Πλανήτης κοντά στη Γη λιώνει τα σίδερα [εικόνες]

Οι αστρονόμοι για πρώτη φορά δημιούργησαν τον θερμοκρασιακό χάρτη ενός βραχώδους εξωπλανήτη, του Cancri e, μιας Υπερ-Γης σε απόσταση μόλις 40 ετών φωτός και βρήκαν λάβα.

Η φωτεινή πλευρά του εξωπλανήτη, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2011 και βρίσκεται στον αστερισμό του Καρκίνου, είναι σχεδόν λιωμένη και η σκοτεινή είναι στερεά. Η διαφορά μεταξύ τους είναι αυτό που λέμε «τελείως κόλαση» ή «σκέτη κόλαση».

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο Μπράις Ντέμορι από το Εργαστήριο Κάβεντις του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, που υπογράφουν τη σχετική δημοσίευση στο έγκυρο αμερικανικό περιοδικό Nature, υπολόγισαν -με τη βοήθεια του υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου «Σπίτσερ» της NASA- ότι οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια του εν λόγω εξωπλανήτη κυμαίνονται από 1.100 (στη σκοτεινή πλευρά που δεν βλέπει το άστρο του) έως 2.400 βαθμούς Κελσίου (στη φωτεινή πλευρά του).

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες έχουν μελετήσει τις θερμοκρασιακές αποκλίσεις σε έναν σχετικά μικρό εξωπλανήτη, ο οποίος κινείται γύρω από ένα άστρο που μοιάζει με τον Ηλιο. Περιστρέφεται μάλιστα τόσο κοντά σε αυτό, ώστε το έτος του (δηλαδή η πλήρης περιφορά γύρω από το άστρο) διαρκεί μόλις 18 ώρες! Ο εξωπλανήτης είναι βαρυτικά κλειδωμένος κατά την περιφορά του (όπως η Σελήνη με τη Γη), δηλαδή μονίμως η ίδια πλευρά του «ψήνεται» από την ακτινοβολία του άστρου του.

Ο Cancri e -ο πρώτος εξωπλανήτης που ανιχνεύθηκε από το φως του- εκτιμάται ότι έχει διπλάσια διάμετρο από τη Γη και εννιαπλάσια μάζα, αλλά οι συνθήκες στην επιφάνειά του δεν έχουν καμία σχέση με τον δικό μας πλανήτη. Η αραιή ατμόσφαιρά του περιέχει κυρίως υδρογόνο και ήλιο, ενώ στο σχεδόν λιωμένο έδαφός της φωτεινής και πιο καυτής πλευράς του εκτιμάται ότι καθημερινά ρέουν τεράστιες ποσότητες καυτής λάβας.

Οπως το έθεσε ο Μπράις Ντέμορι, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην κατανοούν από τι είναι φτιαγμένος ο πλανήτης (είχε, μεταξύ άλλων, αναφερθεί ότι μπορεί να είναι σχεδόν διαμαντένιος!). Φως στο μυστήριο θα ρίξει η νέα γενιά ισχυρότερων τηλεσκοπίων όπως το Τζέημς Γουέμπ της NASA, που θα εκτοξευθεί το 2018.

Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: www.nature.com