Ο ανατρεπτικός ηθοποιός, πρωταγωνιστής της «Όπερας της Πεντάρας», μιλάει στο iefimerida.gr για το ρόλο του και τις αναγωγές του κειμένου του Μπρεχτ στο σήμερα, σύμφωνα με το οποίο, το χρήμα είναι αυτό που εξουσιάζει τα πάντα.
Ξύρισε το κεφάλι του, κλήθηκε να χορεύει και να τραγουδάει και φόρεσε το κοστούμι του ήρωα του Μπρεχτ. Είναι ο γοητευτικός ληστής Μακχήθ, με καπέλο, άσπρα δερμάτινα γάντια και μπαστούνι, χαμογελαστός και συνάμα επικίνδυνος.
Ο Χρήστος Λούλης πρωταγωνιστεί σε μια παράσταση που παίρνει ακόμα μια παράταση μετά από απαίτηση κοινού. Τι κρατάει από τα λόγια του Μπεχτ; «Ο νόμος φτιάχτηκε μόνο και μόνο για την εκμετάλλευση εκείνων που δεν τον καταλαβαίνουν ή που λόγω φρικτής ανάγκης, δεν μπορούν να τον τηρήσουν».
Μακρυά από τα βαρύγδουπα, τα πρέπει και τα δεδομένα που ακολουθούν μια πεπατημένη στα έργα του Μπρεχτ, ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς έκανε μια παράσταση με καρτουνίστικη διάθεση, διασκεδαστική, ξεχωριστή αν μη τι άλλο για τα Αθηναϊκά δεδομένα.
«Ξεχωριστή, εκτός από το αριστουργηματικό δέσιμο έργου και μουσικής τόσο που να μην μπορείς να ξεχωρίσεις το ένα από το άλλο, την κάνει απλώς το μέγεθός της. Μετράμε 20 ηθοποιούς επί σκηνής, 12 μουσικούς ζωντανή ορχήστρα, παρουσιάζεται για πρώτη φορά η ακριβής παρτιτούρα του Βάιλ, για να προσθέσω την ανατρεπτική όσο και ουσιαστική ματιά του Γιάννη Χουβαρδά, αλλά και η δική μας αφοσίωση και δουλειά πάνω στο έργο».
Ένοιωσα ανασφαλής «Με όσα ήδη θεάτρου και να έχω ασχοληθεί, μια είναι η αλήθεια. Ότι υπάρχει μια περιοχή ανάμεσα στο ψέμα και την αλήθεια, ανάμεσα στη φόρμα και τη ζωή της που οι απαιτήσεις είναι ανάλογες της προσωπικής σου ανάγκης να ζήσεις αληθινά πάνω στη σκηνή. Με αυτήν την έννοια ναι, ήταν και είναι ακόμα πολύ απαιτητικός ο ρόλος που κάνω γιατί είναι πολύ συναρπαστικός ο κόσμος του. Με γοητεύει και άρα με παιδεύει. Πέρα όμως από τα προσωπικά μου στοιχήματα και θέματα, υπάρχει και το στοιχείο του τραγουδιού και μάλιστα έντονο. Έχω ξανατραγουδήσει στο θέατρο πολλές φορές, αλλά ποτέ τόσο πολύ (λέω 9 τραγούδια) και ποτέ τόσο δύσκολα τραγούδια. Δύσκολα, τόσο από τη μεριά της μουσικής, όσο και από τη μεριά της γλώσσας. Ένιωσα ανασφαλής με αυτά, αλλά ευτυχώς το ξεπέρασα».
Με την έναρξη των παραστάσεων ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς χαρακτήρισε την παράσταση, ως ένα μεγάλο στοίχημα. Μετά από ακόμα μία παράταση, φαίνεται ότι πλέον έχει κερδηθεί. «Αυτά τα μεγάλα στοιχήματα δεν κερδίζονται ποτέ ολόκληρα. Άλλωστε για αυτό υπάρχουν,για να μας σπρώχνουν όλο και πιο μακριά,όλο και πιο ψηλά. Σε ένα 80% θα έλεγα εγώ κι αυτό επειδή είμαι πολύ αυστηρός».
