Εφαρμογή στα κινητά δείχνει όλα τα υπάρχοντα και κατεστραμμένα κτίρια Εβραίων της Θεσσαλονίκης [εικόνες]

Ονομάζεται Thessaloniki Jewish Legacy και δείχνει στο κινητό όλα τα υπάρχοντα αλλά και κατεστραμμένα εβραϊκά κτήρια της πόλης μαζί με ιστορικές πληροφορίες γι' αυτά.

Η εφαρμογή Thessaloniki Jewish Legacy παρουσιάστηκε χθες στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης από την Καναδική Πρεσβεία και την Ισραηλιτική Κοινότητα.

Οι εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης: Για περισσότερους από είκοσι αιώνες, η Θεσσαλονίκη στάθηκε το καταφύγιο τον καταδιωγμένων Εβραίων της Ευρώπης. Εκεί ιδιαίτερα κατά την περίοδο 1492-1943 δημιουργήθηκε μία μεγάλη Εβραϊκή Κοινότητα, από τις σημαντικότερες ίσως στον κόσμο. Πρόκειται για τους Ισπανούς Εβραίους Σεφαρδίτες.

Βασιλικό διάταγμα της 13ης Μαρτίου 1492 στην Ισπανία, επέβαλλε σ' όλους τους Εβραίους να ασπαστούν το χριστιανισμό ή να εγκαταλείψουν τη χώρα το αργότερο μέχρι τον επόμενο Αύγουστο. Ετσι, τότε εγκαταστάθηκαν στην συμπρωτεύουσα 15.000-20.000 Ισπανοεβραίοι – οι οποίοι έδωσαν τελικά μια καινούρια φυσιογνωμία στην πόλη, τόσο οικονομικά, όσο και πολιτισμικά και πολιτικά. Στις αρχές του 16ου αιώνα, τα Οθωμανικά αρχειακά έγραφα αναφέρουν 16 εβραϊκές συνοικίες στη Θεσσαλονίκη, κάτω από την Εγνατία περιοχή, από το Βαρδάρι μέχρι τη σημερινή Διαγώνιο.

Οι καταστροφές: Η μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου του 1917, ήταν ένα τρομερό πλήγμα για την εβραϊκή κοινότητα η οποία δεν μπόρεσε να συνέλθει ξανά, καθώς 53.737 Εβραίοι έμειναν άστεγοι και καταστράφηκαν τα διοικητικά κτίρια της Κοινότητας και της αρχιραβινείας, τριάντα συναγωγές, οι εγκαταστάσεις των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, τα διδακτήριο της Alliance και δέκα σχολές. Έτσι πολλοί Εβραίοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό στη διάρκεια του μεσοπολέμου και ιδιαίτερα ύστερα από τον εμπρησμό του συνοικισμού Κάμπελ από εξτρεμιστικά στοιχεία (1931).

Παρ' όλα αυτά η Κοινότητα το 1940 αριθμούσε πάνω από 50.000. Από αυτούς 513 ήταν οι νεκροί στον πόλεμο του 1940-41. Και μετά κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη οι Γερμανοί, στις 9 Απριλίου του 1941. Για να μην τα πολυλογούμε, από τους 46.091 Θεσσαλονικείς Εβραίους που μεταφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, επέστρεψαν μόνο 1.950, δηλ. ένα ποσοστό 4% περίπου.

Η εφαρμογή: Τι ξέρουμε σήμερα για όλη αυτή τη ζωή που έφεραν οι Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη; Τι έχει απομείνει από τα πλούσια και εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής κτήρια τους, από τις συναγωγές, από τα πολιτιστικά κέντρα τους; Η Θεσσαλονίκη είναι ούτως άλλως μια πόλη-μνημείο. Σε κάθε βήμα πέφτεις πάνω σε ιστορία αιώνων, αυτό το γνωρίζουμε. Δεν θα ήταν όμως ωραία να ξέρουμε τι βλέπουμε καθώς περπατάμε ή τι υπήρχε στο συγκεκριμένο σημείο κάποτε; Αυτό ακριβώς κάνει για μας η νέα εφαρμογή για tablets, android κινητά και iPhone, με την ονομασία Thessaloniki Jewish Legacy APP, η οποία έχει ως αντικείμενο την προβολή και τεκμηρίωση της διαχρονικής εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη.

Η εφαρμογή Thessaloniki Jewish Legacy περιλαμβάνει δεκάδες σημεία που σχετίζονται με την εβραϊκή παρουσία στη Θεσσαλονίκη, είτε υφίστανται ως υλικότητες είτε όχι, και τα συνδέει με την παρούσα πολεοδομική εικόνα. Έτσι, ο επισκέπτης της σημερινής Θεσσαλονίκης (αλλά και εκείνος που αναζητεί πληροφορίες γι’ αυτήν από το διαδίκτυο) θα γνωρίζει επί παραδείγματι τη θέση των παλιών συναγωγών και θα παίρνει στοιχειώδεις πληροφορίες γι’ αυτές. Επίσης, θα μπορεί να εντοπίσει υφιστάμενα κτίρια εβραϊκού ενδιαφέροντος.

Η εφαρμογή αποτελεί πρωτοβουλία της Πρεσβείας του Καναδά και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Το πρότζεκτ υλοποιήθηκε χάρη στη συνεργασία του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης με ειδικευμένη ομάδα του Stavros Niarchos Foundation Centre for Hellenic Studies - The New Media Lab στο Πανεπιστήμιο Simon Fraser (Βανκούβερ) καθώς και με την υποστήριξη του Γενικού Προξενείου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη και της Πρεσβείας του Ισραήλ.