Δώδεκα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν έχουν συνεισφέρει τίποτα μέχρι στιγμής στο πόσο των € 3 δις που προβλέπει η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, σύμφωνα με μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε σήμερα, Τετάρτη.
Πιο συγκεκριμένα το Βέλγιο, η Αυστρία, η Πολωνία, η Λιθουανία, η Σλοβενία, η Κροατία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ισπανία δεν έχουν ακόμη καταβάλει το μερίδιο τους στο ταμείο για την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία, και «θα πρέπει να το πράξουν τώρα» αναφέρει η έκθεση, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έκδοση του Politico.
Ένα μήνα μετά την συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και της Τουρκίας και περίπου δύο εβδομάδες μετά την έναρξη της εφαρμογής της, η Επιτροπή δίνει μια ανάμικτη εικόνα της προόδου που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα.
«Δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό ιδιαίτερα όσο αφορά στο κύριο πεδίο-πρόκληση για όλους μας - την καθημερινή λειτουργία των διαδικασιών επιστροφής και επανεγκατάστασης σε πλήρη συμμόρφωση με την ΕΕ και τους διεθνείς κανόνες», αναφέρει η έκθεση.
Σε συνέντευξη τύπου που ακολούθησε μετά τη δημοσίευση της έκθεσης, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη μετανάστευση, δήλωσε ότι η συμφωνία είναι σημαντική τόσο για την ΕΕ όσο και την Τουρκία, ως απάντηση στις δηλώσεις που έγιναν την Τρίτη από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και σύμφωνα με τον οποίον, η ΕΕ χρειάζεται την Τουρκία περισσότερο από ότι η Άγκυρα έχει ανάγκη την Ένωση.
Ο Επίτροπος δήλωσε επίσης ότι πιστεύει ότι η Άγκυρα θα καλύψει τα περισσότερα από τα κριτήρια που απαιτούνται για την ελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν προς χώρες της ΕΕ - ένα από τα βασικά αιτήματά της Τουρκίας που τίθεται ως αντάλλαγμα για την αναχαίτιση της ροής των προσφύγων από μέρους της.
Η συμφωνία προβλέπει ότι όλοι οι μετανάστες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία θα σταλούν πίσω. Η απόφαση αυτή προορίζεται ως «ένα ισχυρό μήνυμα προς τους μετανάστες που μπαίνουν σε μια βάρκα στην Τουρκία, και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους, ότι αυτός δεν είναι ο σωστός τρόπος για να έρθουν στην Ευρώπη».
Στην έκθεση προόδου της Επιτροπής υποστηρίζεται ότι αυτό το αποτρεπτικό μήνυμα λειτουργεί: «Οι λαθρέμποροι δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να πείσουν τους μετανάστες να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα». Στην περίοδο των τριών εβδομάδων πριν την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας, 26.878 μετανάστες έφτασαν στα ελληνικά νησιά, ενώ από τις 4 Απριλίου, υπήρξαν μόνο 5.847 παράτυπες αφίξεις.
Παρόλα αυτά, η διαδικασία δεν είναι καθόλου ομαλή. Μόνο 325 μετανάστες που ήρθαν μετά τη λήξη της προθεσμίας έχουν επιστραφεί πίσω στην Τουρκία, μεταξύ αυτών «240 Πακιστανοί, 42 Αφγανοί, 10 Ιρανοί, 7 Ινδοί, 5 από το Μπαγκλαντές, 5 Ιρακινοί, 5 από το Κονγκό, 4 από την Σρι Λάνκα, 2 Σύροι, 1 Σομαλός, 1 από την Ακτή του Ελεφαντοστού, 1 Μαροκινή , 1 Αιγύπτιος και 1 Παλαιστίνιος », σύμφωνα με την έκθεση.
Ο αναλυτικός κατάλογος έχει ως στόχο να δείξει ότι οι περισσότεροι μετανάστες που προέρχονται από χώρες που θεωρούνται ασφαλείς, σύμφωνα με την νομοθεσία ασύλου της ΕΕ, έχουν σταλεί πίσω.
Η συμφωνία επίσης προβλέπει ότι οι μετανάστες που θα ζητούν άσυλο στην Ελλάδα επιτρέπεται να παραμείνουν στη χώρα, ενώ το αίτημα τους εξετάζεται. «Αντιμέτωποι με την προοπτική της ταχείας επιστροφής τους στην Τουρκία, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο εβδομάδες, φτάνοντας τις 1.405 αιτήσεις συνολικά», αναφέρει η έκθεση, ζητώντας ταυτόχρονα την επιτάχυνση των διαδικασιών – και καλεί, πάλι, τις χώρες της ΕΕ να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους και να στείλουν εμπειρογνώμονες και αστυνομικούς στην Ελλάδα για να την βοηθήσουν.
Ο Frontex είχε ζητήσει 1.550 άτομα επιπλέον προσωπικό για την εφαρμογή της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία. Έλαβε υποσχέσεις για την κάλυψη των μισών εξ αυτών, αλλά μέχρι σήμερα μόνο 340 έχουν ήδη αναπτυχθεί στα ελληνικά νησιά, ενώ υπάρχει άμεση ανάγκη για ακόμη 300 διερμηνείς. Η Επιτροπή επιμένει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να «αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους και να επιταχύνουν την εφαρμογή αυτών που έχουν ήδη υποσχεθεί».