Δέκα ημέρες μετά από την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, οι ηγέτες της ΕΕ κάθονται την Πέμπτη, ξανά στο τραπέζι του διαλόγου, προκειμένου να καταλήξουν σε συμφωνία με την Τουρκία, ώστε να βρεθεί ένας τρόπος αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης.
Το δεκαήμερο που μεσολάβησε, ανάμεσα στις δύο Συνόδους, στο τραπέζι παρέμεινε η προτεινόμενη συμφωνία, που παρουσιάστηκε στους Ευρωπαίους στις 7 Μαρτίου, προκαλώντας όμως αρκετές αντιδράσεις. Πάντως, σύμφωνα με το νεότερο προσχέδιο της συμφωνίας, το οποίο δημοσίευσαν τα διεθνή ΜΜΕ αργά το βράδυ της Τετάρτης, η ΕΕ παραχωρεί λιγότερα από ό,τι αρχικά στην Τουρκία.
Ενστάσεις από την Κύπρο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ
Οι πιο σοβαρές ενστάσεις έρχονται από την Κύπρο, σχετικά με το άνοιγμα πέντε κεφαλαίων στις συζητήσεις για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ που αποτελεί έναν από τους όρους της συμφωνίας.
Αλλες πέντε χώρες εναντίον της συμφωνίας
Οπως αναφέρει όμως χαρακτηριστικά ανάλυση του Politico, υπάρχουν άλλες πέντε χώρες που απειλούν να «τορπιλίσουν» τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, η καθεμία για διαφορετικούς λόγους: η Αυστρία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Βουλγαρία και η Ουγγαρία.
Επιστολή Τουρκ στους ηγέτες
«Ο στόχος είναι απλός: Μία συμφωνία αποδεκτή και από τα 28 μέλη της ΕΕ, όπως και από τους Τούρκους. Η δουλειά προχωρά, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά», αναφέρει χαρακτηριστικά σε σημερινή επιστολή του προς του Ευρωπαίους ηγέτες ο Ντόναλντ Τουσκ.
Παράλληλα, από τις Βρυξέλλες εστάλη σήμερα σε όλες τις χώρες μέλη το προσχέδιο της συμφωνίας, με τους έξι βασικούς άξονες της.
«Είναι μακρά η λίστα των ζητημάτων που πρέπει να επιλυθούν πριν καταλήξουμε σε συμφωνία», παραδέχεται ο Τουσκ στην επιστολή του.
«Η απόλυτη προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι όλες οι αποφάσεις μας θα σέβονται τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το διεθνές δίκαιο. Επίσης, πρέπει να δούμε πώς θα εμποδίσουμε να ανοίξουν νέες θαλάσσιες ή χερσαίες διαδρομές για παράτυπη μετανάστευση από την Τουρκία προς την ΕΕ. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε την Ελλάδα με την πρακτική εφαρμογή του νέου μηχανισμού επιστροφής, μέσω του Ευρωπαϊκού Γραφείου υποστήριξης ασύλου και, αν χρειαστεί, με απευθείας βοήθεια από τα μέλη», αναφέρει ακόμη ο Τουσκ, που τονίζει ότι μία άλλη προτεραιότητα είναι η επίσπευση της εκταμίευσης των πρώτων 3 δισ. ευρώ προς τους Σύρους που βρίσκονται στην Τουρκία, όπως και να συζητηθούν οι τρόποι της εθελοντικής μετεγκατάστασης.
Στην επιστολή του ο Τουσκ αναφέρεται και στην ενταξιακή διαδικασία, μετά από τις επαφές που είχε σε Λευκωσία και Αγκυρα και σημειώνει ότι πρέπει να βρεθεί ο τρόπος έτσι ώστε η γενικότερη διαδικασία της αναζωογόνησης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, «η οποία υπερβαίνει κατά πολύ τη μετανάστευση», να αποτελέσει «ευκαιρία» για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. «Μόνο αν αυτό καταστεί δυνατό, μπορούμε να προχωρήσουμε», υπογραμμίζει.
Το νέο προσχέδιο της συμφωνίας
Σύμφωνα με το προσχέδιο, το οποίο δημοσίευσε το EUobserver, οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα προσφέρουν τίποτα συγκεκριμένο σχετικά με το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων, κάτι που η Τουρκία έχει ζητήσει σε αντάλλαγμα.
«Η ΕΕ μαζί με την Τουρκία θα προετοιμαστούν για την απόφαση για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στη διαπραγμάτευση για την ενταξιακή πορεία όσο το δυνατόν συντομότερα», σημειώνει.
Αυτό ήταν και το βασικό σημείο τριβής για την Κύπρο.
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για το συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πρόοδο που σημειώθηκε στις τρέχουσες συνομιλίες για την εξεύρεση λύσης.
