Τι συμβαίνει πραγματικά στο εμπόριο τέχνης σήμερα – Μία έκθεση με στοιχεία και αλήθειες [εικόνες]

Η απαξία, η αξία και η υπεραξία της τέχνης στις μέρες μας σε αντιδιαστολή με αρχειακό υλικό από το 1945 έως και πριν την κρίση. Τα εγκαίνια σήμερα στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης-iset στη Βαλαωρίτου.

Το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης-iset, παρουσιάζει την έκθεση «Απαξία/Αξία/Υπεραξία. Μεταξύ έργου και τέχνης». Η επιμέλεια της έκθεσης, καθώς και το κείμενο της παράλληλης έκδοσης, είναι μια πρόταση της ιστορικού τέχνης Χάρις Κανελλοπούλου.

Μάρθα Δημητροπούλου, Box Calf | 2016, Πευκοβελόνες, 110 x 100 x 40 εκ., Φωτογραφία: Απόστολος Καρακατσάνης

Συμμετέχοντες εικαστικοί: Βασίλης Βλασταράς, Μάρθα Δημητροπούλου, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Βασίλης Μπαλάσκας, Ανδρέας Σάββα, Έφη Σπύρου

Το θέμα της έκθεσης: Τι σημαίνει σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης το να είσαι καλλιτέχνης; Να έχεις γκαλερί; Να είσαι επιμελητής εκθέσεων; Να κατασκευάζεις προθήκες, κορνίζες, γενικά props παρουσίασης των έργων τέχνης; Τι σημαίνει να ζεις και να εργάζεσαι σε αυτόν τον χώρο; Ασφαλώς μπορείτε να φανταστείτε.

Βασίλης Μπαλάσκας, The market will save us | 2013, Μπάνερ στην πρόσοψη του Royal College of Art, Λονδίνο, 23,4 x 6,8 μ., Ευγενική παραχώρηση: Kalfayan Galleries, Athens-Thessaloniki, Φωτογραφία: Dominic Tschudin

Η απαξίωση και η υποβάθμιση (οικονομική και επαγγελματική) που ισχύει σε όλους τους τομείς, γονατίζει και το εμπόριο τέχνης. Οι καλλιτέχνες αυτοχρηματοδοτούνται και παλεύουν να δημιουργήσουν, συχνά φυτοζωώντας. Οι επαγγελματίες του χώρου παλεύουν όπως όπως να συντηρηθούν, να μην κλείσουν, όπως τα γειτονικά μαγαζιά. Η μεσαία τάξη ως αγοραστής έργων τέχνης έχει καταργηθεί. Οι παραδοσιακοί συλλέκτες, παγώνουν τις αγορές και όσοι δεν το κάνουν απαιτούν χαμηλότερες τιμές και ευκολίες πληρωμής.

Ανδρέας Σάββα, Ας σκαρφαλώσουμε | 2016, Πλέξιγκλας, νομίσματα των εκατό δραχμών, Μεταβλητές διαστάσεις, Φωτογραφία: Λεωνίδας Δημακόπουλος

Τι συμβαίνει όμως και με την αξία του έργου σήμερα; Ενας καλλιτέχνης που πουλάει στη μισή τιμή, για να ζήσει, απαξιώνεται ως όνομα; Είναι καλύτερα να μην πουλήσει; Είναι καλύτερα να φιλοτεχνεί μικρά έργα φθηνής κλίμακας για την ελληνική αγορά ώστε τα μεγάλα έργα του που πουλήθηκαν προ κρίσης σε άλλη τιμή και σήμερα βρίσκονται σε συλλογές, να μη χάσουν σε αξία;

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, King Kong | 2014, HD βίντεο, 11' 10'', Μπέργκεν, Νορβηγία, Ευγενική παραχώρηση: Nitra Gallery

Η τέχνη είναι κι αυτή ένα χρηματιστήριο και μάλιστα διεθνές. Σε μια εποχή απόλυτης ευτέλειας, τι μοίρα μπορεί να έχει το καλλιτεχνικό χρηματιστήριο μιας χώρας; Αν βρεθείτε σε συζητήσεις με ανθρώπους της τέχνης, θα δείτε ότι αυτός είναι ο προβληματισμός τους. Και πραγματικά μου κάνει εντύπωση πώς κάποιος αποφασίζει να μιλήσει ανοιχτά γι αυτό το θέμα μέσα από μία έκθεση. Επιτέλους, λίγη αλήθεια.

Βασίλης Βλασταράς, Ντι Αϊ Γουάι | 2016, Ανάπτυγμα εξώφυλλου εγχειριδίου της ΑΣΚΤ του 2015, Εγκατάσταση, μεικτή τεχνική, Μεταβλητές διαστάσεις

Στην έκθεση αυτή στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, έξι εικαστικοί –οι Βασίλης Βλασταράς, Μάρθα Δημητροπούλου, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Βασίλης Μπαλάσκας, Ανδρέας Σάββα και Έφη Σπύρου– εικονοποιούν μέσα από το έργο τους ιδέες και προβληματισμούς σχετικά με τους όρους διεξαγωγής της καλλιτεχνικής παραγωγής, της εξέλιξης της δουλειάς τους –με όρους δημιουργικούς, αλλά και ρεαλιστικής επιβίωσης–, της διττής αξίας του έργου τέχνης ως υψηλού αγαθού αλλά και εμπορικού, ακόμα και στην αδύναμη αγορά της κρίσης, αλλά και της εξάρτησής του από αυτήν.

Εφη Σπύρου, Still Dog | 2016, Μέρος της εγκατάστασης Storm Bird and Other Animals, Μεικτή τεχνική, Τρίπτυχο, μεταβλητές διαστάσεις, Φωτογραφία: Δέσποινα Σπύρου

Το αρχειακό υλικό του παρελθόντος: Παράλληλα με τα έργα στον χώρο της γκαλερί, εκτίθεται και υλικό δημοσιευμάτων από το αρχείο του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που δείχνει ποιοι ήταν οι όροι παραγωγής και πως διαμορφωνόταν το κλίμα στην ελληνική οικονομία της τέχνης από το 1945 έως την εποχή του μνημονίου. Παρουσιάζεται δηλαδή σ΄αυτά τα δημοσιεύματα, η προηγούμενη εποχή της εύνοιας του ατομισμού, της προβολής του εικαστικού ονόματος και της διασφάλισης της κραταιάς αξίας (ή υπεραξίας) του έργου τέχνης, άλλοτε με αισθητικούς και άλλοτε με οικονομικούς όρους με ζητούμενο πάντα την καλή πορεία του καλλιτέχνη στο σύστημα και στο χρηματιστήριο της τέχνης. Αυτή η εποχή χάθηκε για τη σημερινή Ελλάδα. Δεν διορθώθηκε, χάθηκε. Τι γίνεται τώρα;

Η έκθεση
«Απαξία/Αξία/Υπεραξία. Μεταξύ έργου και τέχνης», ομαδική
Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης-iset: Βαλαωρίτου 9α, Αθήνα, τηλ. 210 3616165
Εγκαίνια: Πέμπτη, 31 Μαρτίου, μετά τις 19.00
Διαρκεί: ως 25 Ιουνίου
Λειτουργεί: Τρίτη-Παρασκευή (10.00-17.00), Σάββατο (10.00-15.00)