Μετά τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες, δεν είναι λίγοι εκείνοι, που καταλόγισαν στις αρχές του Βελγίου ευθύνες για τα τρομοκρατικά χτυπήματα, χαρακτηρίζοντας τους «Κλουζώ», με τη μία αποτυχία να διαδέχεται την άλλη.
Το σύστημα τόσο του αεροδρομίου όσο και το μετρό εξέθεσε τις μακροχρόνιες αδυναμίες ασφαλείας της χώρας, με το Politico να απαριθμεί τα χειρότερα... κενά του Βελγίου.
Δεν έδωσε σημασία στις προειδοποιήσεις της Τουρκίας
Τον Ιούνιο του 2015, η Τουρκία κοινοποίησε στις βελγικές αρχές πως σταμάτησε τον Μπραχίμ ελ Μπακράουι, έναν από τους καμικάζι τους αεροδρομίου, στα σύνορα με την Συρία. Ο ελ Μπακράουι απελάθηκε στις 14 Ιουλίου του 2015 στην Ολλανδία.
Από την πλευρά τους, οι βελγικές αρχές δεν ενήργησαν σχετικά με τις πληροφορίες, με τον υπουργό Εσωτερικών του Βελγίο, Jan Jambon, να κάνει λόγο για αμέλεια και όχι συνολική αποτυχία του συστήματος ασφαλείας.
Ο Μπραχίμ Αμπντεσλάμ, ένας από τους επιτιθέμενους στο Παρίσι και ο αδελφός του Σαλάχ, είχαν τεθεί υπό κράτηση από τις βελγικές αρχές, επειδή οι αρχές θεωρούσαν πως ήθελαν να φτάσουν στη Συρία. Ο Αμπντεσλάμ ανακρίθηκε σχετικά με την επιστροφή του στο Βέλγιο, αλλά δεν κρατήθηκε ούτε ήταν υπό παρακολούθηση. Μετά τις επιθέσεις, η οικογένεια του Μπραχίμ Αμπντεσλάμ είπε ότι πέρασε «μεγάλο χρονικό διάστημα» στη Συρία, σύμφωνα με τις αναφορές των ΜΜΕ.
«Δεν είχαμε αποδείξεις πως λάμβαναν μέρος σε δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδα», δήλωσε ο Eric Van Der Sypt, εκπρόσωπος του γραφείου του ομοσπονδιακού εισαγγελέα.
Δεν υπάρχουν πόροι παρακολούθησης για ξένους μαχητές
Οι βελγικές αρχές γνώριζαν πως μεγάλος αριθμός πολιτών τους ταξίδευε στη Συρία για να ενταχθεί στο ISIS (κατά κεφαλήν ο υψηλότερος αριθμός από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ), ωστόσο, δεν τους παρακολουθούσαν επαρκώς κατά την επιστροφή τους.
Ο κ. Jambon ανέφερε πως στα τέλη Φεβρουαρίου τουλάχιστον 117 Βέλγοι, εκπαιδεύτηκαν στη Συρία και επέστρεψαν.
Πριν από τις επιθέσεις στο Παρίσι, η βελγική υπηρεσία πληροφοριών Surete de L'Etat είχε μόνο 600 άτομα προσωπικό, για να κρατήσει 900 καρτέλες προσώπων. Δεδομένου ότι από αυτά τα 117 άτομα, ορισμένα έπρεπε να επιτηρούνται 24 ώρες το 24ώρο, χρειάζονταν τουλάχιστον 10 με 20 πράκτορες.
«Μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, αναγνωρίσαμε πως έπρεπε να βελτιώσουμε τον χειρισμό των ισλαμιστικών ριζοσπαστισμών και τα ζητήματα σχετικά με την τρομοκρατία. Γι΄ αυτό, ανακοινώνουμε επένδυση 400 εκατ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Jambon.
Οι επιχειρήσεις στα σπίτια σταματούν από τις 21:00 μέχρι τις 05:00
Η αστυνομία δεν μπορούσε να ψάξει το σπίτι στο Μόλεμπεκ από τις 21:00 μέχρι τις 05:00 το πρωί, για δύο ημέρες, μετά την επιστροφή του Σαλάχ Αμπντεσλάμ από το Παρίσι. Η νομοθεσία της χώρας απαγορεύει τις επιδρομές μεταξύ αυτών των ωρών.
Οι πληροφορίες δεν μοιράζονται μεταξύ των αρχών
Τοπική αστυνομία απέτυχε να περάσει πληροφορίες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον Σαλάχ Αμπντεσλάμ, τρεις μήνες νωρίτερα. Αυτή η πληροφορία, ωστόσο, δεν είχε εγγραφεί στην εθνική βάση δεδομένων της τρομοκρατίας.
«Δυστυχώς έγινε λάθος μέσα στην ομάδα μου», είπε ο επικεφαλής της αστυνομίας του Mechelen, βόρεια των Βρυξελλών. «Ενας συνάδελφος ξέχασε να περάσει την πληροφορία στον φάκελο», προσέθεσε.
Βελγικά Μέσα Ενημέρβσης ανέφεραν πως η αστυνομία του Mechelen είχε πληροφορίες από τον Δεκέμβριο του 2015 πως υπήρχε κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης συγγενή του Αμπντεσλάμ.
Ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ δεν ανακρίθηκε πριν τις επιθέσεις
Μετά τη σύλληψη του ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ ανακρίθηκε μόλις για μία ώρα, με τους ερευνητές να τον ρωτούν για τις επιθέσεις στο Παρίσι.
Παρά την ανακάλυψη πυροκροτητών, όπλων και δαχτυλικών αποτυπωμάτων μέσα στο διαμέρισμα, γεγονός που αύξανε τις ενδείξεις για τρομοκρατικό δίκτυο στις Βρυξέλλες, οι αξιωματούχοι τον άφησαν διότι έδειχνε κουρασμένος.
«Φαινόταν πολύ κουρασμένος, είχε χειρουργηθεί την προηγούμενη μέρα», δήλωσε αξιωματούχος στο Politico, θέλοντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Στην ανάκριση δεν έδωσε πληροφορίες σχετικά με τυχόν επικείμενες απειλές. Τρεις ημέρες αργότερα, πραγματοποιήθηκαν τα τρομοκρατικά χτυπήματα σε αεροδρόμιο και μετρό.
Το μετρό συνέχισε να λειτουργεί, παρά την επίθεση στο αεροδρόμιο
Για περισσότερο από μία ώρα, μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο, το μετρό των Βρυξελλών λειτουργούσε κανονικά. Στις 09:11, ο Χαλίντ ελ Μπακραουί ανατινάχτηκε μέσα στο Μάαλμπεκ, στο σταθμό μετρό κοντά στο κτίριο της Κομισιόν, σκοτώνοντας 20 άτομα.
Ο Jan Jambon τόνισε στο βελγικό κοινοβούλιο την Παρασκευή πως οι αρχές είχαν αποφασίσει να κλείσουν το μετρό στις 08:50.
Η STIB-MIVB, η εταιρεία πίσω από το μετρό, αναφέρει πως ποτέ δεν έλαβε τέτοιο μήνυμα.
«Δεν υπάρχει ηχογραφημένο μήνυμα ή καμία τηλεφωνική κλήση», υπογραμμίζουν.
Επιασαν «λάθος βομβιστή»
Ο Φεισάλ Σ. συνελήφθη την Πέμπτη και αργότερα κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα, τρομοκρατικές δολοφονίες και απόπειρες. Τη Δευτέρα, ο άνδρας αυτός απελευθερώθηκε.
«Οι ενδείξεις, που οδήγησαν στη σύλληψη του Φεισάλ Σ., δεν υποστηρίζονται από την εξέλιξη της τρέχουσας έρευνας», επεσήμανε το γραφείο του ομοσπονδιακού εισαγγελέα σε ανακοίνωση Τύπου.
