Στην Κω καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό εθισμένων εφήβων στο διαδίκτυο πανευρωπαϊκά σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, Κωνσταντίνος Σιώμος.
Ο κ. Σιώμος, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ συνέδεσε τον εθισμό και με άλλες ψυχικές διαταραχές, λέγοντας ότι ένα στα δύο παιδιά που είναι εθισμένα στο διαδίκτυο έχουν και άλλη ψυχική διαταραχή, με συχνότερες τη ΔΕΠΥ και την κατάθλιψη. Την ίδια στιγμή τα παιδιά που ήδη παρουσιάζουν ΔΕΠΥ, σύμφωνα με τελευταία γερμανική μελέτη, έχουν διπλάσιες πιθανότητες σε σχέση με το μέσο μαθητικό πληθυσμό, να αναπτύξουν εθισμό στο διαδίκτυο. Η ΔΕΠΥ μάλιστα είναι καλύτερος προγνωστικός παράγοντας από την κατάθλιψη, για πιθανή εμφάνιση εθισμού στο διαδίκτυο, μελλοντικά.
Τα ελληνικά δεδομένα
Όσον αφορά στα ελληνικά δεδομένα, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, η Εταιρεία μελέτησε τον πληθυσμό της Κω για 4 χρόνια, από το 2008-2012, και τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό της Ευρωπαικής Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Εuropean Journal for Child and Adolescence Psychiatry, το 2012.
«Από τη μελέτη φάνηκε ότι προοδευτικά μειώνεται η ομάδα αυτών που χρησιμοποιούν ήπια το διαδίκτυο, ενώ αυξάνεται σημαντικά η ομάδα εκείνων που δυνητικά μπορούν να εθιστούν, καθώς και των εθισμένων. Και για να μιλάμε με ποσοστά, στην Κω είχαμε το υψηλότερο ποσοστό εθισμένων παιδιών στο διαδίκτυο που έχει καταγραφεί σε εφηβικό πληθυσμό στη γηραιά Ήπειρο, με 16,3% μεταξύ των χρηστών του ίντερνετ.
Σε άλλη μελέτη στη Λάρισα διαπιστώσαμε ότι το ποσοστό των εφήβων χρηστών από το 2008 έως το 2013 αυξήθηκε από το 70 στο 100%, ενώ ο εθισμός διπλασιάστηκε τη συγκεκριμένη πενταετία, από 6 σε 12%», ανέφερε ο κ. Σιώμος και όπως είπε:
Η χρήση υπολογιστή πάνω από δύο ώρες την ημέρα συσχετίζεται με αποδιοργάνωση της καθημερινότητας του παιδιού.
Αναφερόμενος σε ελληνική μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο Εuropean Child and Adolescence Psychiatry, είπε ότι στην Κω εμφανίζεται το υψηλότερο ποσοστό εθισμού στο διαδίκτυο που έχει καταγραφεί σε εφηβικό πληθυσμό στη γηραιά Ήπειρο, με 16,3% μεταξύ των χρηστών του ίντερνετ.
Οι λεωφόροι του Ιντερνετ φαίνεται πως ιντριγκάρουν το μισό πληθυσμό της γης, αφού σύμφωνα με τον κ. Σιώμο, περίπου 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι χρήστες αυτή τη στιγμή. Συγκλονιστικός είναι και ο ρυθμός διείσδυσης παγκοσμίως από το 2000-2015, που αγγίζει το 800%, ενώ στην Ελλάδα, μόνο στην τελευταία δεκαετία, παρουσιάστηκε αύξηση κατά περίπου 47% πρόσβασης στο διαδίκτυο. «Η πρώτη χώρα στον κόσμο αυτή τη στιγμή σε πολίτες δεν είναι η Κίνα, αλλά το Facebook, με 1,6 δισεκατομμύρια χρήστες» λέει χαριτολογώντας ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο.
