Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να άρουν τους εσωτερικούς συνοριακούς ελέγχους πριν το τέλος της χρονιάς για να σώσουν το «επιστέγασμα» της ελεύθερης ζώνης διακίνησης από την πλήρη κατάρρευση.
Αυτό προκύπτει από ένα προσχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει στη διάθεση του ο Guardian και το οποίο, όπως ενημερώνει, θα παρουσιαστεί την Παρασκευή. Αυτοί οι έλεγχοι «θέτουν υπό αμφισβήτηση την ορθή λειτουργία του χώρου της Σένγκεν» αναφέρει το προσχέδιο. «Είναι πλέον καιρός για τα κράτη μέλη να ενώσουν τις προσπάθειές τους προς το κοινό συμφέρον για τη διαφύλαξη ενός από τα κορυφαία επιτεύγματα της Ένωσης», σημειώνει.
Με αυτό το έγγραφο η Κομισιόν ζητάει από τα κράτη μέλη να άρουν «όσο το δυνατόν συντομότερα» τους συνοριακούς ελέγχους και με «σαφή καταληκτική ημερομηνία τον Νοέμβριο του 2016». Το γεγονός όμως ότι οι Βρυξέλλες θέλουν αυστηρότερους ελέγχους στα εξωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα, θα την κάνει να επαναλάβει τις προειδοποιήσεις ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να διωχθεί από την Σένγκεν στην περίπτωση που αποτύγχανε να ελέγξει τα σύνορα της μέχρι τον Μάιο.
Το σχέδιο δράσης έχει καταρτιστεί πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής Ε.Ε.-Τουρκίας στις 7 Μαρτίου, όταν η Ε.Ε. θα καλέσει την Άγκυρα να κάνει περισσότερα για να ανακόψει τη ροή των προσφύγων. Πρόκειται για μέρος της συμφωνίας των 3 δισ. που είχε γίνει τον περασμένο χρόνο.
Από την πλευρά της η Τουρκία που φιλοξενεί 2,5 εκατ. πρόσφυγες απορρίπτει τις κατηγορίες ότι δεν κάνει αρκετά με τον αξιωματούχους της να περιγράφουν το σχέδιο της Ευρώπης για μετεγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων απευθείας από την χώρα σε αντάλλαγμα για τους αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους ως ανεφάρμοστο.
Όπως υπογραμμίζει το τελευταίο προσχέδιο, οι Βρυξέλλες εξακολουθούν να βασίζονται στην ελπίδα ότι η από κοινού εργασία με την Τουρκία «θα πρέπει να οδηγήσει σε ταχεία μείωση» των ατόμων που φτάνουν στην Ελλάδα. Στόχος δηλαδή είναι να μειωθεί ο αριθμός των 2.000 προσφύγων και μεταναστών που υπολογίζεται ότι φτάνουν κάθε μέρα στα ελληνικά νησιά. Ένας αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τους θερμότερους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Τον Μάιο κρίνεται η παραμονή της Ελλάδας στην Σένγκεν
Σύμφωνα με αυτό το τελευταίο σχέδιο, οι αρχές της Ε.Ε. θα διενεργήσουν έλεγχο στα σύνορα της Ελλάδας στα μέσα Απριλίου για να διαπιστωθεί αν οι έλεγχοι είναι επαρκείς, ενώ μια τελική απόφαση για τη θέση της Ελλάδας στην Σένγκεν θα ληφθεί τον Μάιο.
Αλλαγές και στο άσυλο
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ επιβεβαιώνει την πρόθεσή του να αναμορφώσει τους κανόνες που διέπουν και τις αιτήσεις ασύλου. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, το γνωστό σύστημα του Δουβλίνου, οι αιτούντες άσυλο πρέπει να υποβάλουν το αίτημά τους στην πρώτη χώρα που εισέρχονται.
Το σύστημα αυτό τερματίστηκε ουσιαστικά το περασμένο έτος, όταν η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ άνοιξε τα σύνορα της Γερμανίας σε οποιοδήποτε Σύρο ήθελε να ζητήσει άσυλο εκεί, ανεξάρτητα από ποια χώρα της Ε.Ε. ερχόταν.
Στα μέσα Μαρτίου, η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια λίστα επιλογών για τη μεταρρύθμιση της πολιτικής ασύλου της Ε.Ε.
Η επιλογή που επικρατεί έχει να κάνει με την διανομή των προσφύγων έξω και γύρω από την ένωση, ανάλογα με τον πλούτο και το μέγεθος μιας χώρας. Πάντως μέχρι στιγμής από τους 160.000 πρόσφυγες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα επανεγκατάστασης μόλις οι 629 έχουν βρει σπίτι.
Πηγή της Ε.Ε. πάντως αναφέρει ότι ακόμα δεν έχει ληφθεί μία τελική απόφαση για το Δουβλίνο. «Υπάρχουν πολλοί δρόμοι να ακολουθήσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει κατ 'ανάγκη μια θεμελιώδη αλλαγή στις αρχές του Δουβλίνου», είπε αναφερόμενος στην υποχρέωση να ζητήσουν άσυλο στην πρώτη χώρα που φτάνουν.
Το κόστος της εξαφάνισης της Σένγκεν
Το δημοσίευμα του Guardian καταλήγει με το κόστος που θα έχει η εξαφάνιση της Σένγκεν. Όπως σημειώνει η έκθεση προειδοποιεί ότι η εκ νέου επιβολή ελέγχων στα εθνικά σύνορα θα βλάψει τις επιχειρήσεις και θα αποθαρρύνει τους τουρίστες, ιδίως τους Ασιάτες τουρίστες που ξοδεύουν αρκετά χρήματα που θα περιορίσουν τα ταξίδια τους σε «όλους εκτός από τους δημοφιλείς προορισμούς της Ε.Ε.».
Η αποκατάσταση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα θα κοστίσει μέχρι 18 δισ. ευρώ το χρόνο ή το 0,13% της ετήσιας παραγωγής του χώρου Σένγκεν, σύμφωνα με την έκθεση. Αλλά αυτός ο λογαριασμός αναμένεται να αυξηθεί, με τις επιχειρήσεις και την τουριστική βιομηχανία να χάνουν δισεκατομμύρια περισσότερα.