Ο πρώτος παραγωγός μύρτιλλου στην Ελλάδα αποκαλύπτει τα πάντα για τον θαυματουργό καρπό [εικόνες]

Πέρασε από... 45 κύματα. Έφτασε να χρωστάει σε όλους, να κυκλοφορεί με δύο ευρώ στην τσέπη. Έκανε φυλακή... Αλλά κάποτε το όνειρό του άρχισε να γίνεται πραγματικότητα.

Από τις 15 Απριλίου 2016 θα είναι ο παραγωγός και διανομέας -εντός και εκτός επικράτειας- του μοναδικού στη Ελλάδα συμπληρώματος διατροφής από βιολογικά μύρτιλλα, σε μορφή κάψουλας. Είναι ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Βιοκαλλιεργητών Δράμας, Νίκος Παπουτσής που διατηρεί τη μόνη πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια ρώσικου μύρτιλλου (blueberry) στην Ελλάδα και έφερε τις πρώτες πέντε ρίζες στη χώρα από τη Σιβηρία το 2002, ύστερα από τη γνωριμία του με έναν Ρώσο καθηγητή.

«Στα γενέθλιά μου, στις 12 Ιανουαρίου, πήραμε την έγκριση του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων για να κυκλοφορήσουμε την κάψουλα στην αγορά» λέει συγκινημένος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπουτσής. Στα μέσα του επόμενου μήνα, 1.000 βαζάκια με 120 κάψουλες από 100% βιολογικά μύρτιλλα θα βρίσκονται σε 550 σημεία σε όλη την Ελλάδα και στο Σαν Πάολο της Βραζιλίας. Ενδιαφέρον έχει ήδη εκδηλωθεί από επιχειρηματίες των Βρυξελλών, της Αγγλίας και της Ρωσίας. Ο ίδιος τονίζει ότι η συγκεκριμένη κάψουλα διαφέρει από τα άλλα εισαγόμενα αντίστοιχα προϊόντα, καθώς δεν περιέχει χημικές ουσίες. Για την επεξεργασία του σκευάσματος απαιτείται ένα συγκεκριμένο μηχάνημα, το «Freezdryer» (λυοφιλιωτής), το οποίο κοστίζει 200.000 ευρώ και θα είναι στη διάθεση της εταιρείας στους επόμενους έξι μήνες. Ως τότε και προκειμένου να μπορεί να παράγει και να διαθέτει στην αγορά τις κάψουλες, εργάζεται με άλλο μηχάνημα δυναμικότητας 20 κιλών ημερησίως.

Ο ίδιος σημειώνει ότι το κάθε βαζάκι θα διατίθεται σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και σε φαρμακεία. Δεν αποκαλύπτει την ακριβή τιμή, αλλά διαβεβαιώνει ότι θα είναι χαμηλότερη έναντι εκείνων που θα εξάγονται, παρόλο που «στη ελληνική συσκευασία το προϊόν θα είναι περισσότερο».

Αλλά η δραστηριότητα του Έλληνα παραγωγού δεν σταματά εδώ. Στις αρχές του καλοκαιριού ετοιμάζεται να ρίξει στην αγορά ένα νέο προϊόν, τις ατομικές συσκευασίες τσαγιού από φύλλα Blueberry. «Περισσότεροι από 3.500 καταναλωτές εμπιστεύονται την εταιρεία μας και τα προϊόντα που τους δίνουμε και θέλω να είναι ευχαριστημένοι, αλλά και να μπορούν να τα καταναλώνουν οπουδήποτε. Από το γραφείο μέχρι και μέσα σ΄ ένα αεροπλάνο. Έτσι, επειδή το ζεστό νερό υπάρχει και μπορεί κάποιος να το βρει σχεδόν παντού, αποφασίσαμε και θα κυκλοφορήσουμε τις ατομικές συσκευασίες τσαγιού από μύρτιλλο, ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα στους καταναλωτές μας να μπορούν να το απολαύσουν οπουδήποτε». Όπως μάλιστα διευκρινίζει ο ίδιος, το προϊόν θα παράγεται σε συσκευασία των 30 και η τιμή της θα είναι ανταγωνιστική.

