Ένα νέο πορώδες υλικό από πολυουρεθάνη, που μοιάζει με σφουγγάρι, ανέπτυξαν Έλληνες ερευνητές στην Ιταλία και το προτείνουν ως τη λύση του μέλλοντος για τον καθαρισμό μεγάλων πετρελαιοκηλίδων από την επιφάνεια της θάλασσας.
Οι ερευνητές της Ομάδας Έξυπνων Υλικών του Ιταλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΙΙΤ) Αθανασία Αθανασίου, Δέσποινα Φραγκούλη και Χαβιέ Πίντο, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό εφαρμοσμένης φυσικής "Journal of Physics D: Applied Physics". Η παραδοσιακή μέθοδος καθαρισμού προσπαθεί να περιορίσει την πετρελαιοκηλίδα με πλωτά φράγματα και, στη συνέχεια, να «ρουφήξει» το πετρέλαιο από την επιφάνεια της θάλασσας. Η νέα τάση είναι να χρησιμοποιηθούν αφρώδη υλικά, που θα απορροφούν το πετρέλαιο. Οι αφροί πολυουρεθάνης θεωρουνται από τα περισσότερο υποσχόμενα. Οι ερευνητές, μετά από μελέτη της καλύτερης δυνατής πορώδους δομής του και τις αναγκαίες χημικές τροποποιήσεις, ανέπτυξαν ένα τέτοιο υλικό που είναι άκρως απορροφητικό.
Το «σφουγγάρι» (αφρός πολυουρεθάνης) των ερευνητών είναι χαμηλού κόστους και μπορεί να διαχωρίσει σε λίγα δευτερόλεπτα το νερό από το πετρέλαιο. Στη συνέχεια, αφαιρεί απευθείας και πολύ αποτελεσματικά το πετρέλαιο που έχει ρυπάνει τη θάλασσα. Διαθέτοντας πόρους μικρότερους από 500 μικρόμετρα (εκατομμυριοστά του μέτρου), το νέο υλικό μπορεί να αποκτήσει μεγάλη απορροφητική ικανότητα της τάξης των 30 γραμμαρίων πετρελαίου ανά γραμμάριο πολυουρεθάνης.
Οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι το νέο υλικό θα μπορέσει να κάνει εύκολα το πέρασμα από την έρευνα στην εμπορική αξιοποίησή του. Πιστεύουν, επίσης, ότι παρόμοια υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλες μορφές ρύπανσης, όπως από βαρέα μέταλλα και παρασιτοκτόνα.
Η Αθανασία Αθανασίου αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το 1996, πήρε το διδακτορικό της το 2000 από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ και έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής & Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στο Ηράκλειο. Σήμερα είναι υπεύθυνη στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ΙΙΤ) για την Ομάδα Έξυπνων Υλικών (Smart Materials), η οποία αριθμεί περίπου 40 άτομα. Έχει κατοχυρώσει 11 διπλώματα ευρεσιτεχνίας για εφευρέσεις νέων υλικών και έχει μεγάλη πειραματική εμπειρία στην ανάπτυξη έξυπνων υλικών, που έχουν μοναδικές οπτικές, μηχανικές, θερμικές, ηλεκτρομαγνητικές κ.α. ιδιότητες.