Την ανάγκη για ένα «επενδυτικό σοκ» στην ελληνική οικονομία επισημαίνει ο ΣΕΒ στο εβδομαδιαίο δελτίο του, θέτοντας το ερώτημα πώς θα γίνουν επενδύσεις στην Ελλάδα, όταν το αντιαναπτυξιακό κλίμα επιβαρύνεται κάθε τόσο με κυβερνητικές πράξεις ή παραλείψεις.
Παράλληλα κάνει λόγο για αδικαιολόγητες και απαράδεκτες καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τονίζει ότι οι προοπτικές εξόδου από την κρίση και την ύφεση δεν είναι ακόμη ορατές, καθώς το 3ο μνημόνιο δεν θα ολοκληρωθεί πριν το 2018.
Επενδύσεις από εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό
Η ελληνική οικονομία, που έχει απωλέσει το 1/4 του ΑΕΠ και που βρίσκεται σε φάση συνεχούς δημοσιονομικής προσαρμογής, την τελευταία επταετία, χρειάζεται επενδύσει, οι οποίες δεν μπορούν να προέλθουν από την εσωτερική αγορά, καθώς η καθαρή εγχώρια αποταμίευση είναι αρνητική. Αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό, όπου η συγκυρία για ανάληψη επενδύσεων δεν είναι και η καλύτερη δυνατή. Το ερώτημα που τίθεται, βεβαίως, είναι πώς θα γίνουν επενδύσεις στην Ελλάδα, όταν το κλίμα είναι αντιαναπτυξιακό και επιβαρύνεται κάθε τόσο με κυβερνητικές πράξεις ή παραλείψεις, ενώ ο ρυθμός με τον οποίο υλοποιούνται οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι απαράδεκτα βραδύς, επισημαίνεται στο δελτίο του ΣΕΒ.
Ανάγκη επενδύσεων στη Βιομηχανία
H βιομηχανία είναι ο κατεξοχήν κλάδος των δυναμικών επιχειρήσεων που παράγουν, εξάγουν και δημιουργούν σταθερές και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, ενώ προωθούν ταυτόχρονα την εφαρμογή των καινοτομιών και της τεχνολογίας στην αναπτυξιακή παραγωγική διαδικασία. Εάν συνεχισθεί η αποεπένδυση, η παραγωγική οικονομία θα εκφυλισθεί, το εργατικό δυναμικό θα υποαπασχολείται σε κλάδους σχετικά χαμηλής προστιθέμενης αξίας και η αδήλωτη εργασία θα γιγαντώνεται. Η χώρα μας θα είναι περισσότερο ευάλωτη στον διεθνή ανταγωνισμό (μεγαλύτερες εισαγωγές), και το επιστημονικό μας δυναμικό θα φεύγει στο εξωτερικό για να βρει δουλειά. Να γιατί είναι σημαντική η ενίσχυση των επενδύσεων και, μάλιστα, των επενδύσεων στην ελληνική βιομηχανία. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων θα έχει πολύ μεγαλύτερες θετικές επιπτώσεις εάν πλαισιώνεται από παράλληλες αναπτυξιακές διαδικασίες και πολιτικές.
Στο πλαίσιο αυτό και σε αρμονία με τα κρατούντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση περί κρατικών ενισχύσεων, η εξειδίκευση μιας αποτελεσματικής βιομηχανικής πολιτικής που κάνει ανταγωνιστικότερες τις ελληνικές επιχειρήσεις, και μιας οριζόντιας πολιτικής επενδυτικών κινήτρων, έχει ήδη προ πολλού καθυστερήσει.
Η αποεπένδυση
Στη σημερινή συγκυρία, πλούτος που δεν παράγεται δεν μπορεί και να διανέμεται. Η λύση, λοιπόν, του προβλήματος και της ανεργίας, και του ασφαλιστικού και του φορολογικού, δεν μπορεί παρά να είναι η ανάπτυξη. Και ανάπτυξη χωρίς ιδιωτικές επενδύσεις δεν γίνεται.
Αν εξετασθούν τώρα οι επενδύσεις χωρίς τις κατοικίες (που κυριολεκτικά καταποντίσθηκαν από € 25 δις το 2007 στα € 2 δις το 2014), το 2014 οι επενδύσεις ανήλθαν σε €19,3 δισ. ενώ οι αντίστοιχες αποσβέσεις σε €21,6 δισ. Δηλαδή, οι καθαρές επενδύσεις ήταν αρνητικές κατά €2,3 δισ., εκ των οποίων €1,1 δισ. εντοπίζονται στη βιομηχανία (πλην πετρελαιοειδών) και μάλιστα το 42% του ποσού αυτού στα δίκτυα (ενέργεια, νερό). Αυτό σημαίνει ότι, στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών και τα δίκτυα, απαιτούνται €1 δισ. περίπου επενδύσεις τον χρόνο, μόνο και μόνο για να συντηρείται ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός.
Η υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων
Την ώρα που οι επιχειρήσεις ανακτούν εμπιστοσύνη και οι καταθέσεις αυξάνονται μαζί με τη χρηματοδότηση για πρώτη φορά εδώ και μήνες, τα νοικοκυριά εμφανίζονται πιο απαισιόδοξα, οι λιανικές πωλήσεις υποχωρούν, τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη των φορολογουμένων αυξάνονται και μια σειρά από διεθνείς έρευνες καταγράφουν (για άλλη μια φορά) πως η υπερφορολόγηση, η μη προστασία της ιδιοκτησίας και η χρηματοοικονομική ανελευθερία ακυρώνουν τα πλεονεκτήματα μεταρρυθμίσεων που υλοποιούνται, της μειούμενης (αν και πάντα υψηλής) διαφθοράς και τις δυνατότητες αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας.
Οι μεταρρυθμίσεις και η αξιολόγηση
Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η ουσιαστική υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αποτελούν τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την επαναφορά της οικονομίας στην κανονικότητα και την επίτευξη θετικών ρυθμών ανάπτυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών Ρυθμιστικών Πολιτικών ΙΝΕΡΠ εγκαινιάζει το δημόσιο έλεγχο της υλοποίησης του μνημονίου.
Θα παρακολουθείται τόσο η ονομαστική όσο και η πραγματική υλοποίηση, καθώς η εμπειρία έχει δείξει ότι η υλοποίηση προχωρά ταχύτερα όταν προαπαιτούμενα έχουν εισπρακτικό – δημοσιονομικό χαρακτήρα και υλοποιούνται εύκολα μέσω της αλλαγής φορολογικών συντελεστών ή οριζόντιων περικοπών χωρίς να απαιτούν διαρθρωτικές επεμβάσεις στον τρόπο που λειτουργεί το κράτος.
Απογοητευτική πρόοδος
Η απογοητευτική πρόοδος σε προαπαιτούμενα που άπτονται της αγοράς ενέργειας, της λειτουργίας της δικαιοσύνης και γενικώς της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με λίγες φωτεινές εξαιρέσεις όπως το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, μεταφράζεται κάθε μέρα σε χαμένες ευκαιρίες ανάπτυξης και σε θέσεις εργασίας που δε δημιουργούνται. Με το 64% των δράσεων που πρέπει να υλοποιηθούν έως τον Φεβρουάριο να μην παρουσιάζουν καμία ουσιαστική πρόοδο, η αποδυναμωμένη και ταλαιπωρημένη οικονομία επιβαρύνεται για άλλη μια φορά από την αβεβαιότητα και τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης.