Η Αθήνα υποχώρησε τελικά στις πιέσεις των δανειστών και «έδωσε» στον αυτόματο «κόφτη» την δυνατότητα περικοπής μισθών και συντάξεων του Δημοσίου.
Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει, μέσα στις επόμενες ημέρες, όλες τις εκκρεμότητες σε σχέση με το πακέτο των μέτρων των 5,4 δισ. ευρώ. Παράλληλα, θα νομοθετήσει και τον έκτακτο μηχανισμό («κόφτη») για τη λήψη μέτρων κάθε φορά που θα καταγράφεται απόκλιση από το στόχο για το ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα. Στα μέτρα αυτά - στις περικοπές δηλαδή - θα περιλαμβάνονται μισθοί και συντάξεις.
Το Eurogroup, που μιλά για «συμπληρωματικό μνημόνιο», διεμήνυσε ακόμη ότι το ΔΝΤ θα παραμείνει στο πρόγραμμα.
Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα πήρε υποσχέσεις ότι θα κλείσει σύντομα θετικά η αξιολόγηση – ίσως στο Eurogroup στις 24 Μαΐου – και ότι θα υπάρξει ελάφρυνση του χρέους αλλά μετά την λήξη του προγράμματος, ήτοι το 2018 ή αρχές του 2019.
Ο Πρωθυπουργός ενημέρωσε τηλεφωνικώς τους πολιτικούς αρχηγούς και τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, στους οποίους εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η τελική συμφωνία θα έρθει στο eurogroup της 24ης Μαϊου ενώ για την Τρίτη στις 13:00 συγκάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο.
Σύμφωνα με πηγές των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ο Πρωθυπουργός στους προέδρους ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού, Ενωσης Κεντρώων και ΚΚΕ εξέφρασε την άποψη ότι η αξιολόγηση έκλεισε ουσιαστικά, κάτι που αναμένει να επισημοποιηθεί στο Eurogroup της 24ης Μαΐου. Επίσης, είπε ότι συμφωνήθηκε οδικός χάρτης για το χρέος και πως το Eurogroup συμφώνησε για «κόφτη» στα μέτρα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Τσίπρας επεσήμανε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» και πως είναι στη διάθεσή τους αν θέλει να συναντηθούν για περαιτέρω ενημέρωση. Την Τετάρτη αντιπροσωπεία του ΠΑΣΟΚ θα συναντηθεί με τον υπ. Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο για τις λεπτομέρειες της συμφωνίας.
Την πρόταση να περικοπούν αυτομάτως μισθοί και συντάξεις εφόσον η Αθήνα δεν πιάσει τους στόχους, κατέθεσε μάλιστα ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, στην επιστολή που έστειλε στους ομολόγους του την Κυριακή. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην ανακοίνωσή του, το Eurogroup περιλαμβάνει τη μεταρρύθμιση των μισθών του Δημοσίου- όπως και του ΦΠΑ- στις προαπαιτούμενες δράσεις που πρέπει να εκπληρώσει η Ελλάδα προκειμένου να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση, ενώ μιλά για συμπληρωματικό μνημόνιο.
Στην πρόταση αυτή, δεν εξαιρούνται οι βασικές κρατικές δαπάνες, δηλαδή μισθούς και συντάξεις, από τα δημοσιονομικά μεγέθη που θα υφίστανται αυτόματη προσαρμογή.
Οι μοναδικές δαπάνες που εξαιρούνται από τον αποκαλούμενο «κόφτη» είναι ορισμένες κοινωνικές δαπάνες, κάτι που σημαίνει ότι μισθοί και συντάξεις θα μειώνονται σε περίπτωση δημοσιονομικής αστοχίας έως το 2018, ανάλογα με το κενό που θα πρέπει να καλυφθεί.
Το αν υπάρχει δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα κρίνεται από τα αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ, που επικυρώνονται από τη Eurostat στην αρχή του κάθε επόμενου έτους.
Η πρόταση αναφέρει ότι την 30η Απριλίου κάθε έτους ο υπουργός Οικονομικών θα πρέπει να συντάσσει έκθεση, όπου θα πρέπει να φαίνεται ξεκάθαρα οποιαδήποτε απόκλιση μεταξύ του στόχου που έχει οριστεί και του πραγματικού δημοσιονομικού αποτελέσματος του έτους.
Η εν λόγω έκθεση θα δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και θα κοινοποιείται στη Βουλή και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Eurogroup: Αυτά είναι τα προαπαιτούμενα για τη δόση
Τις προαπαιτούμενες δράσεις, που πρέπει να υλοποιήσει η Ελλάδα, προκειμένου να αποφασιστεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης, αλλά και η υιοθέτηση του προληπτικού μηχανισμού αναφέρονται λεπτομερώς στην ανακοίνωση του Eurogroup.
Περαιτέρω δημοσιονομικά μέτρα, όπως η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και των μισθών του Δημοσίου είναι ανάμεσα στα προαπαιτούμενα για την πρώτη αξιολόγηση, αλλά η εφαρμογή της στρατηγικής για τα «κόκκινα» δάνεια και η δημιουργία του Ταμείου επενδύσεων και ιδιωτικοποιήσεων.