Δεκατέσσερις χιλιάδες οι ρίζες, με το κάθε δέντρο να δίνει πέντε κιλά προϊόν

Ακόμα και για τον ίδιο είναι δύσκολο να πιστέψει ότι τα 44 στρέμματα μύρτιλλου που απλώνονται στον εύφορο κάμπο Καλαμπακίου Δράμας, είναι δικά του. Εξομολογείται: «Όσο και να έχω κουραστεί όλη την ημέρα, από το βραδάκι και μετά, εκεί, στη γη μου, βρίσκω γαλήνη και ηρεμία». Στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, μέσα στη φυτεία, λειτουργεί συσκευαστήριο για μεταποίηση των ποσοτήτων του μύρτιλλου, που παράγονται. Πάστα (απόλυτα φυσικό παράγωγο, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή συντηρητικών, που ενδείκνυται ιδιαίτερα για διαβητικούς), μαρμελάδα, γλυκό του κουταλιού, χυμοί με προσθήκη σταφυλιού ή ροδιού, τσάι από τα αποξηραμένα φύλλα του φυτού, κατεψυγμένοι καρποί και, φυσικά, νωποί (την εποχή της συγκομιδής του, από το τέλος Μαΐου έως το τέλος Αυγούστου) είναι μερικά από τα παραγόμενα είδη του Συνεταιρισμού, με πιστοποιητικό aCert (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πιστοποίησης), ως βιολογικά προϊόντα υψηλής ποιότητας.

Κάθε δέντρο δίνει σε πλήρη καρποφορία πέντε κιλά μύρτιλλου έπειτα από τα τρία χρόνια της εγκατάστασής του. Σύμφωνα με τον κ. Παπουτσή τα ετήσια κέρδη μπορεί να φθάσουν για τον παραγωγό σε ποσό έως και 30.000 ευρώ. Για την εγκατάσταση μιας τέτοιας καλλιέργειας απαιτείται επένδυση της τάξης των 3.500 με 4.000 ευρώ, για την αγορά των δέντρων, αλλά και τις υποδομές που πρέπει να γίνουν. Όπως τονίζει ο ίδιος, ένας παραγωγός θα κάνει απόσβεση των κονδυλίων που θα διαθέσει στον τρίτο χρόνο και από εκεί και μετά θα έχει κέρδος.

Τα τελευταία έξι χρόνια η εταιρεία του κ. Παπουτσή βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την επίκουρη καθηγήτρια, δρα Φωτεινή Λάμαρη του τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών.

«Ποτέ δεν με φαντάστηκα αγρότη...»

Ο κ. Παπουτσής, ηλεκτρολόγος-εργοδηγός με ειδίκευση στα φωτοβολταϊκά δεν είχε φανταστεί ποτέ τον εαυτό του αγρότη και η μόνη ενασχόλησή του με τη γη ήταν η βοήθεια που πρόσφερε στον ροδακινοπαραγωγό πεθερό του, όταν ερχόταν η εποχή της συγκομιδής. Βέβαια, όπως σημειώνει, «αν δεν υπήρχε το τεχνικό γραφείο που συντηρεί σήμερα την οικογένεια, ίσως να μην υπήρχε το μύρτιλλο».

Αλλά, πώς ξεκίνησε η υπόθεση... μύρτιλλο; Όταν μεγάλωσε ο γιoς του, έδωσε εξετάσεις για μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος. Η τύχη τα ΄φερε έτσι που ο νεαρός κατέληξε για σπουδές στην Ουκρανία, όπου τελείωσε το πανεπιστήμιο, έκανε το μάστερ του και γνωρίστηκε με έναν Ρώσο καθηγητή. «Οι οικογένειές μας έκαναν παρέα, ανταλλάσσαμε επισκέψεις και σε ένα ταξίδι στην Ελλάδα, ο καθηγητής μάς πρότεινε να ξεκινήσουμε την καλλιέργεια» λέει ο κ. Παπουτσής και συνεχίζει: «Βέβαια, αυτό ήταν κάτι που δεν είχα σκεφτεί ποτέ».

