Βαρύτατα επικριτικό είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης για τις φυλακές στην Ελλάδα, κάνοντας αναφορά σε δραματικές καταστάσεις, στις οποίες πλέον χάνονται ζωές, αλλά και για περιπτώσεις αστυνομικής βίας.
Σε έκθεσή της, η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων- που βρέθηκε στη χώρα μας τον Απρίλιο του 2015- τονίζει ότι η κατάσταση στις ελληνικές φυλακές έχει επιδεινωθεί πλέον σε σημείο που χάνονται ζωές.
Στην 76 σελίδων έκθεση γίνεται αναφορά στο σοβαρό πρόβλημα υπερπληθυσμού, με κάποιες φυλακές να έχουν διπλάσιους κρατούμενους από ό,τι προβλέπεται, την έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης και σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, όπως και τις συχνά άθλιες συνθήκες υγιεινής.
«Αυτή τη στιγμή, πολλές φυλακές στην Ελλάδα μετά βίας αποτελούν αποθήκες στις οποίες κρατούνται άνθρωποι μέχρι να μπορούν να αφεθούν πάλι ελεύθεροι στην κοινωνία», αναφέρει η έκθεση. «Είναι καιρός πλέον να αλλάξει ο τρόπος που λειτουργούν οι φυλακές στην Ελλάδα».
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων επανειλημμένα έχει καταδικάσει την Ελλάδα, μετά από καταγγελίες κρατουμένων, που μιλούν για απάνθρωπη και απαξιωτική αντιμετώπιση στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Και η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων έχει επικρίνει τις συνθήκες, πιο πρόσφατα σε εκθέσεις το 2014 και το 2012, τονίζοντας κάθε φορά ότι οι προτάσεις της για βελτιώσεις δεν έχουν εφαρμοστεί.
«Πλέον, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί στο σημείο που ξεπερνά τις ανησυχίες για κακή μεταχείριση. Υπάρχουν θέματα παραβίασης του δικαιώματος στη ζωή. Οι πιο ευάλωτοι κρατούμενοι δεν έχουν φροντίδα και σε κάποιες περιπτώσεις τους αφήνουν να πεθάνουν», επισημαίνει η έκθεση.
Η Επιτροπή κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο νοσοκομείο των φυλακών Κορυδαλλού. «Τη στιγμή της επίσκεψης της επιτροπής, δεν είχε ληφθεί ακόμη επείγουσα δράση για να διορθωθεί η κατάσταση. Το μέρος μπορεί να συγκριθεί με μία χωματερή για άρρωστους κρατούμενους, που παραμελούνται και δεν τους παράσχεται η απαιτούμενη φροντίδα», επισημαίνει η έκθεση. «Τέτοια φρικτή κατάσταση δεν επιτρέπεται να συνεχιστεί».
Οπως στις προηγούμενες επισκέψεις στις φυλακές, η Επιτροπή δεν ήρθε αντιμέτωπη με σχεδόν καμία καταγγελία για κακομεταχείριση κρατουμένων από το προσωπικό. Ομως, σημειώνει τη βία και τον εκφοβισμό μεταξύ των ίδιων των κρατουμένων, χαρακτηρίζοντας το φαινόμενο ως ένα σοβαρό πρόβλημα, που κάποιες φορές οδηγεί σε σοβαρούς τραυματισμούς που απαιτούν νοσηλεία.
Η έκθεση αποδίδει τη βία στις σοβαρές ελλείψεις στο προσωπικό, όπως στον Κορυδαλλό, όπου μία πτέρυγα 350-400 κρατουμένων μπορεί να έχει μόνο 1-2 σωφρονιστικούς υπαλλήλους. Μάλιστα, η επιτροπή παρομοίασε την κατάσταση με ένα «καζάνι που έχει αφεθεί να σιγοβράζει, με βίαιες εκρήξεις κάθε λίγους μήνες».
Ιδιαίτερα επικριτική είναι και για την αστυνομία η έκθεση, καθώς καλεί τις αρχές να αναγνωρίσουν πλήρως το «διαδεδομένο και βαθιά ριζωμένο πρόβλημα των κακομεταχειρίσεων που διαπράττονται από την αστυνομία» και εισηγείται να δημιουργηθεί ένα σύστημα καταγραφής των ανακρίσεων της αστυνομίας σε ηχητικά αρχεία ή αρχεία βίντεο.
Ακόμη, καταγγέλλεται ότι οι αλλοδαποί που βρίσκονται παράτυπα στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται «από πολλές απόψεις ως ύποπτοι για τη διάπραξη εγκλημάτων», ενώ επαναλαμβάνεται ότι οι παράτυποι μετανάστες θα έπρεπε να κρατούνται σε ειδικές εγκαταστάσεις.