«Οπερα της πενταρας» με τον Νίκο Καραθάνο
Όπου υπάρχει γνώση και μεράκι, δεν χωράει η ηττοπάθεια
Διανύουμε τη θεατρική σεζόν με 1500 παραστάσεις και ανάμεσα τους, η 'όπερα' με πολυπληθή θίασο, πλούσια παραγωγή με ζωντανή μουσική. Σε ποιο σημείο παγκοσμίως θα τοποθετούσατε το ελληνικό θέατρο; «Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να κάνω μια τέτοια κατάταξη γιατί απλούστατα δεν είμαι καλός γνώστης του τι γίνεται παγκοσμίως στο θέατρο. Λίγο από τις συναναστροφές μου με ξένους ηθοποιούς και σκηνοθέτες, λίγο από ό,τι ακούω δεξιά και αριστερά, λίγο από το ένστικτό μου, θα έλεγα πως το ελληνικό θέατρο μπορεί αν σταθεί πολύ ψηλά στο παγκόσμιο στερέωμα. Παρατηρούμε κι εδώ, ό,τι σε όλους τους τομείς της ελληνικής δημιουργίας. Όπου υπάρχει γνώση και μεράκι, δεν χωράει η ηττοπάθεια».
Σκέφτομαι κάτι απλοϊκό, αν είναι πολιτική πράξη να ανεβάζεις σήμερα Μπρεχτ. «Είναι πολιτική πράξη γενικά να κάνεις θέατρο. Το ότι ο Μπρεχτ με αυτά που λέει είναι και λίγο πιο παρεμβατικός σε σχέση με άλλους συγγραφείς, τον κάνει λίγο πιο συγκεκριμένα πολιτικό. Η καταγγελία του έρχεται σε ωραία αντίφαση ή και συμπλήρωμα με την ειρωνεία του και με την έντονα διασκεδαστική του φύση. Μπορεί να είναι χρήσιμο να ακούμε ένα μανιφέστο σε σχέση με τις ταξικές σχέσεις, αλλά εξίσου χρήσιμο και για μένα πιο ωραίο είναι να ακούμε και μια αδυναμία κατανόησης ή και μια γνήσια περιέργεια για τα ανθρώπινα, όπως τη σχέση ατόμου και συνόλου. Με λίγα λόγια το ότι ο Μπρεχτ είναι τουλάχιστον σε αυτό το έργο αρκετά δογματικός, δεν τον κάνει πιο πολιτικό από άλλους.
Βγήκατε στους δρόμους για το ασφαλιστικό; «Όχι. Το έχω πάρει απόφαση πως δε θα πάρω σύνταξη από τη δουλειά μου».
Πατέρας δυο παιδιών σε μια εποχή με έντονες δυσκολίες. Ποια η αντίστασης σας; «Υπάρχουν στιγμές που με καταβάλει η εποχή, ναι. Σκέφτομαι πόσο παράλογα έχουμε φερθεί όλα αυτά τα χρόνια και τότε πιάνω τον εαυτό μου να μην χωράει στον κόσμο. Προσπαθώ να μην παίρνω κατάκαρδα το γεγονός ότι οι συμπολίτες μου δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το ψέμα από την αλήθεια και τότε αναρωτιέμαι, κατέχω εγώ την αλήθεια; Όχι προφανώς. Οπότε θα περάσω χρόνο με την οικογένειά μου και τους φίλους μου για να πάρω κουράγιο. Κι όταν έρθουν οι επόμενες εκλογές κι αφού έχω διαβάσει όσο πιο απροκατάληπτα γίνεται, τι λέει ο ένας κι ο άλλος κι ο παρ' άλλος, θα πάω να ψηφίσω».
«Οπερα της πενταρας» με τη Λυδία Φωτοπούλου
Η παράσταση
«Η όπερα της πεντάρας», των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ
Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς
Θέατρο Παλλάς: Βουκουρεστίου 5, Αθήνα, τηλ. 210 3213100