Στην πορεία ανακάλυψε ότι το μύρτιλλο είναι ένα από τα πιο γνωστά φαρμακευτικά φρούτα. Μάλιστα το ρωσικό, χαρακτηρίζεται από τον αμερικανικό Οργανισμό «The World’s Healthiest Foods» («Οι πιο Υγιεινές Τροφές του Κόσμου») ως «σούπερ φρούτο» και «αστέρι της διατροφής». Στη δε Ρωσία το αποκαλούν «το χαβιάρι των φρούτων» και «πηγή αιώνιας νεότητας». Οι Ρώσοι το λατρεύουν, οι Ιάπωνες πίνουν καθημερινά ένα φλιτζάνι για τα μάτια (βοηθά στην προσαρμογή στο σκοτάδι γι αυτό και το χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί πιλότοι στη διάρκεια του β΄ παγκόσμιου πόλεμου), ενώ οι Άγγλοι το θεωρούν «εθνικό προϊόν». Το ρώσικο μύρτιλλο ζει και θεριεύει σε χαμηλές θερμοκρασίες (μεγαλώνει με το χιόνι), εξαιρετικό έδαφος και καλή ποιότητα νερού.

«Τίποτα δεν ήταν εύκολο» λέει ο κ. Παπουτσής και προσθέτει: «Την πρώτη φορά έφερα πέντε ρίζες από τη ρωσική ποικιλία. Δεν μπορούσα ούτε να τις περάσω από το τελωνείο. Τις φύτεψα στο μποστάνι και περίμενα. Έναν χρόνο μετά είχε γεμίσει ο κάμπος».

Οι ευεργετικές ιδιότητες του καρπού

Το μύρτιλλο είναι πλέον περιζήτητο από τους καταναλωτές και ιδίως από εκείνους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση και καρδιακές παθήσεις). Επιπλέον, η άμεση ενέργεια που προσφέρει το ρωσικό μύρτιλλο σε κάθε του μορφή (νωπό ή μεταποιημένο) το έχει καταστήσει δημοφιλές μεταξύ των αθλητών και γενικά σε όσους έχουν ανάγκη τόνωσης του οργανισμού τους με απόλυτα φυσικό τρόπο (μαθητές, άτομα σε ανάρρωση κ.α.), καθώς έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι τονώνει εξαιρετικά τον οργανισμό και ενισχύει τις λειτουργίες του εγκεφάλου.

Έρευνα του αμερικανικού πανεπιστημίου Tufts το κατατάσσει στον αριθμό 1, μεταξύ 60 φρούτων που εξετάσθηκαν συστηματικά, σε αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, σχεδόν 40% περισσότερο από το κόκκινο κρασί. Επίσης, δεκάδες έρευνες (κυρίως αμερικανικών πανεπιστημίων και οργανισμών) έχουν πιστοποιήσει τις ευεργετικές ιδιότητες του μύρτιλλου στην όραση, στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων, στην πρόληψη των αλλεργιών, στην καταπολέμηση της «κακής» χοληστερόλης (LDL) και της αρτηριοσκλήρυνσης, στον έλεγχο της υπέρτασης κ.α., λόγω των φυτοοιστρογόνων που περιέχουν ο καρπός και τα φύλλα του. Η μεγάλη του περιεκτικότητα σε γλυκοζοειδή –και ειδικότερα σε νεομυρτιλίνη- έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη (επικουρικά στην ιατρική θεραπεία).

Ακόμη, το φολικό οξύ και το οξύ elagum των καρπών ειδικά τού ρωσικού μύρτιλλου (σσ. υπάρχουν περισσότερα από 30 συνολικά είδη μύρτιλλου, αλλά δεν διαθέτουν όλα τις ίδιες ιδιότητες) έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι επιβραδύνουν και προστατεύουν το στομάχι, τον οισοφάγο, τους πνεύμονες, τη μήτρα και τις ωοθήκες από την ανάπτυξη όγκων.

Πλουσιότατο σε βιταμίνες (C, E), μαγγάνιο κι άλλα στοιχεία, το ρωσικό μύρτιλλο επιβαρύνει τον οργανισμό με ελάχιστες θερμίδες, γι αυτό και θεωρείται ιδανικό συστατικό μιας υγιεινής δίαιτας σε καθημερινή βάση, σε όποια μορφή κι αν λαμβάνεται.