνησης.
Μια μηχανή θα μπορούσε να προγραμματιστεί έτσι ώστε να οδηγάει καλύτερα από έναν άνθρωπο. Ασφαλέστερα και οικονομικότερα. Επίσης, τα self-driving cars, μέσω κατάλληλου προγραμματισμού, θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα της κίνησης στα κέντρα των μεγαλουπόλεων. Ολα αυτά πέρα από πολύ θετικά, είναι και εφικτά! Που όμως «κολλάει» το σχέδιο της Google, η οποία τεστάρει τα νέα της αυτοκίνητα σε καθημερινή βάση;
Το πρόβλημα είναι πως η τεχνητή νοημοσύνη σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη κρίση. Ενας οδηγός μπορεί να κρίνει πως πρέπει να βγει εκτός πορείας για να σώσει τον περαστικό που διασχίζει το δρόμο. Το αυτοκίνητο της Google είναι άραγε ικανό να πάρει την σωστή απόφαση σε αντίστοιχες περιπτώσεις; Και αν ναι, τότε η εξελιγμένη μηχανή θα είναι ικανή να αυτοκαταστραφεί, σκοτώνοντας ενδεχομένως τους επιβάτες της, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη ζημιά;
Η Google βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παλιό αλλά συνάμα επίκαιρο πρόβλημα, γνωστό ως «Trolley Problem»
Σύμφωνα με αυτό, ένα τραίνο που βρίσκεται εκτός ελέγχου κατευθύνεται προς μια ομάδα τεσσάρων εργατών. Στις διπλανές ράγες βρίσκεται ακόμα ένας εργάτης. Αν στα χέρια σας υπήρχε ο μοχλός που αλλάζει κατεύθυνση στο τραίνο, στέλνοντας το στον έναν εργάτη, θα τον χρησιμοποιούσατε ή όχι;
Αυτή είναι μια ερώτηση που από το 1967, όπου τέθηκε από τον Philippa Foot, μέχρι και σήμερα έχει δημιουργήσει μεγάλα ηθικά διλήμματα. Πώς θα την αντιμετωπίσουν άραγε οι υπεύθυνοι της Google;
Οπως και να διαχειριστούν το πρόβλημα οι τεχνικοί της εταιρίας, οφείλουν να παρουσιάσουν με την παραμικρή λεπτομέρεια την λειτουργία των αυτοκινήτων τους, πριν αυτά αρχίσουν να γεμίζουν τους δρόμους. Αν πρόκειται να κυκλοφορήσει ένα αυτοκίνητο το οποίο θα είναι ικανό να κάνει τα πάντα για να σώσει τους επιβάτες του, οι υπόλοιποι οδηγοί θα πρέπει να το γνωρίζουν. Φυσικά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, καθώς η κυκλοφορία ενός τέτοιου μηχανοκίνητου (λογικά) θα κρινόταν επικίνδυνη.
Η ηθική που πρέπει να συνοδεύει την πρόοδο – Πώς θέλουν το Google car οι μελλοντικοί του πελάτες
Σε κάθε περίπτωση, το σίγουρο είναι ότι ο επιβάτης σε ένα αυτο-οδηγούμενο αμάξι, χάνει ένα μέρος της αυτοκυριαρχίας του. Γνωρίζει και αποδέχεται πως η ασφάλεια του βρίσκεται στα χέρια μιας προγραμματισμένης μηχανής. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που πρέπει η Google να ενημερώσει τους μελλοντικούς πελάτες της για την λειτουργία των αυτοκινήτων της, σε κάθε πιθανό σενάριο που μπορεί να προκύψει στο δρόμο.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο δρόμος στον οποίο κινείται τον τελευταίο καιρό ο κόσμος της τεχνολογίας. Αυτό είναι ένα δεδομένο που δεν αλλάζει, αλλά ούτε πρέπει να αλλάξει. Αυτό το καινούργιο μονοπάτι όμως, υπενθυμίζει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο την σημασία της ηθικής γύρω από την τεχνολογία και την επιστήμη. Οσο εξελιγμένη και να είναι μια μηχανή, ποτέ δεν πρόκειται να έχει συνείδηση. Αυτόβουλη δεν θα γίνει ποτέ. Πάντα θα εξαρτάται από τον προγραμματισμό των κατασκευαστών της. Τα αυτοκίνητα της Google λοιπόν, έρχονται να μας υπενθυμίσουν πως η τεράστια άνοδος της τεχνολογίας πρέπει να συνοδευτεί από αντίστοιχη υπευθυνότητα.
Σε έρευνα που έγινε πρόσφατα, γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, οι συμμετέχοντες έδωσαν ξεκάθαρο μήνυμα στην εταιρία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ποσοστό 75% πως θα προτιμούσαν να θυσιάσουν το αυτοκίνητο αλλά και την ζωή τους, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη ζημιά. Παρόλα αυτά, πιστεύουν ότι η Google θα ακολουθήσει αντίθετη πολιτική. Τα αναλυτικά αποτελέσματα της έρευνας μπορείτε να τα δείτε εδώ.