Ακόμη, η ανακοίνωση του Eurogroup αναφέρει τις πρώτες σκέψεις για το χρέος και καλεί Θεσμούς και ελληνικές αρχές να ολοκληρώσουν τις επόμενες ημέρες την τεχνική εργασία για την πρώτη αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένου του προληπτικού μηχανισμού, ώστε να σταλεί το προσχέδιο του συμπληρωματικού μνημονίου, με την πλήρη λίστα των προαπαιτούμενων, όπως και η έκθεση για την αξιολόγηση.
Μόλις γίνουν τα βήματα για την εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων- συμπεριλαμβανομένης της νομοθέτησής τους όπου είναι απαιραίτητο- το Eurogroup θα δώσει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος.
Πανηγυρίζει το Μαξίμου
Πάντως το Μέγαρο Μαξίμου πανηγυρίζει για το αποτέλεσμα του Eurogroup καθώς, όπως υποστηρίζει «η αξιολόγηση κλείνει χωρίς πρόσθετα μέτρα» και «καθορίζεται συγκεκριμένη διαδικασία για την ελάφρυνση του χρέους».
Σύμφωνα με άτυπο σημείωμα του Μαξίμου:
1. Τo EG αναγνώρισε τη συμφωνία ανάμεσα στους θεσμούς και την ελληνική κυβέρνηση. Έχουμε συμφωνία για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.
2. Το Eurogroup συμφώνησε στην ελληνική πρόταση για τη δημιουργία του προληπτικού μηχανισμού, που θα ενεργοποιείται μόνο στην περίπτωση με επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων του προγράμματος.
3. Δεν υπήρξε καμία απαίτηση για τη νομοθέτηση προληπτικών μέτρων από την Ελλάδα.
4. Τις επόμενες ημέρες η ελληνική πλευρά σε συνεργασία με τους θεσμούς θα ολοκληρώσουν το σύνολο των τεχνικών λεπτομερειών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του staff level agreement. Στη συνέχεια θα το παραδώσουν στους υπουργούς οικονομικών του Eurogroup.
4. Μετά και την νομοθέτηση και την ψήφιση των προαπαιτούμενων, το Eurogroup θα προχωρήσει στην εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος του ESM. Η δόση θα συμπεριλαμβάνει, εκτός της κάλυψης των δανειακών αναγκών έως το τέλος της επόμενης αξιολόγησης, και την ταχύτατη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που θα συμβάλλει τα μέγιστα στην ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η χρηματική δόση θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από το ποσό των 5,7 δις.€ που προβλέπονταν για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
5. Για πρώτη φορά οι απαραίτητες ενέργειες για την ελάφρυνση του χρέους διατυπώνονται ρητά και καθορίζουν μια συγκεκριμένη διαδικασία σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο θα υπάρξουν βελτιώσεις στη διαχείριση του χρέους όπως η πρόωρη αποπληρωμή του χρέους προς τα κράτη μέλη ή/και το ΔΝΤ. Στο μεσοπρόθεσμο διάστημα, μετά το τέλος του προγράμματος, θα εξεταστούν συγκεκριμένα μέτρα όπως η επιμήκυνση των λέξεων και οι μεγαλύτερες περίοδοι χάριτος στις αποπληρωμές των δανείων και η χρήση/μεταφορά των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών μελών της Ευρωζώνης και η ΕΚΤ. Για το μακροπρόθεσμο διάστημα το Eurogroup δηλώνει έτοιμο να προχωρήσει σε περαιτέρω πιθανά μέτρα επίτευξης του στόχου βιωσιμότητας του χρέους.
6. Μετά την ψήφιση των προαπαιτούμενων μέτρων και μεταρρυθμίσεων το Eurogroup δηλώνει έτοιμο να συζητήσει τα επιπρόσθετα μέτρα που εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα α) τη σταθερή μείωση του ποσοστού του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ και β) τις αναγκαίες αναχρηματοδότησης του χρέους σε σταθερά βιώσιμα επίπεδα.
7. Το Eurogroup επίσης συμφώνησε στις βασικές αρχές για αυτά τα μέτρα που αφορούν: α) διευκόλυνση για την έξοδο στις αγορές, β) την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμών, γ) την παροχή κινήτρων για τη διατήρηση της δημοσιονομικής προσαρμογής και μετά τη λήξη του προγράμματος και δ) την παροχή ευελιξίας στην περίπτωση αβεβαιότητας για τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το ύψος των επιτοκίων δανεισμού.
8. Το Eurogroup συμφώνησε στη δημιουργία ενός δείκτη βιωσιμότητας για το επίπεδο του χρέους και τις ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης του σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
9. Το Eurogroup προκρίνει την προοδευτική εφαρμογή των μέτρων επίτευξης της βιωσιμότητας του χρέους σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό επίπεδο.