Ο άνδρα, τον οποίο τα Μέσα ονόμασας Φεισάλ Σειφού, γύρισε ντοκιμαντέρ το 2014 σχετικά με την κακομεταχείριση μουσουλμάνων κρατούμενων σε φυλακή κοντά στο Ζάβεντεμ.
Υπήρξαν ευρείες εικασίες των Μέσων πως αυτός είναι ο «καπελάκιας» του αεροδρομίου, δίπλα στους δύο καμικάζι. Η Wall Street Journal σημείωσε τη Δευτέρα πως οι εισαγγελείς δεν ήταν σε θέση να ταιριάξουν το DNA του Σειφού με το υλικό, που συγκεντρώθηκε από τον τόπο της τραγωδίας.
Ο άνθρωπος με το καπέλο παραμένει μυστήριο.
Σύγχυση με τη σύνδεση των υπόπτων για τρομοκρατία με προηγούμενες επιθέσεις
Στον άμεσο απόηχο των επιθέσεων στις Βρυξέλλες, οι εισαγγελείς δήλωσαν πως τα αδέλφια Χαλίντ και Ιμπραχίμ ελ Μπακράουι ήταν γνωστοί στην αστυνομία, αλλά δεν υπάρχουν δεσμοί με την τρομοκρατία.
Την επόμενη ημέρα το γραφείο της ομοσπονδιακής εισαγγελίας εξέδωσε δήλωση άκρως αντίθετη με τον παραπάνω ισχυρισμό, λέγοντας πως διεθνή και ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης είχαν εκδοθεί για τον Χαλίντ ελ Μπακράουι στις 11 Δεκεμβρίου από δικαστή και είναι επιφορτισμένες με έρευνες για τις επιθέσεις στο Παρίσι. Ο Χαλίντ ήταν ύποπτος για την ενοικίαση δωματίου στο Σαρλερουά, που χρησιμοποιήθηκε ως κρυσφύγετο από τους επιτιθέμενους στο Παρίσι.
Ελλείψεις στο κύκλωμα ασφαλείας
Η περιορισμένη κάλυψη των Βρυξελλών από κάμερες έκαναν ακόμα πιο δύσκολο το έργο εύρεσης του Αμπντεσλάμ στην πόλη, σε σύγκριση με το τι θα συνέβαινε σε Λονδίνο ή Παρίσι.
«Το γεγονός πως ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ ήταν στο Βέλγιο είχε καταστήσει σαφές σε όλους πως μόνο οι Βέλγοι θα μπορούσαν να τον πιάσουν», τόνισε ανώτερος κοινοτικός υπάλληλος ασφαλείας.
Χωρίς έλεγχο στα σύνορα
Το επόμενο πρωινό των επιθέσεων στο Παρίσι, η γαλλική αστυνομία σταμάτησε αυτοκίνητο με τον Σαλάχ Αμπντεσλάμ, κοντά στα βελγικά σύνορα και ήλεγξε τα έγγραφά του. Το όνομά του δεν βρισκόταν στη βάση δεδομένων. Οι Βέλγοι πέρασαν τα στοιχεία του 15 λεπτά αργότερα, είπε ο ΥΠΕΣ της χώρας στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο VTM.
Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν επιπλήξει τις συνοριακές υπηρεσίες του Βελγίου για «ανεπάρκεια συνοριακού καθεστώτος».
Ο δήμαρχος του Μολενμπέκ αγνόησε τις προειδοποιήσεις
Ενα μήνα πριν τις επιθέσεις στο Παρίσι, ο δήμαρχος Françoise Schepmans έλαβε μια λίστα με περισσότερα από 80 ονόματα ύποπτων ισλαμιστών, που ζούσαν στην περιοχή, όπως σημειώνουν οι New York Times.
«Τι έπρεπε να κάνουμε γι' αυτούς; Δεν είναι δουλειά μου να παρακολουθώ τους τρομοκράτες», είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος σε εφημερίδα και προσέθεσε: «Είναι ευθύνη της ομοσπονδιακής αστυνομίας».
Ημέρες μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ υποσχέθηκε να λάβει σκληρά μέτρα για το Μόλενμπεκ.