Το 6% των ανηλίκων διεθνώς είναι εθισμένοι στο διαδίκτυο
Όπως αναφέρει ο κ. Σιώμος αυτή τη στιγμή διάφοροι ερευνητές από διάφορες χώρες χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθοδολογίες. «Οπότε δεν μπορεί να είμαστε απόλυτα ακριβείς. Τελευταία μελέτη του 2015 από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ σε 31 χώρες, ανά τον κόσμο με κοινή μεθοδολογία στις ηλικίες των ανηλίκων, δείχνει ότι περίπου 6% των χρηστών του διαδικτύου σε παγκόσμια κλίμακα, πληρούν τα κριτήρια για εθισμό. Εάν δηλαδή μία σειρά συμπτωμάτων υφίστανται για χρονικό διάστημα άνω των έξι μηνών».
Τα συμπτώματα του εθισμού
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα του εθισμού και σε ποιες άλλες διαταραχές παραπέμπουν; Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο συμπτώματα εθισμού αποτελούν:
- Όλο και περισσότερη χρήση, προκειμένου το άτομο να νιώσει ικανοποίηση.
- Δεν καταφέρνει να ελέγξει το ρυθμό χρήσης, μετά από επανειλημμένες προσπάθειες.
- Εγκαταλείπει σημαντικές δραστηριότητες εκπαιδευτικού τύπου, προκειμένου να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο.
- Μειώνει και λέει ψέματα σε σχέση με το περιβάλλον του για το βαθμό εμπλοκής του, ενώ ο χρόνος αυξάνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα. Το άτομο συνεχίζει το ίδιο μοντέλο συμπεριφοράς και οι συνέπειες αθροίζονται επάνω του, με αποτέλεσμα 1 στα 2 παιδιά που είναι εθισμένα στο διαδίκτυο, να έχουν και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας με συχνότερα τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και την κατάθλιψη.
Τελευταία γερμανική μελέτη, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, έδειξε ότι τα παιδιά που εμφανίζουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα μαθησιακών δυσκολιών, έχουν διπλάσιες πιθανότητες σε σχέση με το μέσο μαθητικό πληθυσμό να αναπτύξουν εθισμό στο διαδίκτυο. «Η ΔΕΠΥ είναι καλύτερος προγνωστικός παράγοντας από την κατάθλιψη για να προβλέψει πιθανή εμφάνιση εθισμού στο διαδίκτυο, στο μέλλον.
Ορια μεταξύ ορθής χρήσης υπολογιστή και εθισμού
Πόσο απέχουν όμως τα όρια μεταξύ ορθής χρήσης του υπολογιστή και εθισμού; Ο κ. Σιώμος απαντά
- Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία προτείνει για ανηλίκους 12-14 ετών, μέχρι δύο ώρες επαφή με οθόνη και καθόλου επαφή με οθόνη τα δύο πρώτα χρόνια του παιδιού, κάτι που δε συμβαίνει αφού σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες οι έφηβοι 12-18 ετών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο περίπου 7,3 ώρες καθημερινά. Που σημαίνει ότι το ένα τρίτο της ζωής των παιδιών στην Αμερική είναι on line.
- Μελετώντας κλινικό πληθυσμό φαίνεται ότι πάνω από δύο ώρες την ημέρα, χρήση υπολογιστή, ή παιχνιδιών, σχετίζεται με αποδιοργάνωση της καθημερινότητας του παιδιού».
- Οι γονείς πρέπει να προμηθεύονται ειδικά προγράμματα για τα smart phones. Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο, μία απλή ερώτηση στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών έχει τη λύση: «Όλες οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών πλέον, δίνουν ειδικά προγράμματα με φίλτρα, ώστε να μπορεί να παραμετροποιηθεί και να ρυθμιστεί το κινητό του κάθε παιδιού, προκειμένου αν τυχόν έχει ίντερνετ, εκεί να είναι επιλεγμένοι οι ιστότοποι που μπορεί το παιδί να σερφάρει. Με μία απλή ερώτηση σε οποιασδήποτε εταιρεία που δίνει ίντερνετ, μπορούν οι γονείς να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στη ρύθμιση του κινητού του παιδιού τους».