Κάθε πρωί, πριν φύγει από το σπίτι του, σκύβει και τσεκάρει το αυτοκίνητό του για βόμβες. Ομως, ο Τόμας Βέμπερ δεν σχεδιάζει να αφήσει τη Δαμασκό, την πόλη που είναι «σπίτι» του τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Ο 71χρονος είναι ένας από τους λίγους Αμερικανούς, μη συριακής καταγωγής- ίσως ο τελευταίος, σύμφωνα με το Time- που ζει στην πρωτεύουσα της Συρίας, μετά από την απόφαση των ΗΠΑ να κλείσουν την πρεσβεία τους εκεί, το 2012, καλώντας τους Αμερικανούς πολίτες να εγκαταλείψουν τη χώρα. Και η τσέχικη πρεσβεία, που διαχειρίζεται τις αμερικανικές υποθέσεις από τότε, τον έχει συμβουλέψει να προσέχει.
«Απήγαγαν ξένους διαρκώς», λέει ο Βέμπερ στο Times, περιγράφοντας τη χαοτική περίοδο πριν από τέσσερα χρόνια. «Υποθέτω δεν μοιάζω με Σύρο. Είμαι λίγο ψηλότερος από τους περισσότερους», προσθέτει. Πέρα από το ύψος του και τα γκρίζα του μαλλιά, τα ραμμένα κατά παραγγελία κοστούμια του επίσης τον κάνουν να ξεχωρίζει. Ομως, οι αστυνομικοί στους τριγύρω σταθμούς ελέγχου τον χαιρετούν με χαμόγελο και εκείνος επιμένει στην απόφασή του να μείνει στη Συρία.
«Ο λαός αυτός είναι ο πιο υπέροχος στον κόσμο. Δεν υπάρχει περίπτωση να φύγω από αυτή τη χώρα», τονίζει. Οταν η πρεσβεία της Τσεχίας ήρθε σε επαφή μαζί του, καλώντας τον να εγκαταλείψει τη Συρία, του είπε ότι ήταν ο τελευταίος Αμερικανός χωρίς συριακή καταγωγή που ζει στη Δαμασκό.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στο Ορτσαρντ Παρκ, ένα προάστιο του Μπάφαλο, είναι γιος Γερμανού σιδηροδρομικού υπαλλήλου και Πολωνής νοσοκόμας. Ζούσε στην Καλιφόρνια όταν του πρόσφεραν μία θέση σε αμερικανικό ιδιωτικό σχολείο στη Δαμασκό, για να διδάσκει φυσική. «Είπα ΟΚ και μετά πήγα στη δημόσια βιβλιοθήκη και έβγαλα έναν χάρτη», θυμάται.
Εφτασε στη Δαμασκό το 1975 και από τότε ασπάστηκε το Ισλάμ και παντρεύτηκε μία γυναίκα από τη Συρία. Μένει στη χώρα από τότε, με εξαίρεση μία σύντομη περίοδο που δίδαξε στο Ιράν. Σήμερα, έχει τρία παιδιά, 11 εγγόνια και ένα δισέγγονο, που ζουν σε διάφορες χώρες. Τα επισκέπτεται συχνά, αλλά πάντα επιστρέφει στο σπίτι του στη Δαμασκό.
Για χρόνια, η χώρα ήταν σχετικά ασφαλής προορισμός για τους Αμερικανούς. Αυτό άρχισε να αλλάζει το 2001, όταν οι Σύροι ξεσηκώθηκαν, απαιτώντας πολιτική αλλαγή. Ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ απάντησε με βίαιη καταστολή των διαμαρτυριών και σύντομα η χώρα βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο που πλέον έχει κοστίσει τη ζωή 250.000 ανθρώπων.
Τους πρώτους μήνες των συγκρούσεων, οι ξένοι εγκατέλειπαν τη χώρα, φοβούμενοι απαγωγές και βόμβες. Η κυβέρνηση διατηρούσε τον έλεγχο της πρωτεύουσας, αλλά οι αντάρτες «χτυπούσαν» από τα προάστια. «Μία βόμβα έπεσε 3 μ. από την πόρτα μου. Διέλυσε επτά αυτοκίνητα», λέει ο Βέμπερ μιλώντας ήρεμα.
Με τη σύζυγό του άρχισαν να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα. «Οταν βγαίνω μόνος μου, της λέω πού πάω και το ίδιο κάνει και εκείνη. Οταν οδηγώ παρατηρώ προσεκτικά τα αυτοκίνητα γύρω μου. Αρχίσαμε να κάνουμε πολλά περισσότερα πράγματα μαζί, κάτι που είναι καλό για τη σχέση μας», εξηγεί, σε εύθυμο τόνο.
Από τότε η κατάσταση έχει βελτιωθεί στην πρωτεύουσα, ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες, με τη συμφωνία για κατάπαυση πυρός.
«Μπορώ να επιλέξω οποιαδήποτε χώρα, ανάμεσά τους και τις ΗΠΑ, και διάλεξα να μείνω εδώ», επιμένει, παρότι πολλοί φίλοι του έφυγαν, ενώ μία εταιρεία που άνοιξε ο ίδιος παραπαίει. Συνεχίζει όμως να διδάσκει και δηλώνει ότι μετά από ένα καλό μάθημα νιώθει ξανά 45 ετών.
Οι περισσότεροι κάτοικοι της Δαμασκού δεν έχουν εμπιστοσύνη στην παύση των εχθροπραξιών, φοβούνται ότι σύντομα θα αρχίσουν ξανά τα «χτυπήματα». Ομως ο πάντα αισιόδοξος Βέμπερ πιστεύει ότι η ειρήνη θα αντέξει.
Αν όχι, η φιλοσοφία του είναι απλή. «Οταν έρθει η ώρα σου, είναι η ώρα σου. Θα μπορούσα να φύγω από το σχολείο, να γλιστρήσω σε μία μπανανόφλουδα και να πεθάνω», καταλήγει.