Ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ιταλίας έκλεισε δύο χρόνια διακυβέρνησης παλεύοντας να κερδίσει τόσο το στοίχημα του εκσυγχρονισμού της χώρας όσο και το συνεχές μπρα ντε φερ με την Κομισιόν για τη χαλάρωση της λιτότητας. Αν τα καταφέρει θα έχει σώσει τη χαμένη τιμή της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς.
Το ημερολόγιο έγραφε 17 Φεβρουαρίου 2014 όταν ο τότε πρόεδρος της ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο κάλεσε τον Ματέο Ρέντσι στο προεδρικό μέγαρο για να του αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.Ο Ναπολιτάνο ήταν τότε 88 ετών, ο Ρέντσι 39. Πέντε ημέρες αργότερα ο ηγέτης του κεντροαριστερού Δημοκρατικού κόμματος θα γινόταν ο νεότερος Πρωθυπουργός της Ιταλίας.Με μια υπόσχεση: να εκσυγχρονίσει τη χώρα του.
Το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Είχε λίγους οπαδούς στο πολιτικό σύστημα και – για καλή τύχη της Ιταλίας – ένας από αυτούς ήταν ο 88χρονος πρόεδρός της. Ο Ναπολιτάνο έφτασε στα όρια των συνταγματικών του εξουσιών το φθινόπωρο του 2011 για να απαλλάξει τη χώρα από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Τον «Καβαλιέρε» στην πρωθυπουργία διαδέχθηκε ο τεχνοκράτης Μάριο Μόντι, ο οποίος και επανέφερε την Ιταλία στις ευρωπαϊκές ράγες. Ο επόμενος στη σειρά ήταν ο Ενρίκο Λέτα, ο οποίος προέκυψε ως λύση στο πολιτικό αδιέξοδο που προκλήθηκε από τις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013. Ο Ρέντσι, όμως δεν μπόρεσε να να περιμένει πάνω από ένα χρόνο: ζήτησε το τιμόνι της χώρας έπειτα από 89 μήνες με το επιχείρημα ότι ο Λέτα δεν έτρεχε αρκετά γρήγορα τις μεταρρυθμίσεις.
Κάπως έτσι έφτασε στα χέρια του η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Δύο χρόνια από τότε έχει καταφέρει να μεταρρυθμίσει την Ιταλία ακόμη και σε τομείς που έως πρόσφατα έμοιαζαν να μην επιδέχονται μεταρρυθμίσεις όπως είναι η Γερουσία και η αγορά εργασίας. Είναι ένα επίτευγμα που αναγνωρίζουν πολλοί στην Ιταλία.
«Επειτα από 20 χρόνο παραλυσίας και πολιτικών δεσμεύσεων που δεν τηρήθηκαν, μπορούμε να μιλάμε για μια μικρή επανάσταση» δήλωσε στη «Monde» ο Φραντσέσκο Τζαβάτσι, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι του Μιλάνου. Εξήγησε μάλιστα ότι ο Ρέντσι νομοθετεί με τέτοια ταχύτητα ώστε δεν προλαβαίνουν να καταθέσουν αντιπροτάσεις οι αντίπαλοί του.
Από αυτή την άποψη είναι ο Ματέο Ρέντσι το πιο επιτυχημένο πείραμα της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς; Οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν ότι η Ιταλία βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση απ' ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν. Έπειτα από 2 δεκαετίες στασιμότητας και τρία χρόνια ύφεσης, η χώρα επέστρεψε στην ανάπτυξη το 2015 και με ρυθμό της τάξης του 0,7%.
Ο απολογισμός 2 χρόνων στην ιταλική κυβέρνησης
Που έχει πετύχει
- Οικονομία:Η Ιταλία δεν είναι μόνο ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης αλλά και ένας εφιάλτης για την ευρωζώνη. Σήμερα έχει πάψει να αποτελεί συστημικό κίνδυνο για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ενώ η μείωση της ανεργίας που πάντως παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δίνει ακόμη μια ελπίδα πιο στέρεης ανάκαμψης.
- Πολιτική: Ο Ματέο Ρέντσι κατάφερε να περάσει έναν εκλογικό νόμο που βγάζει πιο σταθερές κυβερνήσεις. Παράλληλα αφαίρεσε από τη Γερουσία πολλές από τις εξουσίες της για να διευκολυνθεί το νομοθετικό έργο.
- Διεθνής εικόνα: Στον Ματέο Ρέντσι αναγνωρίζεται ότι αποκατέστησε την αξιοπιστία της Ιταλίας στη διεθνή σκηνή. Ο ίδιος εμφανίζει στο εξωτερικό την ίδια υπερκινητικότητα που έχει και στο εσωτερικό της χώρας. Αλλά είναι μια υπερκινητικότητα με αποτελέσματα όπως δείχνει μεταξύ άλλων η επιτυχής φιλοξενία της Expo τον περασμένο χρόνο στο Μιλάνο. Το επόμενο στοίχημα είναι η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 από τη Ρώμη.
- Ισότητα: Ο Ρέντσι έδωσε και πέρασε τις εξετάσεις στα θέματα ισότητας. Τα μισά μέλη του υπουργικού του συμβουλίου είναι γυναίκες, οι οποίες έχουν αναλάβει σημαντικά υπουργεία όπως το Μεταρρυθμίσεων (Μαρία Ελενα Μπόσκι) και το Άμυνας (Ρομπέρτα Πινότι).
Που δεν έχει πετύχει
- Λιτότητα: Εδώ και δύο μήνες ο Ρέντσι είναι η πιο δυνατή φωνή εναντίον της λιτότητας στην Ευρώπη. Μεταξύ άλλων καταγγέλει την Κομισιόν για «εμμονή στα κόμματα και τα δεκαδικά στοιχεία». Αποτέλεσμα πάντως δεν έχει υπάρξει.
- Λαϊκισμός: Δεν έχει καταφέρει να ανασχέσει τη δυναμική του λαϊκιστικού Κινήματος των 5 Αστέρων ενώ στα δεξιά του απειλείται από τον επίσης λαϊκιστή και νέο σε ηλικία ηγέτη της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι. Ο ίδιος έχει επίγνωση της απειλής όπως φαίνεται και από την ένταση της ρητορικής του κατά της λιτότητας.
- Δικαιώματα γκέι: Η Ιταλία είναι η μόνη μεγάλη χώρα της Δυτικής Ευρώπης όπου δεν έχει αναγνωριστεί το σύμφωνο συμβίωσης και ο γάμος για τα ομόφυλα ζευγάρια. Η σχετική ρύθμιση έχει σκαλώσει στο θέμα της υιοθεσίας ενώ αντιδράσεις υπάρχουν ακόμη και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος.
- Προσφυγικό: Δεν θα ήταν δίκαιο να του χρεωθεί όλο το πρόβλημα, αλλά η πρόοδος που έχει γίνει σε μια σειρά από θέματα που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Πηγη:Τα Νέα