«Ο Τουσκ πιστεύει πως είναι τόσο συμφέρον της ΕΕ όσο και της Τουρκίας να προστατεύσει τις συνομιλίες διακανονισμού στην Κύπρο», δήλωσε ένας αξιωματούχος.
Παράλληλα, το προσχέδιο αναφέρει πως η ΕΕ θα επιταχύνει την εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ και είναι έτοιμη να προχωρήσει στη χρηματοδότηση της Άγκυρας με άλλα 3 δισ.
Η Αγκυρα έχει επίσης ζητήσει την απελευθέρωση της βίζας μέχρι το τέλος Ιουνίου, ωστόσο, το ζήτημα είναι δύσκολο για τις χώρες της ΕΕ, που δείχνουν απρόθυμες να «ανοίξουν» σε 75 εκατ. Τούρκους.
Οπως σημειώνει το προσχέδιο η Τουρκία θα πρέπει να εκπληρώσει και τις 72 προϋποθέσεις αν θέλει η Κομισιόν να προβεί στη σχετική σύσταση για άρση των ταξιδιωτικών βεβαιώσεων.
Ακόμη, υπογραμμίζεται πως η Τουρκία θα πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει νέες οδούς είτε θαλάσσιων είτε χερσαίων διαδρομών.
Τι προβλέπει για την Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, προβλέπεται η επαναπροώθηση όλοων των μεταναστών συμπεριλαμβανομένων των Σύρων, που φτάνουν στην Ελλάδα από το έδαφός της, με τις χώρες της ΕΕ να δεσμεύονται σε διαδικασία μετεγκατάστασης Σύρων προσφύγων απευθείας από την Τουρκία, σε αντιστοιχία 1 προς 1, αλλά ο συνολικός αριθμός δεν θα ξεπερνά τους 72.000 για φέτος. «Αυτό θα είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο, που είναι αναγκαίο για να τερματιστεί η ανθρώπινη δυστυχία και να αποκατασταθεί η δημόσια τάξη», προσθέτει.
Το προσχέδιο αναφέρει, επίσης, πως όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που φτάνουν στην Ελλάδα θα καταγράφονται και οποιαδήποτε αίτηση ασύλου θα επεξεργάζεται εκεί. Οσων η αίτηση κριθεί «αβάσιμη ή μη θεμελιωμένη» θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Ακόμη, η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυχανύνει την εξέταση των ατομικών αιτήσεων για παροχή ασύλου και διασφαλίσει ότι οι αιτούντες θα παραμείνουν στη χώρα μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Το πρόγραμμα των συναντήσεων
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα της Συνόδου, την Πέμπτη οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν μεταξύ τους, ενώ την Παρασκευή θα προστεθεί σε αυτούς και ο Αχμέτ Νταβούτογλου.
Οπως αναφέρει ο Τουσκ στην επιστολή του, την Πέμπτη οι Ευρωπαίοι θα συναντηθούν στις 4 μ.μ. (ώρα Βρυξελλών), με την παραδοσιακή ανταλλαγή απόψεων με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μετά από την καθιερωμένη οικογενειακή φωτογραφία, θα ξεκινήσει συζήτηση για την οικονομική κατάσταση, την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τις χώρες-μέλη και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για το επόμενο διάστημα. Σε αυτή τη συζήτηση θα μετάσχει και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ στην ατζέντα είναι και η κλιματική αλλαγή με την ενεργειακή ασφάλεια.
Το «καυτό» θέμα της μετανάστευσης και των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας θα τεθεί στο δείπνο εργασίας που θα ακολουθήσει. Σε αυτή τη διαδικασία, πέρα από την αναζήτηση κοινής θέσης για τη συμφωνία, θα εξεταστεί και η κατάσταση στα δυτικά Βαλκάνια.
Την Παρασκευή, οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για πρωινό με τον Τούρκο πρωθυπουργό (στις 10 π.μ.), με στόχο την υιοθέτηση κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας.
Με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές ο Τσίπρας -Μαζί με τη Γεννηματά
Πριν από τη Σύνοδο των ηγετών της ΕΕ, ο Αλέξης Τσίπρας έχει προσκληθεί στη σύσκεψη των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών σύμφωνα με τον Πίτερ Σπίγκελ.
«Για πρώτη φορά, ο Τσίπρας προσκλήθηκε στη συνάντηση των ηγετών αύριο, μου λένε αξιωματούχοι», έγραψε στο Twitter ο ανταποκριτής των Financial Times στις Βρυξέλλες.
Μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα στη συνάντηση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών θα είναι και η Φώφη Γεννηματά.
Συνάντηση με Μέρκελ
Πληροφορίες θέλουν τον Ελληνα πρωθυπουργό να έχει συνάντηση και με την Ανγκελα Μέρκελ την Πέμπτη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής, ενώ πολύ πιθανό είναι και το τετ α τετ του με τον Φρανσουά Ολάντ.