Κατά καιρούς ξεσπάνε ομηρικοί καβγάδες στα αεροπλάνα εν ώρα πτήσης. Μια νέα επιστημονική έρευνα προσδίδει μια «ταξική» διάσταση στο φαινόμενο, καθώς η πιθανότητα να εκδηλωθούν πολλά νεύρα είναι πολύ αυξημένη όταν στο αεροπλάνο υπάρχει ξεχωριστή καμπίνα για τους επιβάτες πρώτης θέσης.
Στις πτήσεις όπου οι επιβάτες πρώτης θέσης κάθονται σε ξεχωριστό χώρο, συμβαίνουν πολύ περισσότερα περιστατικά τέτοιου είδους από ό,τι στα αεροπλάνα χωρίς τέτοια «προνόμια» για μερικούς. Αναλυτικότερα, στις πτήσεις με «ταξικούς» διαχωρισμούς υπάρχει σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να ξεσπάσουν καβγάδες στο χώρο των επιβατών της «οικονομικής» θέσης.
Το φαινόμενο είναι συχνότερο στη «γαλαρία», δηλαδή στο πίσω μέρος του αεροπλάνου. Η αυξημένη αυτή πιθανότητα είναι αντίστοιχη με τον θυμό που γεννά στους επιβάτες η καθυστέρηση της πτήσης για περίπου δέκα ώρες.
Ο κίνδυνος εκδήλωσης βίαιων συμπεριφορών και συναισθηματικών ξεσπασμάτων είναι ακόμη μεγαλύτερος (περίπου 12 φορές αυξημένος) μεταξύ των επιβατών της πρώτης θέσης και υπερδιπλάσιος μεταξύ των επιβατών της οικονομικής θέσης, αν όλοι οι επιβάτες έχουν μπει στο αεροπλάνο από την ίδια μπροστινή πόρτα και έχουν διασχίσει την καμπίνα για τους επιβάτες της πρώτης θέσης. Αν οι επιβάτες της πρώτης και της οικονομικής θέσης επιβιβάζονται από ξεχωριστές πόρτες του αεροπλάνου, το πρόβλημα μετριάζεται.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Κατερίν ΝτεΚέλες του καναδικού πανεπιστημίου του Τορόντο και ο καθηγητής Μάικλ Νόρτον της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανέλυσαν στοιχεία από τη βάση δεδομένων μιας μεγάλης (μη κατανομαζόμενης) αεροπορικής εταιρείας, που αφορούσαν εκατομμύρια πτήσεις εσωτερικού και εξωτερικού.
Σε σχεδόν ένα στα τρία περιστατικά παραβατικότητας στις πτήσεις (στο 32%) οι εμπλεκόμενοι επιβάτες είχαν κάνει κατανάλωση αλκοόλ. Στο 29% των περιπτώσεων εκδηλώθηκε βίαιη επιθετικότητα, ενώ στο 19% άρνηση συμμόρφωσης με τις οδηγίες του πληρώματος. Η επιθετικότητα είναι αναλογικά πιο συχνή μεταξύ των επιβατών της πρώτης θέσης, οι οποίοι τείνουν να συμπεριφέρονται πιο εγωιστικά και περιφρονητικά.
Οι ξεχωριστές καμπίνες πρώτης θέσης εμφανίσθηκαν στο τέλος της δεκαετίας του ΄70 και έκτοτε έχουν γίνει πιο συνηθισμένες και μεγαλύτερες στα αεροπλάνα. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα αεροπλάνα αποτελούν μικρογραφία της κοινωνίας, όπου οι ταξικές διακρίσεις πυροδοτούν κοινωνικές εντάσεις.
«Το σύγχρονο αεροπλάνο αντανακλά τον κοινωνικό μικρόκοσμο της ταξικής κοινωνίας», δήλωσαν οι ερευνητές και τόνισαν ότι οι καμπίνες της πρώτης θέσης κάνουν τους πάντες να συνειδητοποιούν ότι υπάρχει κοινωνική ανισότητα. Και σε έναν κλειστό χώρο δεν είναι δύσκολο αυτό να έχει συνέπειες.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι εν γένει η ανισότητα κάνει τους ανθρώπους πιο αντικοινωνικούς στη συμπεριφορά τους. Κάπως έτσι, οι χαρωποί τουρίστες γίνονται μαλλιά κουβάρια μεταξύ τους και με τις αεροσυνοδούς...